Trưởng bản Mùa A Thi (26 tuổi) được người dân bản Háng Pu Xi, xã Xa Dung (tỉnh Điện Biên) xem như người hùng. Anh đã không ngần ngại lao vào hiểm nguy, kịp thời cảnh báo và sơ tán 21 hộ dân với 90 người khỏi thảm họa lũ quét, sạt lở đất. Hành động dũng cảm, quyết đoán ấy không chỉ cứu sống cả bản làng mà còn lan tỏa tinh thần sống đẹp của người thanh niên vùng cao.

Quyết đoán giữa ranh giới sinh tử

Trưởng bản Mùa A Thi vẫn rùng mình nhớ như in đêm kinh hoàng 1/8/2025. Khoảng 3 giờ sáng 1/8, giữa màn mưa xối xả, anh Mùa A Thi, Trưởng bản Háng Pu Xi thấp thỏm đứng ngồi không yên vì lo nước tràn vào nhà. Khi ra ngoài đào rãnh thoát nước, anh nhận thấy âm thanh đất đá từ sườn núi vọng xuống khác thường, linh cảm có chuyện chẳng lành. Ngay lập tức, anh cầm điện thoại gọi sang phía bên kia suối, nơi có nhiều hộ dân sinh sống.

Đầu dây bên kia là tiếng khóc nức nở của một người phụ nữ: “Bắt đầu sạt lở rồi!”. Không chần chừ, anh Thi chạy đi thông báo cho các hộ dân. Nhưng con đường sang bên kia suối đã bị sạt lở, không thể tiếp cận. Giữa mưa gió mịt mù, anh vừa gọi điện, vừa hô hoán khắp bản yêu cầu mọi người chạy ngay lên điểm cao: “Cứu người là trên hết, của mất còn làm lại được”.

Bất chấp hiểm nguy, khoảng 3h30, anh cùng vài thanh niên khỏe mạnh chạy đến khu vực suối, hỗ trợ sơ tán người dân. Có 10 hộ, trong đó có 3 cụ già vẫn còn mắc kẹt, không chịu dời đi, anh Thi lập tức chỉ huy thanh niên cõng và dắt từng người vượt qua dòng nước chảy xiết.

Đến gần 4 rưỡi sáng, toàn bộ 21 hộ với 90 nhân khẩu đã an toàn tại khu vực trường học trên cao. “Chưa đầy một tiếng sau, tiếng nổ đùng đùng rồi dòng lũ ào ào lao xuống, đất đá san phẳng nhà cửa, vườn tược. Trong phút chốc, bản Háng Pu Xi bị san phẳng chìm trong đất đá và dòng lũ dữ. Nếu chậm hơn chút nữa, chắc không ai kịp thoát”, anh Thi nhớ lại.

Sau lũ, Trưởng bản Mùa A Thi không ngơi nghỉ. Anh cùng bà con dựng bếp, nấu cơm cho những hộ mất trắng, phân công thanh niên tìm kiếm tài sản bị vùi lấp và động viên các gia đình có người tử vong. Trong ánh mắt người dân, trưởng bản trẻ không chỉ là người hùng giữa đêm lũ, mà còn là chỗ dựa vững vàng những ngày sau thiên tai.

Cùng với sự quan tâm, hỗ trợ kịp thời của Đảng và Nhà nước, bà con trong bản đã dựng lại nhà mới, ổn định cuộc sống sau trận lũ. Trẻ em được đi học, một số hộ không bị thiệt hại về hoa màu đang tranh thủ thu hoạch. Những ngày này, Mùa A Thi “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”, tất bật hỗ trợ các gia đình thu hoạch lúa.

“Nhà tôi có hai ô ruộng, bình thường mỗi mùa thu được hơn 80 bao thóc. Nhưng năm nay do ảnh hưởng của sạt lở, lũ quét đầu tháng 8 vừa rồi nên một ô ruộng bị hỏng, mất trắng, ô còn lại rộng khoảng 3.500m² chỉ thu hoạch được 6 bao thóc. Mặc dù, mất mùa hơi buồn nhưng mình tranh thủ đi gặt giúp bà con kẻo mưa xuống lúa đổ bị nảy mầm hỏng hết”, anh nói.

