Nghiên cứu "Disrupting Harm 2022" do UNICEF, ECPAT International và Interpol phối hợp thực hiện chỉ ra, hầu hết trẻ em Việt Nam sở hữu kiến thức về các kỹ năng an toàn trên môi trường trực tuyến, cũng như biết cách báo cáo nội dung có hại trên mạng xã hội.

Tuy nhiên, chỉ 36% các em nắm được cách để an toàn trên không gian mạng. Trong năm qua, 1% người dùng internet trong độ tuổi 12–17 ở Việt Nam là nạn nhân của bóc lột và xâm hại tình dục qua Internet.

Theo Lance Spitzner - chuyên gia hàng đầu về lĩnh vực bảo mật và nghiên cứu các mối đe dọa trực tuyến của Học viện SANS, có ba mối đe dọa chính với trẻ em lớn lên trong thế giới số ngày nay.

Thứ nhất, người lạ (những kẻ nhắm đến học sinh vì mục đích xấu, tống tiền dựa trên tình dục), lừa đảo.

Thứ hai, bạn bè (bạo lực trên mạng, chơi khăm).

Thứ ba, bản thân (chia sẻ thông tin quá mức, nhắn tin khiêu dâm, phát tán hoặc tải xuống thông tin bất hợp pháp). 

Trẻ em ngày nay tiếp xúc với Internet từ sớm nhưng vẫn thiếu kiến thức an toàn trên mạng. (Ảnh minh họa)

Một báo cáo khác do Kaspersky công bố cũng tiết lộ Gen Z hoặc những người trong độ tuổi từ 11 đến 26 là nhóm có xu hướng chia sẻ chi tiết quá mức. Họ cho rằng bản thân hiểu biết về bảo mật trực tuyến nhưng lại dễ bị lừa đảo nhất.

Khoảng 55% người tham gia khảo sát thừa nhận từng đưa thông tin cá nhân của họ như tên, ngày sinh và địa điểm lên mạng xã hội. Thậm chí, 72% trong số họ không thể xác định được các vụ lừa đảo và 26% thú nhận trở thành nạn nhân của ít nhất một vụ.

Điều đáng quan ngại là 58% phụ huynh thừa nhận dành tổng cộng chưa đến 30 phút trong suốt thời thơ ấu của con mình để trao đổi về an toàn trên Internet. Chỉ 11% nói họ dành hơn 2 giờ để nói chuyện với con về những mối nguy hiểm.

Kết quả đáng báo động trên được công bố trong một nghiên cứu toàn cầu do Kaspersky thực hiện dựa trên ý kiến của 8.793 phụ huynh có con từ 7 đến 12 tuổi.

Nhà tâm lý học Emma Kenny khuyên các bậc phụ huynh nên dành mười phút mỗi ngày trước khi đi ngủ để thảo luận về một ngày của con, bao gồm cả hoạt động trực tuyến của chúng.

Ông Yeo Siang Tiong, Tổng giám đốc Khu vực Đông Nam Á của Kaspersky cho biết, trước đây, khi đến mùa tựu trường, phụ huynh thường lo lắng nhất về điểm học bạ của con mình. Tuy nhiên, vấn đề này không còn nữa.

Phụ huynh Việt Nam, cũng như nhiều bậc cha mẹ khác trên thế giới, hiện nuôi dạy những đứa trẻ 'siêu kết nối' (hyper-connected). Mối quan tâm lớn hiện tại của họ là liệu con mình có trở thành mục tiêu của tội phạm mạng hay không. Không ai có thể đổ lỗi cho các em vì trẻ nhỏ trong thời đại ngày nay có nhiều nguy cơ bị người lạ dụ dỗ, bị bắt nạt trên mạng và thậm chí bị đánh cắp thông tin cá nhân ở trường học.

Nhìn từ góc độ bảo mật, ông cho rằng, trong thế giới nơi mỗi người là một công dân kỹ thuật số, nếu lúc này người lớn vẫn tiếp tục rơi vào bẫy của tội phạm mạng, thì không thể mong đợi trẻ em biết những điều cần tránh trong môi trường kỹ thuật số. "Vì vậy, việc bảo vệ trẻ em nên là ưu tiên hàng đầu của chúng ta với tư cách là cha mẹ", ông Yeo nói thêm.