Năm 2018, anh bắt đầu cải tạo một bầu sen rộng khoảng 1 ha, chọn giống sen tự nhiên có hạt to, thơm, chất lượng cao. Nhờ quá trình chăm sóc bài bản và tận dụng lợi thế nguyên liệu bản địa, anh đã xây dựng chuỗi sản xuất, chế biến sen và sen khô, bột sen, tim sen sấy, hạt sen rang, sen khô nguyên liệu… để cung cấp ra thị trường.

Không dừng lại ở đó, anh Xong mạnh dạn mở rộng dự án thành mô hình kinh tế hỗn hợp: vừa sản xuất nông nghiệp, vừa phát triển du lịch sinh thái. Anh đã đầu tư làm tiểu cảnh, nhà sàn ngay hồ sen, tạo không gian thiên nhiên gồm cảnh sen, nước, hoa, là nơi để khách tham quan, check-in, trải nghiệm sen, tìm về với thiên nhiên.

Sự quyết tâm, đổi mới này đã giúp dự án của anh lọt vào vòng chung kết kỳ thi Cuộc thi Dự án Khởi nghiệp Thanh niên Nông thôn 2025. Và tại lễ trao giải, anh được nhận Bằng khen của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh ghi nhận nỗ lực, tinh thần khởi nghiệp sáng tạo.

Con đường khởi nghiệp từ sen không hề trải hoa hồng. Trồng sen hữu cơ, chăm sóc sen đúng chuẩn, thu hoạch, bảo quản sen - tất cả đòi hỏi công sức, kiến thức, và cả sự kiên trì. Khi anh bắt đầu, sen bản địa có hạt tốt nhưng chưa được khai thác bài bản, thị trường chưa sẵn sàng chấp nhận sen chế biến, sen khô, sản phẩm sen sạch, đó là rào cản lớn.

Hơn nữa, việc kết hợp nông nghiệp với du lịch sinh thái ở Gia Lai - nơi đất rộng người thưa, hạ tầng du lịch chưa hoàn thiện - đòi hỏi anh phải tự thân thiết kế, vận động, quảng bá để thu hút khách. Anh phải xây dựng từ cơ sở vật chất: hồ sen, đường đi, nhà sàn, không gian trải nghiệm; phải đảm bảo chất lượng sản phẩm sen, vệ sinh, an toàn; và quan trọng - thuyết phục thị trường rằng sen Gia Lai có thể là sản phẩm “sạch – tiện – văn minh”.

Nhưng anh không bỏ cuộc. Bằng quyết tâm, bằng niềm tin vào tiềm năng quê hương và giá trị của sen bản địa, anh dần thuyết phục được người tiêu dùng - từ người mua sen tươi, hạt sen, tới khách du lịch tìm về với hồ sen. Dự án phát triển đều, mở rộng theo từng năm, tạo công ăn việc làm cho lao động địa phương vào mùa thu hoạch hoặc chế biến.

Nhìn về tương lai, anh Xong không chỉ dừng lại ở việc cung cấp sản phẩm sen cho thị trường nội địa. Với chuỗi sản phẩm đã xây dựng - hạt sen khô, bột sen, tim sen sấy - anh có kế hoạch hoàn thiện quy trình đạt tiêu chuẩn chất lượng cao, mở rộng vùng nguyên liệu, và đặt mục tiêu hướng tới xuất khẩu nếu đáp ứng các tiêu chí quốc tế về an toàn thực phẩm và sản xuất hữu cơ.

Bên cạnh đó, mô hình du lịch sinh thái - hồ sen và trải nghiệm sen - nếu được đầu tư mở rộng đúng hướng, có thể trở thành điểm đến xanh, thân thiện, quảng bá văn hóa bản địa, đồng thời giúp người dân địa phương thêm nguồn thu ổn định và bền vững.

Khởi nghiệp với diện tích sen chỉ 1ha và hiện nay đã lên đến 11ha, kèm theo là các vùng nguyên liệu liên kết, tổng diện tích vùng nguyên liệu hiện nay lên đến 50ha. Xưởng sản xuất trước kia chỉ là một bếp củi và một con người thì đến nay diện tích xưởng lên 300m2, có 9 nhân sự làm việc liên tục và hơn 40 công lao động thời vụ, đưa hình ảnh du lịch địa phương đến với mọi miền đất nước.

Nhìn lại con đường đã đi qua, anh Xong cho rằng, khởi nghiệp đã khó, nhưng chọn nông nghiệp để làm hướng khởi nghiệp thì còn khó hơn. Tuy đã có thành công bước đầu, nhưng con đường này chắc chắn sẽ còn rất nhiều trở ngại và thách thức. "Khởi đầu chỉ với một con người, một bếp củi con con, cùng nhiệt huyết của tuổi trẻ và tình yêu quê hương, chúng tôi đã trải qua 7 năm với nhiều thăng trầm, gian khó. Chúng tôi vẫn với tâm thế sẵn sàng học hỏi, thay đổi, cải tiến chính mình, nhằm dưa sản phẩm, thông tin, hình ảnh của cộng đồng tại địa phương, tiến xa hơn trên con đường duy trì và phát triển trong tương lai từ đó tăng cơ hội việc làm, tăng thu nhập cho các lao động tại chính quê hương mình, và mang các sản phẩm ra thị trường quốc tế", anh Xong chia sẻ.

Câu chuyện của anh Nguyễn Văn Xong là minh chứng sống cho tinh thần “khởi nghiệp từ nông thôn”, từ nguồn tài nguyên bản địa, với quyết tâm đổi mới, dám nghĩ dám làm. Anh cho thấy rằng nông nghiệp không chỉ là canh tác truyền thống — với sáng tạo, với tầm nhìn và lòng kiên trì - có thể trở thành chuỗi giá trị cao, sạch, bền vững, đáp ứng nhu cầu hiện đại.

Anh cũng gợi mở cho nhiều thanh niên nông thôn khác: đừng rời bỏ quê hương để tìm cơ hội nơi thị thành; mà có thể khởi nghiệp tại chính miền đất mình - với ưu thế thiên nhiên, tri thức, và khát vọng đổi mới.

NA