Cha chung không ai khóc
Những nền văn hóa khác nhau thể hiện sự nhận thức khác nhau rõ rệt về cách sử dụng màu sắc. Ví như ở Nhật người ta sử dụng màu sắc khá dịu nhẹ, giản dị, thường là những tông màu nâu, xám, be, trắng nhẹ.
|
|
Hay ở Trung Quốc thì màu đỏ được sử dụng khắp nơi. Và chúng ta bỗng sẽ giật mình khi nhìn lại sắc màu của đô thị Việt Nam, với những gam màu hỗn loạn, chồng chéo, đua chen trên cùng một tuyến phố, con đường. Nhìn lại cả thành phố như một vườn hoa mà trăm hoa đua sắc không người sắp đặt.
Trong tổng thể sinh thái của một đô thị, rộng lớn hơn là một địa phương hay một vùng, mọi vật luôn tồn tại với những màu sắc đa dạng và phong phú. Bức tranh đa dạng ấy được cấu thành bởi nhiều yếu tố, trong đó có những yếu tố nổi lên làm điểm nhấn và những yếu tố lùi xuống làm nền.
Sự tách biệt rõ ràng giữa chính và phụ, điểm nhấn và phông nền cũng chỉ mang tính chất tương đối, phụ thuộc vào mối quan hệ tương quan giữa chủ thể và khách thể cũng như mối tương quan nội tại của từng nhóm đối tượng được xem xét.
Với tâm lý muốn nổi bật, hầu hết các chủ đầu tư công trình từ nhà phố đến các công trình công cộng đều muốn công trình của mình phải nổi trội hơn các công trình khác về màu sắc.
Thế nên, hiện tượng mỗi người mỗi ý, mỗi nhà mỗi vẻ đã góp phần làm cho bộ mặt đô thị ngày càng “đa dạng” về màu sắc, như lời bà Châu Mỹ Anh, Phó chủ tịch Hội Kiến trúc sư TP.HCM: “Thực trạng đa sắc màu như hiện nay là do sử dụng màu theo sở thích cá nhân, có thể do tâm lý muốn làm nổi công trình nên cố gắng chọn một số màu thật lạ để không lẫn vào các công trình khác”.
Đồng thời, theo bà, thực trạng thành phố hiện nay khiến chúng ta không chỉ phải xem xét màu sắc của các công trình kiến trúc, mà còn phải để ý đến những bảng quảng cáo. Vì các bảng quảng cáo thường được đặt tại những nơi thu hút tầm nhìn, với những gam màu nổi bật cho đúng tính chất... quảng cáo, nên cũng đã phần nào làm xấu bộ mặt đô thị.
Loạn vì thiếu quy hoạch
Nguyên nhân của tình trạng “trăm hoa đua nở” hiện nay đến từ nhiều phía. Trong đó, thiếu sự quan tâm cũng như quy định lỏng lẻo, thiếu các văn bản hướng dẫn, quy định của các cơ quan chức năng là những yếu tố chính làm cho bộ mặt đô thị ngày càng hỗn tạp và thiếu bản sắc.
 |
Hiện giờ, các dự án do doanh nghiệp làm chủ đầu tư khi quy hoạch chi tiết 1/500, cơ quan chức năng có yêu cầu chủ đầu tư sử dụng màu sắc, vật liệu... không thuộc danh mục cấm.
Nhưng điều này cũng chỉ mang tính chất khuyến cáo để đảm bảo thẩm mỹ, hài hòa màu sắc công trình, chứ không bắt buộc và chủ đầu tư vẫn thay đổi màu sắc công trình sau đó.
Hiện nay, trong giấy phép xây dựng cấp cho người dân có đề cập màu sắc công trình. Nhưng thực tế những năm qua, rất ít người thực hiện vì người đi xin phép cũng chưa biết sơn màu gì, phía cơ quan cấp phép cũng không biết hướng dẫn ra sao khi chưa có quy hoạch chi tiết về màu sắc cho các tuyến đường.
KTS. Nguyễn Quang Huấn nhận định, màu sắc đô thị không chỉ tác động đến cảm xúc của con người, mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe, nếu xét về mặt y học.
Thực tế xây dựng đô thị ở Việt Nam cho thấy, một số công trình sử dụng màu sắc rất phản cảm, gây rối loạn thị giác. Cơ quan chức năng quan tâm, đưa màu sắc vào quản lý kiến trúc, quản lý thiết kế xây dựng là việc làm cần thiết và cấp bách để cải tạo bộ mặt đô thị.
Một vấn đề khác cũng quan trọng không kém, đó là chúng ta đang thiếu trầm trọng đội ngũ kiến trúc sư thiết kế đô thị. Trước giờ, dường như mọi việc chỉ khoán trắng cho các kiến trúc sư quy hoạch, nên đã vô tình tăng thêm sức ép lên những người làm công tác quy hoạch.
Chuyên ngành thiết kế đô thị mới được đưa vào chương trình đào tạo của Đại học Kiến trúc TP.HCM, tuy nhiên, cung không đủ cầu, lượng không theo kịp chất. Cũng may, với các chương trình liên kết với nước ngoài, hy vọng trong vài năm tới chúng ta sẽ có một đội ngũ kiến trúc sư thiết kế đô thị đủ tầm tham gia công tác quy hoạch chi tiết đô thị.
Quản lý màu sắc đô thị nói chung và công trình kiến trúc nói riêng nhằm xây dựng những đô thị có bản sắc văn hóa là góp phần vào mục tiêu xây dựng đô thị bền vững. KTS. Nguyễn Hoàng Minh từng cảnh báo: “Đừng để đến khi quá muộn và đô thị của chúng ta bị biến thành đô thị quảng cáo... các loại sơn không công”.
Theo DNSG
