Cô giáo mong muốn giúp trẻ tự kỷ ở quê mình hòa nhập

(CTG) “nơi mình sinh sống có một vài em bé đã đến tuổi học mẫu giáo hoặc tiểu học, nhưng thay vì đến trường thì các em lại thu mình chơi ở nhà, không biết giao tiếp và nói chuyện với người thân. Tôi đã tìm hiểu xem vì sao các em lại có những hành vi như vậy và đó là biểu hiện của hội chứng tự kỷ, rối loạn tâm thần, chậm phát triển trí tuệ…”, đó là chia sẻ của cô Nguyễn Thị Việt Hà, Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập Khai Trí, tỉnh Vĩnh Phúc.





Khi chứng kiến các em ngồi thu mình một chỗ, không biết giao tiếp... đó là động lực của cô Hà để theo học nghề giáo dục đặc biệt.

Trăn trở với trẻ tự kỷ

Sinh ra và lớn lên tại một vùng quê nghèo thuần nông nghiệp, cô Nguyễn Thị Việt Hà thấy ở nơi mình sinh sống có một vài em bé đã đến tuổi học mẫu giáo hoặc tiểu học, nhưng thay vì đến trường thì các em lại thu mình chơi ở nhà, không biết giao tiếp và nói chuyện với người thân. Thậm chí, có em vì không có ai trông nom mà bỏ nhà đi lang thang, không ý thức được sự nguy hiểm xung quanh mình...

Khi ấy, tôi đã tìm hiểu xem vì sao các em lại có những hành vi như vậy và được biết đó là biểu hiện của hội chứng tự kỷ, rối loạn tâm thần, chậm phát triển trí tuệ…

“Địa phương tôi sinh sống lúc đó không có trường lớp dạy cho những trẻ em bị như vậy, ngay cả người thân của các em còn không biết các em bị bệnh gì, hàng xóm và bạn bè cùng trang lứa các em thì có thái độ kì thị, xa lánh và không muốn tiếp xúc với các em”, cô Hà trăn trở.

Những hoàn cảnh đó là động lực để cô ngay sau khi tốt nghiệp Trung học phổ thông đã quyết định thi vào chuyên ngành Giáo dục Đặc biệt, trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương. Quyết định này đã vấp phải nhiều lời phản đối từ gia đình, bạn bè và cho đó là sai lầm bởi khi đó ngành giáo dục đặc biệt vẫn còn lạ lẫm, thậm chí bác ruột còn nói rằng: “Cháu học cái ngành ấy thì biết dạy ai và dạy cái gì? Bác không thấy có trường nào dạy những trẻ như thế”, cô Hà tâm sự.

Khi vào học, càng tiếp xúc, tìm hiểu và nghiên cứu cô Hà càng nhận ra rằng giáo dục đặc biệt là một lĩnh vực mới mẻ mang đầy tính nhân văn.

“Chúng tôi được đào tạo để tiếp xúc, tìm hiểu và can thiệp cho những trẻ có nhu cầu đặc biệt như: Trẻ mắc hội chứng tự kỷ, khuyết tật trí tuệ, trẻ khiếm thính, khiếm thị, khuyết tật vận động… Từ đó mà tôi đã biết được rằng những em bé này rất cần được yêu thương, quan tâm, thấu hiểu và hơn hết cần có môi trường chăm sóc, giáo dục đặc biệt, phù hợp với khả năng, nhu cầu của từng em. Điều quan trọng nhất, những người như chúng tôi sẽ giúp cho xã hội có cái nhìn đúng đắn hơn về trẻ đặc biệt, đón nhận và giúp đỡ các em giống như mọi trẻ em bình thường khác”, cô Hà chia sẻ.



Được nhìn thấy các em có thể giao tiếp, vui chơi là niềm vui của cô Hà.


Quyết định về quê mở lớp dạy trẻ tự kỷ

Để bổ sung kiến thức cao hơn trong công việc, sau khi tốt nghiệp hệ Cao đẳng, cô đã học liên thông chuyên ngành Giáo dục Đặc biệt, trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Khi đã cầm tấm bằng Tốt nghiệp loại Giỏi trên tay Cô thực sự tin rằng con đường mình lựa chọn là đúng và tự tin nhận những học trò đặc biệt đầu tiên của mình.

Quyết định ở lại Hà Nội làm việc, ngay từ những ngày đầu tiên đi dạy, trực tiếp chăm sóc và dạy dỗ các em tôi mới thực sự cảm nhận rõ những khó khăn trong cuộc sống hàng ngày của các em và gia đình.

“Có những học trò đã để lại trong lòng tôi những ấn tượng sâu sắc mà không bao giờ tôi có thể quên được. Mặc dù gặp rất nhiều trở ngại trong giao tiếp và nhận thức nhưng các em đã cố gắng tập luyện cùng cô giáo để học những kỹ năng hòa nhập với bạn bè. Có những em từ chỗ đập phá đồ đạc, tự đánh mình, đánh người khác, không thể tự ý thức hành vi nay đã học lên cấp 2 với thành tích học tập loại khá giỏi. Nhìn thấy sự tiến bộ của các em, tôi càng thêm hạnh phúc và say mê công việc hơn nữa”.

