An sinh xã hội - chỗ dựa vững chắc cho người nghèo Ảnh: T.L |
Mới hỗ trợ được một phần cho đối tượng chính sách
Báo cáo kết quả thực hiện chính sách về bảo trợ xã hội những năm qua, Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Phạm Thị Hải Chuyền cho biết: Hệ thống chính sách bảo trợ xã hội nước ta đang từng bước được hoàn thiện, đa dạng về hình thức và nội dung. Nhờ có chính sách kịp thời nên số đối tượng được hưởng chính sách ưu đãi đã tăng lên đáng kể. Đến nay, tổng ngân sách chi cho trợ cấp xã hội tăng 19,7 lần, từ 430 tỷ đồng năm 2006 lên gần 8.500 tỷ đồng vào năm 2011. Mặc dù số người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn hoặc rơi vào khó khăn do rủi ro, thiên tai trên toàn quốc đã tăng 3,5 lần so với 5 năm về trước nhưng đời sống của nhóm dân cư này đã bớt khó khăn hơn nhờ các chính sách an sinh xã hội.
Có thể nói, thực hiện đường lối đổi mới, trong hơn 25 năm qua, công tác bảo đảm an sinh xã hội ở nước ta đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Hệ thống an sinh xã hội ngày càng đồng bộ và hoàn thiện với diện bao phủ không ngừng được mở rộng. Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân không ngừng được cải thiện. An sinh xã hội đã trở thành chỗ dựa vững chắc cho người nghèo và đối tượng dễ bị tổn thương, góp phần hình thành xã hội không còn nhóm xã hội bị loại trừ và bảo đảm phát triển đúng theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên, Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền cũng cho rằng, việc thực hiện chính sách bảo trợ xã hội thời gian qua còn một số hạn chế. Cụ thể là, mức độ bao phủ chính sách xã hội hóa còn thấp; các chế độ chính sách mới chỉ bảo đảm hỗ trợ được một phần các nhu cầu thiết yếu tối thiểu cho đối tượng cần hỗ trợ. Trong khi đó, công tác thống kê, rà soát nắm đối tượng ở các địa phương, cơ sở chưa thường xuyên, chặt chẽ nên còn tình trạng bỏ sót đối tượng...
Nhiều ý kiến khác cũng cho rằng: Công tác bảo trợ xã hội hay nói rộng hơn công tác bảo đảm an sinh xã hội ở nước ta vẫn còn nhiều bất cập và yếu kém. Thấy rõ nhất vẫn là công tác giảm nghèo chưa bền vững. Người dân ở vùng dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn; phân hóa giàu nghèo, phân hóa giữa các vùng miền có xu hướng mở rộng. Tình trạng thiếu việc làm ở nông thôn, ở vùng đô thị hóa và thất nghiệp ở thành thị vẫn còn nhiều. Chưa có các chính sách an sinh xã hội đặc thù và phù hợp với dân cư nông thôn và các vùng dân tộc, miền núi có điều kiện sống khó khăn. Nguồn lực đầu tư cho an sinh xã hội của Nhà nước khó đáp ứng được yêu cầu ngày càng tăng của người dân, trong khi đó huy động từ các nguồn khác, đặc biệt từ cộng đồng còn hạn chế, nhất là vùng nông thôn.
Xã hội hóa việc thực hiện chính sách an sinh xã hội
Để nâng cao hiệu quả chính sách an sinh xã hội trong thời gian tới, nhiều ý kiến cho rằng: Cần gắn các chính sách an sinh xã hội với các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Đẩy mạnh tốc độ tăng trưởng kinh tế, tạo tiền đề, điều kiện vật chất, tài chính làm bệ đỡ cho hệ thống an sinh xã hội. Từng bước xây dựng và thực hiện hệ thống chính sách an sinh xã hội mang tính toàn dân, mở rộng khả năng tiếp cận và diện bao phủ, bảo đảm người dân có mức sống tối thiểu, có khả năng liên kết, chống đỡ thành công trước rủi ro. Chú trọng phát triển hệ thống an sinh xã hội đối với khu vực nông thôn, dân tộc thiểu số, các đối tượng bị tác động bởi cải cách kinh tế và xã hội, như lao động di cư, người thuộc diện thu hồi đất, bị tác động bởi khủng hoảng, người có công, trẻ em, người già, người tàn tật... Muốn làm được điều này, Nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong việc tổ chức thực hiện an sinh xã hội, đồng thời mở rộng sự tham gia của cộng đồng xã hội vào việc thực hiện chính sách an sinh xã hội dưới hình thức xã hội hóa.
Để các chính sách an sinh xã hội trúng, đúng đối tượng thụ hưởng, Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền nhấn mạnh: Thời gian tới, sẽ tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách về an sinh xã hội. Theo đó, sẽ xác định định hướng, mục tiêu lâu dài là từng bước xóa bỏ tư duy hỗ trợ nhân đạo sang chính sách bảo đảm quyền an sinh cho đối tượng hưởng lợi. Từng bước nâng cao chất lượng chính sách, bảo đảm sự tương đồng với các chính sách xã hội khác, gắn liền với quá trình phát triển KT-XH và cải cách thể chế hành chính.
Phó Chủ tịch QH Tòng Thị Phóng cũng cho rằng: Bộ LĐTB&XH cần rà soát lại các văn bản pháp luật về đối tượng được thụ hưởng chính sách xã hội; nghiên cứu xây dựng quy chế phối hợp giữa ngành, các tổ chức và đoàn thể nhân dân trong việc thực hiện chính sách này. Đồng thời, cần rút kinh nghiệm trong quá trình thực hiện để có giải pháp hữu hiệu hơn trong công tác bảo đảm an sinh xã hội.
Càng khó khăn càng phải lo an sinh xã hội
Tại phiên họp báo thường kỳ của Chính phủ diễn ra gần đây nhất, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Vũ Đức Đam cho biết: Chính phủ đã thảo luận một số đề án lo cho vấn đề an sinh xã hội giai đoạn 2012-2020. Đây là vấn đề lớn. Sắp tới chúng ta càng phải quan tâm đến vấn đề an sinh xã hội đảm bảo việc làm, thu nhập cho người dân; hỗ trợ những nhóm đối tượng đặc thù như người già neo đơn, người tàng tật theo quan điểm tất cả nhân dân phải được tiếp cận những dịch vụ công ở mức tối thiểu.
Theo ĐĐK