Tiến sĩ trẻ đưa ra giải pháp mới trong điều trị ung thư

CTG - Tiến sĩ Nguyễn Phước Vinh, 30 tuổi, Trưởng phòng Khoa học công nghệ và hợp tác quốc tế, Phó trưởng khoa Dược, Trường đại học Khoa học sức khỏe (Đại học Quốc gia TP.HCM), có nhiều công trình nghiên cứu tiên phong những giải pháp công nghệ mới trong y dược.

"Định hướng nghiên cứu của mình là "tiên phong - dám nghĩ - dám làm" trong lĩnh vực công nghệ y dược, tiên phong thí điểm công nghệ, giải pháp mới trong quá trình phát triển những sản phẩm chăm sóc sức khỏe mang đậm dấu ấn Việt Nam", tiến sĩ Nguyễn Phước Vinh nói.

Đau đáu với lĩnh vực khoa học sức khỏe

Là người con xứ biển, sinh ra và lớn lên tại TX.Sông Cầu, Phú Yên, anh Vinh bắt đầu theo đuổi đam mê của mình về khoa học sức khỏe tại Khoa Dược, Trường đại học Y Dược TP.HCM theo chương trình hệ Pháp ngữ được tài trợ bởi Tổ chức Đại học Pháp ngữ AUF.

Ngay sau khi ra trường năm 2017, anh Vinh đã đạt học bổng xuất sắc của Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam để theo học thạc sĩ năm thứ 2 về dược học tại Trường đại học Paris-Sud (Đại học Paris-Saclay, Paris, Pháp). Tại đây, anh có cơ hội thực tập và làm luận văn thạc sĩ tại Đại học Bordeaux (Pháp) với chủ đề "Giải pháp cho vấn đề đề kháng kháng sinh sử dụng trị liệu gien và công nghệ nano". Và kết quả anh có một bằng sáng chế quốc tế, 2 bài báo khoa học công bố trên tạp chí khoa học quốc tế thuộc danh mục Q1.

Tiến sĩ trẻ đưa ra giải pháp mới trong điều trị ung thư- Ảnh 1.

Tiến sĩ Nguyễn Phước Vinh (trái) cùng các cộng sự tại Trung tâm thí nghiệm động vật và nguyên tử ở Nantes, Pháp

ẢNH: NVCC

Sau khi kết thúc chương trình thạc sĩ vào tháng 8.2018, trước lời đề nghị từ một tập đoàn lớn về dược phẩm Pháp tại Việt Nam với vai trò quản đốc nhà máy sản xuất, tuy nhiên anh quyết định tiếp tục học tiến sĩ tại Đại học Tours (Pháp) theo chương trình học bổng của Bộ Đại học và Nghiên cứu Pháp với chủ đề nghiên cứu về phát triển giải pháp cho vấn đề đề kháng thuốc kháng ung thư tăng biểu hiện protein EGFR sử dụng kết hợp liệu pháp gien và công nghệ nano.

Tiến sĩ trẻ đưa ra giải pháp mới trong điều trị ung thư- Ảnh 2.

Tiến sĩ Nguyễn Phước Vinh nhận danh hiệu Công dân trẻ TP.HCM năm 2024

ẢNH NỮ VƯƠNG

"Sau khi tốt nghiệp tiến sĩ vào đầu năm 2022 và trải qua mùa đại dịch Covid-19 tại xứ người, hơn bao giờ hết, tôi mong muốn trở về và cống hiến cho đất nước trong lĩnh vực khoa học sức khỏe. Và hiện nay, tôi vẫn theo đuổi các giải pháp cho vấn đề đề kháng thuốc (kháng sinh và ung thư), tập trung cho đối tượng bệnh nhân Việt Nam", tiến sĩ trẻ này chia sẻ.

Giải pháp mới trong điều trị ung thư

Anh Vinh cho biết khác với các nước phát triển, nơi mà người bệnh dễ dàng tiếp cận các loại thuốc điều trị ung thư thế hệ mới, bệnh nhân Việt Nam không chỉ đối mặt khó khăn về tài chính trong trang trải chi phí điều trị mà quan trọng hơn hết là khó tiếp cận nguồn thuốc điều trị thế hệ mới, đặc biệt là điều trị trúng đích. Do đó, những nhà khoa học trẻ như anh cần phải đẩy mạnh nghiên cứu và sản xuất trong nước để giải quyết tình trạng này.

Đó cũng là lý do anh luôn theo đuổi các giải pháp cho vấn đề đề kháng thuốc cho bệnh nhân Việt Nam.

Và một trong những công trình tiêu biểu của anh là nghiên cứu phát triển hệ thống trị liệu đích dạng nano cho tác dụng cộng hợp với hóa trị liệu trong điều trị ung thư dạng tăng biểu hiện EGFR. Nghiên cứu này tạo ra giải pháp tiềm năng nhằm cải thiện tình trạng đề kháng thuốc cũng như tăng cường hiệu quả của hóa trị liệu trong điều trị ung thư.

Bởi theo tiến sĩ Vinh, tỷ lệ bệnh nhân ung thư ngày càng gia tăng và trở thành một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Trong điều trị ung thư sử dụng thuốc, các thuốc kháng ung thư (hóa trị) được sử dụng phổ biến. Tuy nhiên, tác dụng phụ của các thuốc này là hết sức nặng nề. Ngoài ra, tình trạng kháng thuốc cũng đang ngày càng gia tăng, đặc biệt tại các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam.