Năm 2010, chứng kiến những gia đình ở quê mình sinh sống đi mấy chục cây số để đưa các con lên Hà Nội học. Cô tìm hiểu và được biết ở Vĩnh Phúc chưa có một trường lớp nào dạy trẻ đặc biệt này cô đã quyết định về quê để dạy các em, vừa để giúp các em không phải đi lại vất vả, vừa là cơ hội để những trẻ khuyết tật khác ở Vĩnh Phúc được chăm sóc giáo dục đặc biệt.

“Ban đầu chỉ có một giáo viên là cô với bốn học sinh mắc hội chứng tự kỷ và khuyết tật trí tuệ. Chỉ sau vài tháng hoạt động với quy mô nhóm nhỏ, dần dần có nhiều phụ huynh biết đến và tìm đến đăng ký cho con em mình theo học. Đến đầu năm 2012, cơ sở Khai Trí do tôi thành lập đã tiếp nhận hơn 20 cháu mắc các dạng tật như: Tự kỷ, khuyết tật trí tuệ, khiếm thính, khuyết tật ngôn ngữ, Down, tăng động giảm chú ý (ADHD)… Trước tình hình nhu cầu theo học của các cháu và nguyện vọng cấp thiết của phụ huynh cần có ngay mô hình can thiệp càng sớm thì cơ hội hòa nhập cho trẻ càng cao, tôi và các phụ huynh đã cùng nhau xây dựng một cơ sở giáo dục với tên gọi là Khai Trí Vĩnh Phúc.

Từ cơ sở vật chất ban đầu còn thiếu thốn, đồ dùng trang thiết bị sinh hoạt và học tập cho trẻ không đủ... Nhưng với tinh thần tất cả vì các trẻ thơ và nhất là các em nhỏ không may mắn có những hoàn cảnh đặt biệt, sau 5 năm hoạt động, cơ sở Can thiệp sớm Khai Trí đã giúp được hơn 30 học sinh khuyết tật hòa nhập được với cộng đồng và theo học tại các trường bình thường.

Hiện nay, Trung tâm đang nhận chăm sóc và giáo dục cho hơn 80 trẻ khuyết tật. Mỗi em một hoàn cảnh nhưng các em đều rất đáng thương, các em gặp rất nhiều khó khăn trong cuộc sống. Có em mắc chứng Tự kỷ nhưng bố mẹ đều là người bị tâm thần, không còn khả năng ý thức và lao động; có những gia đình có 2 con đều bị Tự kỷ, khuyết tật trí tuệ hoặc 2 con đều bị khiếm thính… Trung tâm Khai Trí đang nhận nuôi dạy miễn phí học phí và tiền ăncho các cháu có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn như: trẻ mồ côi, gia đình hộ nghèo hoặc cận nghèo, gia đình có 2 con theo học …

Đội ngũ giáo viên vủa Trung tâm hiện nay với 15 giáo viên các chuyên ngành: giáo dục đặc biệt, mầm non, tâm lý, công tác xã hội, giáo dục tiểu học… Các giáo viên đều năng động, nhiệt tình, yêu nghề và yêu trẻ.



Cũng theo cô Hà, trong năm học 2017 – 2018 trung tâm quyết tâm thực hiện tốt khẩu hiệu năm học “Chữ Tâm và chữ Tín”. Hiện Trung tâm đã và đang chăm sóc, giáo dục cho 73 trẻ mắc các dạng tật như: Khiếm thính, khiếm thị, tự kỷ, chậm nói, trẻ mặc hội chứng down...Theo các hình thức bán trú, can thiệp theo giờ, can thiệp nửa ngày tùy vào điều kiện của từng gia đình và khả năng học tập của từng cháu. Năm học 2017- 2018 trung tâm đã đưa 12 cháu đi học hòa nhập ở trường mầm non và trường tiểu học.

Cô Hà chia sẻ: “Chuyện bị học sinh cắn, đánh, ném đồ vật, phá phách, chạy nhảy… xảy ra hết sức bình thường với một cô giáo dạy trẻ Đặc biệt. Có những lúc mệt mỏi và chán nản, nhưng khi nhìn những ánh mắt ngây thơ, non nớt tôi lại càng thấy mình cần cố gắng nỗ lực hơn nữa, không chỉ là cô giáo mà còn là người mẹ, người bạn của các con”.

Cô luôn tâm niệm rằng: Là một người giáo viên, đặc biệt là người dạy trong môi trường giáo dục đặc biệt hơn ai hết cô mong rằng xã hội hãy đừng xa lánh kì thị trẻ khuyết tật, mong rằng tất cả mọi người hãy mở rộng tấm lòng, bao dung và có cái nhìn thiện cảm cho những khó khăn, sai sót và vụng về của các em.

Chương trình Chia sẻ cùng thầy, cô năm 2018 do Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Tập đoàn Thiên Long tổ chức. Năm nay, chương trình sẽ tuyên dương 63 thầy giáo, cô giáo đang dạy học sinh khuyết tật trong cơ sở giáo dục chuyên biệt, trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập và trung tâm bảo trợ xã hội và thuộc Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Chương trình “Chia sẻ cùng thầy cô” dự kiến Lễ tuyên dương được tổ chức vào dịp kỷ niệm ngày Nhà giáo Việt Nam (20.11) tại Hà Nội. Mỗi thầy cô giáo dạy trẻ khuyết tật được tuyên dương sẽ được nhận một sổ tiết kiệm 10 triệu đồng; Bằng khen của Trung ương Hội LHTN Việt Nam, biểu trưng của chương trình và các hình thức khen thưởng khác của Bộ LĐ-TB-XH và Bộ GD-ĐT.

 
Hải Đăng