Dám nghĩ, dám làm

Sinh năm 1999, là người dân tộc Mông, Mùa A Thi được bà con tín nhiệm bầu làm trưởng bản Háng Pu Xi khi mới 23 tuổi. Khi được bà con tín nhiệm bầu làm trưởng bản, ban đầu anh lo lắng từ chối không dám nhận nhiệm vụ này vì thấy mình còn trẻ quá, sợ không đủ trình độ, kinh nghiệm để đồng hành, hỗ trợ bà con.

“Các bác, các anh chị trong bản động viên nói: Bà con tin tưởng thì cậu cứ làm đi, có khó khăn cả bản cùng giúp. Thế là tôi nhận, cố gắng làm sao để không phụ lòng bà con. Tôi thấy mình có một ưu điểm nổi bật nhất là luôn nhiệt huyết, sẵn sàng giúp đỡ mọi người. Từ nhỏ, tôi đã hay đi giúp mọi người không bao giờ tính toán thiệt hơn nên chắc được bà con tin tưởng”, anh Thi kể.

Anh luôn gương mẫu, tận tụy và gần gũi với dân bản. Anh Thi là người tiên phong trong các phong trào thanh niên, tích cực vận động bà con thực hiện nếp sống văn minh, đoàn kết phát triển kinh tế, xóa bỏ hủ tục lạc hậu, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Hình ảnh quen thuộc của trưởng bản Mùa A Thi là luôn xắn quần qua đầu gối, tất bật với bà con nhân dân, bất kỳ nhà nào có việc gì cần hỗ trợ, anh là người xông pha đầu tiên.

Trước đây, người dân trong bản chỉ làm ruộng nhỏ lẻ. Anh Thi cùng các đoàn thể tuyên truyền, vận động bà con mở rộng nương rẫy, chia sẻ kinh nghiệm sản xuất để tăng thu nhập, phát triển kinh tế gia đình. Đặc biệt, với tinh thần dám nghĩ, dám làm, anh tham khảo các mô hình trồng cây cà phê trên mạng và học hỏi trực tiếp ở xã, tỉnh, từ đó về vận động bà con trồng cây cà phê thay cây sắn. Đây là một quyết định táo bạo, bởi bao đời nay người dân Háng Pu Xi chỉ quen trồng lúa, ngô, sắn, chưa từng biết đến việc trồng các cây công nghiệp.

Tuyên truyền bà con thay đổi nhận thức, anh là người kết nối nguồn cây giống, kỹ thuật trồng chăm sóc cây cà phê cho bà con dân bản. Hiện tại, bản Háng Pu Xi chuyển hướng trồng cà phê - mô hình mới được triển khai hai năm nay với diện tích 6 ha. “Nếu cây cà phê phát triển tốt, chúng tôi sẽ vận động bà con bỏ sắn để chuyển sang trồng cà phê cho hiệu quả kinh tế cao hơn”, anh Thi nói.

Theo anh, điều khó nhất khi làm trưởng bản ở vùng sâu, vùng xa là nhiều người dân trình độ còn thấp, chưa hiểu luật, chưa nhận thức đầy đủ việc đúng - sai. Vì thế, người cán bộ như anh phải kiên trì giải thích, nói nhiều lần bà con mới hiểu. “Làm việc với dân mình phải thật gần gũi, kiên trì và bình tĩnh mới giải quyết được”, anh Thi chia sẻ.

Đón niềm vui khi được nhận giải thưởng “Thanh niên sống đẹp” năm 2025, anh Mùa A Thi xúc động: “Tôi thấy rất vui và tự hào khi được tin tưởng chọn là một trong những thanh niên sống đẹp. Tôi sẽ cố gắng hơn nữa, cùng Đoàn thanh niên trong bản giúp đỡ nhau, để bản mình trở thành nơi có nhiều thanh niên sống đẹp, sống có ích cho cộng đồng, xây dựng cuộc sống người dân trong bản ngày càng khấm khá hơn”.

Với Mùa A Thi, phần thưởng lớn nhất không phải là danh hiệu, mà là niềm tin, sự yêu quý của bà con.