Tiến sĩ trẻ đưa ra giải pháp mới trong điều trị ung thư- Ảnh 3.

Nghiên cứu của anh Vinh tạo ra giải pháp tiềm năng nhằm cải thiện tình trạng đề kháng thuốc cũng như tăng cường hiệu quả hóa trị liệu trong điều trị ung thư

ẢNH: NVCC

Chủ nhân của công trình này cho biết nghiên cứu đã phát triển thành công một hệ nano dẫn thuốc sử dụng công nghệ gien trong điều trị ung thư để tác động cộng hợp với thuốc hóa trị (cisplatin) trong điều trị ung thư vú ba âm và ung thư phổi tế bào nhỏ. Hệ nano thuốc sau khi được tối ưu hóa đã được chứng minh có tác dụng cộng hợp với cisplatin thông qua việc giảm 50% liều cần dùng của cisplatin và cho tác dụng đặc hiệu trên tế bào ung thư. Ngoài ra, biện pháp theo dõi không xâm lấn thông qua y học hạt nhân cũng đã được chứng minh là khả thi trên hệ nano thuốc này.

Công trình được công bố trên 5 tạp chí hạng Q1 thuộc danh mục Scopus/SCIE và đạt Giải thưởng xuất sắc về bào chế năm 2022 của Viện Hàn lâm dược học Cộng hòa Pháp.

Đóng góp vào chiến lược phát triển quốc gia

Có một người thầy từng nói với anh Vinh: nếu dám mơ thì bạn đã hoàn thành được 50% giấc mơ đó rồi. Do đó, chưa bao giờ anh ngừng mơ. Trước đây, anh mơ được đặt chân đến nhiều vùng đất mới và anh đã đạt được. Bây giờ, chàng tiến sĩ trẻ mơ nhiều hơn về những chân trời kiến thức mới, những phương pháp, mô hình mới để thúc đẩy không chỉ công nghệ y dược mà quan trọng hơn nữa là giáo dục trong lĩnh vực khoa học sức khỏe. Và anh cũng đã có những thành quả đáng ngưỡng mộ trong hành trình chinh phục giấc mơ này.

Hiện tại, nhóm của anh Vinh tiếp tục nghiên cứu những giải pháp tiềm năng cho vấn đề đề kháng thuốc. Trong đó, nhóm kỳ vọng đề xuất một số giải pháp tiềm năng cho vấn đề nhức nhối này trên bệnh nhân Việt Nam.

Đối với hướng phát triển sản phẩm chăm sóc sức khỏe, nhóm nghiên cứu sẽ phát triển những sản phẩm chăm sóc sức khỏe từ nguồn dược liệu tự nhiên và đặc hữu của Việt Nam (ở khu vực từ phía nam dãy Bạch Mã trở vào).

"Với việc phát triển thuốc có nguồn gốc sinh học và các thuốc generics dạng bào chế tiên tiến, nhóm nghiên cứu kỳ vọng có thể đóng góp công sức vào chiến lược phát triển công nghiệp dược của Việt Nam từ đây đến năm 2030, tầm nhìn 2045 đã được Chính phủ phê duyệt. Trong đó đặc biệt chú trọng việc đảm bảo thuốc cho người dân, tăng mức độ tự chủ của sản xuất dược phẩm trong nước, tạo ra các sản phẩm mang thương hiệu và tận dụng nguồn nguyên liệu tại Việt Nam", tiến sĩ Vinh tâm huyết.

Đối với hướng nghiên cứu về khoa học giáo dục, anh Vinh đã theo dự án về đổi mới giáo dục trong lĩnh vực khoa học sức khỏe (Dự án IMPACT-MED) ngay từ khi mới về Việt Nam (năm 2022) và đã được học rất nhiều về biện pháp thiết kế chương trình, giảng dạy và lượng giá tích cực trong lĩnh vực khoa học sức khỏe.

"Hiện tôi đang tham gia chương trình trao đổi học giả của Dự án PHER do tổ chức USAID tài trợ tại Trường Y Harvard (Mỹ) trong thời gian 3 tháng, tôi hy vọng sẽ có thể đóng góp công sức nhỏ bé vào quá trình đào tạo các cán bộ y tế theo hướng dựa trên năng lực và lấy người học làm trung tâm", tiến sĩ Vinh kỳ vọng.

Thành tích của tiến sĩ Nguyễn Phước Vinh

Nhận Giải thưởng khoa học công nghệ Quả cầu vàng năm 2024 của T.Ư Đoàn; danh hiệu Công dân trẻ tiêu biểu TP.HCM 2024; 1 bằng độc quyền sáng chế quốc tế; 9 bài báo khoa học công bố trên tạp chí khoa học quốc tế thuộc danh mục Q1 (7 bài là tác giả chính); 1 bài báo thuộc danh mục Q2 (đồng tác giả); 4 bài báo khoa học đã công bố trên tạp chí khoa học trong nước (đồng tác giả); Giải thưởng xuất sắc về bào chế năm 2022 của Viện Hàn lâm dược học Cộng hòa Pháp; Giải nhất Hội nghị khoa học công nghệ tuổi trẻ ngành y tế năm 2022...

Theo TN