 |
Một chuyên gia lão luyện trong tư vấn tuyển sinh - hướng nghiệp là TS Nguyễn Đức Nghĩa, Phó Giám đốc ĐH Quốc gia TPHCM, trong buổi họp báo khởi động chương trình “Tiên hướng nghiệp, hậu hướng trường” do Báo SGGP tổ chức cùng sự đồng hành của Công ty VNG đã thổ lộ rằng mới chớm mùa tuyển sinh ĐH-CĐ năm nay mà riêng ông đã nhận tới… 90 thư mời tham gia tư vấn trên các phương tiện thông tin đại chúng và các cơ sở giáo dục.
Nghĩa là ông giống như một ngôi sao của làng văn nghệ không có đủ sức để “chạy sô” vì đơn giản là cung không đủ cầu, không thể đáp ứng mọi yêu cầu từ phụ huynh, từ bản thân các em học sinh. Và tại sao lại có sự quá tải như vậy? Câu hỏi này thật ra cũng dễ “tư vấn”: Đó là bởi sự khiếm khuyết trong hệ thống hướng nghiệp của ngành giáo dục - đào tạo, do chúng ta chưa thiết lập được mạng lưới chuyên viên tư vấn chuyên nghiệp tại các cơ sở đào tạo phổ thông.
Ở các nước, như Hàn Quốc, riêng hệ thống tư vấn tuyển sinh đã được cấp khoản ngân sách tương đương 30 triệu USD/năm, còn chúng ta - dù biết rằng mọi sự so sánh đều khập khiễng - đến một suất “định biên” ở trường phổ thông cuối cấp cũng khó xin. Chính vì cách nhìn nhận có phần lệch lạc này, khoảng 60% sinh viên các trường ĐH nước ta (qua khảo sát của dự án giáo dục ĐH được Ngân hàng Thế giới tài trợ) phải đào tạo bổ sung, trong đó có rất nhiều trường hợp phải thay đổi ngành học do chọn nhầm nghề không phù hợp với năng lực và sở thích cá nhân. Và đây quả thật là sự lãng phí khủng khiếp sức người và tiền của.
Tất nhiên có nhiều ngả rẽ trên đường lập nghiệp, nhưng phải đi theo con đường nào ngắn nhất tới được đích “nghề”? Và có phải chỉ có mảnh bằng ĐH mới là cứu cánh duy nhất trong cuộc đời? Điều đáng buồn là với chính sách hướng nghiệp không rõ ràng, chúng ta đã không thể thực hiện tốt sự chọn lọc, phân luồng từ các cấp học phổ thông.
Ở nhiều nước, bước vào tuổi thành niên, có đến phân nửa số học sinh phổ thông đã được hướng dẫn, tư vấn chuyển qua học trường nghề, không như chúng ta - đến sát ngày tuyển sinh “ba chung” mới cuống cuồng tổ chức các “hội chợ tư vấn tuyển sinh - hướng nghiệp” để các trường tự giới thiệu mời chào người học. Thế mới phát sinh đủ thứ hệ lụy dở khóc dở cười như chuyện một học sinh có đủ điểm sàn đã nhận cả chục tờ giấy báo trúng tuyển từ các cơ sở giáo dục. Bởi vậy, có lần đi tư vấn hướng nghiệp trong đoàn Báo SGGP, thầy Đỗ Văn Xê, Trường ĐH Cần Thơ đã chân thành khuyên các em học sinh hãy suy nghĩ kỹ, hãy chọn trường ngay ở địa phương mình, chọn trường đúng khả năng và sức học của mình. Chứ đừng vì sự bồng bột và lóa mắt bởi nghề “thời thượng” và trường “top” này “top” kia mà làm khổ cha mẹ.
Ẩn ý của thầy còn sâu xa hơn: Hãy chọn nghề và chọn trường để sau này có thể phục vụ quê hương tốt hơn. Và dù nghề nào cũng quý nhưng sự chọn lựa “cuối cùng” vẫn phải ưu tiên cho các lãnh vực thế mạnh của địa phương mình. Và có được nghề và mảnh bằng rồi vẫn phải đau đáu nghĩ cách ứng dụng cho quê hương bớt nghèo, cho cây lúa, con cá tra có năng suất cao hơn, vươn xa hơn… Muốn vậy, trước tiên ngành giáo dục và toàn xã hội phải xác định khâu hướng nghiệp là một mũi đột phá trọng yếu trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực của đất nước.
Theo SGGP
