Ảnh: Nhân vật cung cấp

Ngành dệt may sẽ đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt hơn trong tương lai - Ảnh: Diệp Đức Minh

TQ là đối tác thương mại lớn nhất của VN tại thời điểm hiện nay. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa VN - TQ đạt khoảng 35,7 tỉ USD trong năm 2011, lên tới trên 41 tỉ USD vào năm 2012 và dự kiến có thể đạt mức 60 tỉ USD trong năm 2015. Tuy nhiên, VN thường ở vị thế nhập siêu và con số nhập ngày càng tăng mạnh. Cụ thể, nếu năm 2001 VN nhập siêu từ TQ gần 222 triệu USD thì năm 2011 đã lên tới trên 13,4 tỉ USD (tăng hơn 60 lần), đến năm 2012 lên tới 16,7 tỉ USD.

Làm thế nào để có thể giảm nhập siêu?

Nguyên nhân nhập siêu từ TQ có thể thấy là chúng ta lệ thuộc quá nhiều vào việc vay vốn từ các quỹ hỗ trợ xuất khẩu của họ. Cụ thể như ở ngành điện, chúng ta vay vốn của họ để xây nhà máy điện thì khi đó bắt buộc chúng ta phải lệ thuộc vào công nghệ, máy móc thiết bị, nhân công từ họ. Chúng ta cần phải xác định lại mục tiêu định hướng cho ngành này như thế nào để từ đó sẽ giảm được nhập siêu từ họ. Hay ở ngành dệt may, chúng ta lệ thuộc quá nhiều vào nguyên vật liệu từ họ vì giá rất rẻ mà chất lượng ở mức độ có thể chấp nhận được nên không dễ dàng thay thế nhập siêu từ nguồn này. Nhà nước cần có cơ chế giúp các ngành phụ trợ phát triển thì mới có thể giảm nhập siêu được. Còn đối với ngành hàng tiêu dùng thì chúng ta cần phải tăng cường truyền thông về các mặt hàng nguy hiểm, độc hại và tẩy chay nó. Bên cạnh đó cần tăng cường xây dựng các hàng rào kỹ thuật để những hàng kém chất lượng không vào được thị trường; hỗ trợ các DN trong nước đẩy mạnh sản xuất các mặt hàng chất lượng cao phục vụ nhu cầu trong nước.

TS Lê Đăng Doanh

Hướng đầu tư nguồn lực vào nơi mang hiệu quả

Việc cần làm ngay là tập trung vào tái cơ cấu nền kinh tế cho tốt để tăng hiệu quả cho nền kinh tế. Hướng đầu tư nguồn lực của nền kinh tế vào những nơi mang hiệu quả, tạo ra năng suất lao động, năng lực cạnh tranh, tập trung đầu tư vào những lĩnh vực thật sự thiết yếu, thiết thực cho những ngành xuất khẩu mà chúng ta có thế mạnh. Nếu không làm như vậy thì tình trạng nhập siêu rất khó có thể cải thiện được.

Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan

Chuyển nhập khẩu sang các thị trường khác

Chúng ta phải chuyển dần việc nhập khẩu từ TQ sang các thị trường khác để giảm phụ thuộc. VN đang đàm phán hiệp định thương mại tự do TPP với 12 nước, đây là cơ hội rất lớn để giảm nhập siêu từ TQ. Vấn đề thứ hai và cũng quan trọng hơn là phải đẩy mạnh sản xuất nguyên phụ liệu từ trong nước. Phải tổ chức lại sản xuất, nhất là ở những lĩnh vực nguyên phụ liệu mà VN có thừa khả năng sản xuất. Cần có cơ chế chính sách hỗ trợ thì mới phát triển được.

Ông Phan Thế Ruệ, nguyên Thứ trưởng Bộ Thương mại