LTS: Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI như Chủ tịch Nước Nguyễn Minh Triết phân tích là “một dịp nhìn lại nghiêm túc” những gì làm được và chưa làm được, nhìn lại giai đoạn đổi mới với những thuận lợi, yếu kém để quan trọng hơn, đề ra chiến lược mười năm mới đưa đất nước tiến lên. Tâm sự của Chủ tịch Nguyễn Minh Triết chia sẻ những thao thức của bao con tim người Việt, nhất là khi ông chân thành đề cập đến bài toán khó mà ông tự thấy mình làm chưa xong.

Chủ tịch Nước Nguyễn Minh Triết thăm bà con phường Hàm Rồng, TP Thanh Hoá nhân kỷ niệm 45 năm chiến thắng Hàm Rồng (3-4.10.1965 – 3-4.10.2010). Ảnh: Nguyễn Khang

 

Thưa Chủ tịch Nước, năm 2010 chúng ta đã đạt mức tăng trưởng 6%, xung quanh con số 6% có nhiều điều phải suy nghĩ. Chúng ta đang có một nền kinh tế sức cạnh tranh yếu, chưa thật sự bền vững… và đặc biệt vấn đề lòng tin của người dân đối với phẩm chất, năng lực thực sự của những người làm công tác quản lý, điều hành, nhất là khi tham nhũng vẫn là một “quốc nạn”?

Năm 2010, chúng ta đã có được mức tăng trưởng 6% nhưng đừng bao giờ nghĩ tăng trưởng 6 – 7% là giỏi trong khi các nước tăng trưởng âm. Quản lý nhà nước yếu kém, quy hoạch phát triển rừng chưa tốt, tai nạn giao thông chưa hạn chế được, trật tự an toàn xã hội còn phức tạp, y tế, giáo dục còn nhiều việc phải làm, việc sử dụng người tài còn thiếu nhiều cơ chế, chính sách hợp lý… đó là những nỗi lo không của riêng ai, khiến chúng ta chưa được phép thoả mãn, chủ quan với những gì đã đạt được. Bên cạnh đó, lạm phát, giá cả tăng, một số đơn vị kinh tế nhà nước bị phát hiện vi phạm lớn mà điển hình là sự cố Vinashin… quả thực đã gây bất lợi và giảm lòng tin của một bộ phận người dân với các cơ quan lãnh đạo của Đảng và Nhà nước. Trong nhiều cuộc họp gần đây của Trung ương Đảng, trên diễn đàn của Quốc hội… đều cũng đã mổ xẻ, chỉ ra những bài học sâu sắc về một số yếu kém trong điều hành, quản lý kinh tế. Mặt khác, sự nghiệp chống tham nhũng của chúng ta có những thử thách lớn, cũng như trong cuộc sống hàng ngày, những thủ tục hành chính rườm rà, những ứng xử không đúng nơi công quyền, người dân dễ mất lòng tin... Những sai lầm phát sinh trong bối cảnh chung đó, buộc chúng ta phải dám nhìn thẳng vào sự thật, để làm rõ những nguyên nhân, từ đó tìm cách khắc phục. Kinh nghiệm quản lý điều hành nền kinh tế trong giai đoạn hội nhập đối với chúng ta hoàn toàn không dễ dàng càng đòi hỏi chúng ta phải cố gắng vượt bậc. Chúng ta phải củng cố và giữ vững được niềm tin của người dân, từ đó phát huy thành sức mạnh của đất nước, của dân tộc. Kinh tế có lúc mạnh lúc yếu, lòng tin mà để mất thì mất hết!

Đại hội Đảng toàn quốc cũng là dịp chúng ta nhìn lại nghiêm túc những gì đạt và chưa đạt được trong năm năm qua, cũng như xem xét lại cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ và bổ sung một số nội dung phù hợp với tình hình mới; nhìn lại giai đoạn đổi mới với những thuận lợi và yếu kém, từ đó đề ra chiến lược mười năm từ năm 2010 đến năm 2020 đưa đất nước tiến lên…

Trong bối cảnh cả thế giới đang phải đối phó với rất nhiều khó khăn, phức tạp về kinh tế, chính trị… chúng ta đã làm được nhiều việc và khẳng định được vị thế quan trọng của mình trong khu vực và quốc tế. Đánh giá của Chủ tịch về vấn đề này?

Phải nói rằng năm 2010 là một năm đầy khó khăn trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam chúng ta. Tuy nhiên, trong khó khăn chung, con thuyền cách mạng Việt Nam vẫn kiên trì, sáng suốt, đoàn kết một lòng, vượt lên mọi thách thức để cập bến bờ năm mới với nhiều thành tựu về mọi mặt. Về kinh tế, chúng ta đã hạn chế được phần nào những tác động xấu, đảm bảo cuộc sống người dân được ổn định, mức tăng trưởng không cao nhưng vẫn đạt 6%. Tình hình an ninh chính trị diễn biến phức tạp trên thế giới, song Việt Nam vẫn là một đất nước an toàn, một điểm đến an toàn. Các mặt văn hoá, xã hội, giáo dục, y tế đều có những tiến bộ nhất định. Có thể nói, trong tất cả các thành tựu đạt được của năm 2010 thì thành tựu về đối ngoại của chúng ta là nổi bật nhất, ấn tượng nhất. Tại nhiều diễn đàn lớn của thế giới, Việt Nam được đánh giá cao, không chỉ vì Việt Nam vốn là một dân tộc hoà hiếu, thuỷ chung, không chỉ bởi những gì chúng ta làm được trong thời gian qua, mà quan trọng hơn là ở khả năng, ở tiềm lực phát triển của Việt Nam trong tương lai. Chúng ta không chỉ tổ chức thành công nhiều ngày lễ lớn, không chỉ đảm nhận tốt vai trò chủ tịch ASEAN mà còn mở ra những triển vọng lớn về tình hữu nghị tốt đẹp và bền vững với bạn bè quốc tế, khơi gợi trong mỗi người dân lòng tự hào dân tộc, tự hào về đất nước và Đảng quang vinh. Đại hội Đảng các cấp diễn ra đã tạo được một sinh khí mới trong toàn Đảng, toàn dân và tôi rất tin tưởng rằng sau Đại hội Đảng toàn quốc, Việt Nam sẽ có một sức mạnh mới, một diện mạo mới, một vị thế mới thực sự đáng để tự hào. Mới đây, các nhà tài trợ nước ngoài đã cam kết sẽ tiếp tục tài trợ cho Việt Nam 8 tỉ USD, điều đó cho thấy Việt Nam tiếp tục chiếm được niềm tin của các nhà tài trợ về sự ổn định và phát triển. Vấn đề là chúng ta phải làm gì để cải thiện thông thoáng môi trường đầu tư, tăng chỉ số tín nhiệm lên. Như thế, các cơ quan hành chính của ta sẽ phải làm nhiều việc hơn và trước hết phải vì lợi ích quốc gia, chứ không vì lợi ích nào khác.

Phong trào Người Việt Nam dùng hàng Việt Nam do báo Sài Gòn Tiếp Thị khởi xướng đã bước sang năm thứ 15 với nhiều thành công đáng tự hào. Từng khẳng định đây là “làm dân vận trong kinh tế”, Chủ tịch có thể gợi ý về hướng đi mới của phong trào trong điều kiện cụ thể của những năm tới?

Người Việt Nam dùng hàng Việt Nam, đó không đơn thuần là khẩu hiệu, mà là nhận thức, là hành động, là tấm lòng của mỗi người Việt, mỗi gia đình Việt. Phải luôn nhắc nhở, thúc đẩy để phong trào biến thành thói quen, thành nề nếp của mọi người, mọi nhà. Cái gì trong nước sản xuất được, người tiêu dùng hãy ưu tiên chọn trước, điều này đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp phải nỗ lực cung cấp được những hàng hoá có chất lượng cao hơn, uy tín hơn, giá cả các mặt hàng phải ngày càng có tính cạnh tranh hơn. Cơ chế thị trường đòi hỏi điều đó và người dân được quyền chọn những hàng hoá tốt nhất, giá cả cạnh tranh nhất. Điều đáng suy nghĩ là hiện nay, thị trường có nhiều doanh nghiệp làm ăn tốt, nhưng cũng có nhiều người còn chụp giật, lừa đảo. Doanh nghiệp phải củng cố đội ngũ, và các nhà quản lý cũng phải tăng cường trách nhiệm. Theo đó, công tác quản lý, giám sát cũng phải được thực thi một cách nghiêm túc hơn. Một phong trào dân vận, phải được phát động trong dân, đi vào trong dân và lớn mạnh trong dân. Hàn Quốc khủng hoảng mười năm trước, người dân đem vàng góp cho Chính phủ. Đó là những việc làm rất hay. Mình nói theo Bác Hồ thì tốt nhưng làm theo thì chưa tốt. Làm dân vận trong kinh tế thời nay, tôi thấy ở các nước, người lãnh đạo cũng đi tiếp thị hàng hoá cho nước mình. Chúng ta, mỗi dịp ra nước ngoài, cũng phải tìm cơ hội để “quảng cáo” cho hàng hoá Việt Nam, cho môi trường đầu tư Việt Nam...

Trong hành trình phát triển, nông thôn là khu vực tồn tại nhiều vấn đề chưa giải quyết được triệt để như vấn đề khoảng cách giàu nghèo tăng lên khiến nông dân luôn là bộ phận dân cư nghèo nhất trong xã hội, vấn đề tích tụ ruộng đất… Quan điểm của Chủ tịch Nước về các vấn đề trên?

Nông dân là chủ lực quân của cách mạng. Suốt mấy cuộc chiến tranh, họ đã cầm súng đánh giặc, tài sản ruộng vườn cống hiến hết, không tiếc máu xương để có hoà bình. Hy sinh của họ là rất lớn, mặc dù Đảng và Nhà nước đã có nhiều cố gắng, nhưng cho đến nay những bù đắp họ nhận được thì vẫn chưa tương xứng, bởi nước ta còn nghèo, phải làm từng bước. Nông thôn vẫn là nơi nghèo nhất, điện đến muộn nhất, đường sá chậm làm nhất… Những năm vừa qua, đặc biệt sau khi nghị quyết 26 về nông nghiệp, nông thôn và nông dân ra đời và được triển khai tích cực, tình hình trên đã được cải thiện hơn, đời sống bà con khá hơn. Gạo xuất khẩu 6 – 7 triệu tấn, cá tra, cá basa ra thế giới gian nan nhưng mỗi lần vậy thương hiệu lại được biết đến nhiều hơn; đường sá, trường, trạm… được chú trọng hơn. Riêng về vấn đề tích tụ ruộng đất, một quan điểm tích cực nhằm mục đích phát triển tam nông, theo tôi là một vấn đề rất đáng chú ý trong sản xuất nông nghiệp tiểu thủ công. Ruộng đất chúng ta còn quá manh mún, nhiều xẻo này mảnh nọ, rất khó gom lại, cần khuyến khích nông dân tham gia tích tụ đất đai, tiến tới mục tiêu xây dựng được thương hiệu nông sản cho quốc gia và các vùng nông nghiệp.

Mong muốn của Chủ tịch khi năm mới 2011 đã về và trước mùa xuân mới của đất nước?

Tôi mong muốn toàn thể đồng bào Việt Nam ta, miền xuôi cũng như miền ngược, trong nước cũng như ngoài nước, hãy vui mừng vì những thành quả mà đất nước ta đã đạt được, cùng nhau nỗ lực đưa đất nước ta phát triển nhanh hơn. Thủ đô Hà Nội với diện tích, dân số lớn hơn trước, trong bộn bề công việc mới, vẫn giữ được nhịp độ phát triển và hứa hẹn sẽ phát triển mạnh mẽ trong những năm tới. TP.HCM – một thành phố trọng điểm, năng động, hãy trở thành một điểm sáng về kinh tế, với những bứt phá ngoạn mục. Có thể mười năm tới, vẫn chưa hết những khó khăn phức tạp, nhưng với những kinh nghiệm và sự trưởng thành, chắc chắn chúng ta sẽ thành công. Chính những bài học vượt khủng hoảng đã cho ta những kinh nghiệm quý: khi xuất khẩu khó khăn thì chúng ta tập trung vào thị trường nội địa với gần 100 triệu dân vốn chưa được khai thác đến nơi đến chốn, đồng thời phát triển mạnh lĩnh vực nông nghiệp. Nhờ thế, chúng ta đã tăng được tỷ trọng xuất khẩu gạo trong khi nhiều nước chịu ảnh hưởng nặng nề của khủng hoảng.

Tôi muốn nói thêm rằng, bước sang năm mới, tôi rất chia sẻ với các doanh nhân Việt Nam chân chính – những người lính xung kích đang phải tham gia hội nhập kinh tế quốc tế bằng sự cạnh tranh không cân sức và rất khốc liệt. Doanh nghiệp Việt Nam khổ hơn doanh nghiệp thiên hạ vì vốn ít hơn, thuyền bé hơn, kinh nghiệm không nhiều mà vẫn phải “ra khơi”, chấp nhận sóng to gió cả, trên thương trường luôn phải đối phó với những khó khăn ngang ngửa với các đối thủ của mình, song vẫn phải đảm bảo được sự đóng góp về phát triển kinh tế, việc làm, nghĩa vụ thuế đối với xã hội và cộng đồng!

Tết Nguyên đán đang đến gần, tôi thực sự lạc quan về dự báo phát triển của đất nước trong những năm tới. Khó khăn sẽ qua đi, nếu chúng ta đồng lòng đồng tâm, tập trung khắc phục những vấn đề của năm cũ như việc chống lạm phát bằng việc giữ ổn định và tăng sức mạnh của đồng tiền VND (yếu tố tâm lý của người dân rất quan trọng), tăng sức cạnh tranh của hàng hoá Việt Nam, cân đối cán cân xuất nhập khẩu… Chúng ta chắc chắn sẽ giữ được sự ổn định để từ đó phát triển !

Xin cảm ơn Chủ tịch Nước và xin kính chúc Chủ tịch một năm mới nhiều niềm vui !

Theo SGTT