Mở đầu Diễn đàn "Tiếng nói tuổi trẻ - Hành động của Đoàn", TS Phạm Huy Hiệu, đề cử Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu 2024, Gương mặt trẻ Việt Nam triển vọng năm 2023 hỏi T.Ư Đoàn về kế hoạch hay sáng kiến cụ thể nào để hỗ trợ các nhà khoa học trẻ ứng dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn, tạo tác động thiết thực?

"Tôi xin đề xuất thành lập một quỹ tài trợ chuyên biệt dành cho các nhà khoa học trẻ dưới 35 tuổi, nhằm khuyến khích phát triển các ý tưởng đột phá trong các lĩnh vực mũi nhọn như AI, công nghệ sinh học, năng lượng tái tạo, y tế thông minh và chuyển đổi số", TS Hiệu nói.

Cùng chung vấn đề quan tâm, bạn Nguyễn Hữu Tiến Hưng - sinh viên Trường Đại học Y Hà Nội, đề cử Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2024 đặt câu hỏi: Trung ương Đoàn có những chương trình gì để giúp những học sinh, sinh viên như em, được tiếp cận dễ dàng hơn với nghiên cứu khoa học, khởi nghiệp công nghệ, và ứng dụng chuyển đổi số vào việc học, nghiên cứu, cũng như trong cuộc sống hằng ngày?

Trả lời câu hỏi, Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Bùi Quang Huy bày tỏ vui mừng khi các bạn trẻ có sự quan tâm và nhiệt huyết đối với Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, một nghị quyết quan trọng mở ra những cơ hội lớn cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của quốc gia.

Anh Huy cho rằng, đầu tiên là chúng ta phải nâng cao năng lực và đam mê nghiên cứu, đây là chìa khóa quan trọng nhất đối với các bạn trẻ. T.Ư Đoàn xác định tập trung trang bị cho thanh thiếu nhi những kiến thức, kỹ năng cần thiết như: tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn chuyên sâu về các lĩnh vực công nghệ mới nổi như trí tuệ nhân tạo, blockchain, IoT; phối hợp với các trường đại học, viện nghiên cứu xây dựng cơ chế chia sẻ cơ sở vật chất, dữ liệu, giúp các bạn học sinh, sinh viên, nhà khoa học trẻ tiếp cận với các nguồn tài liệu, công cụ nghiên cứu hiện đại. Khuyến khích tinh thần thử nghiệm, chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu, tạo điều kiện để các bạn phát huy tối đa khả năng sáng tạo của mình.

T.Ư Đoàn cũng tăng cường kết nối các nhà khoa học trẻ, tài năng trẻ và tạo môi trường để họ cống hiến cho đất nước thông qua việc: duy trì và mở rộng mạng lưới Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu, tạo dựng môi trường nghiên cứu mở, hỗ trợ tiếp cận nguồn lực, là cầu nối giữa các nhà khoa học trẻ và cơ quan quản lý, giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính để tiếp cận nguồn lực dễ dàng hơn vì đây đang là rào cản lớn.

“Các cấp bộ Đoàn cần tổ chức chương trình thực tập tại doanh nghiệp công nghệ, giúp nhà khoa học trẻ tiếp cận thực tiễn sản xuất, thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu. Hỗ trợ thành lập startup công nghệ, giúp nhà khoa học trẻ đưa kết quả nghiên cứu ra thị trường, đóng góp vào đổi mới sáng tạo quốc gia. Vinh danh những tài năng trẻ và tạo động lực để các bạn tiếp tục theo đuổi đam mê…”, anh Huy nói.

Ngoài ra, T.Ư Đoàn, các cấp bộ Đoàn cần đẩy mạnh phong trào nghiên cứu khoa học trong học sinh, sinh viên; hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp công nghệ; thúc đẩy ứng dụng chuyển đổi số trong học tập và nghiên cứu. Bởi khối lượng ý tưởng trong học sinh, sinh viên rất lớn, nếu làm được điều này sẽ tạo tiền đề, điểm tựa cho những thành công lớn hơn.

“Tôi tin rằng, với sự nỗ lực của Đoàn, sự đồng hành của các cấp, các ngành và đặc biệt là sự quan tâm, nhiệt huyết, chúng ta sẽ xây dựng được một đội ngũ những nhà khoa học, kỹ sư tài năng, đóng góp quan trọng vào sự phát triển của đất nước. Tôi muốn gửi gắm đến tất cả các bạn một thông điệp: Khoa học và công nghệ là chìa khóa mở ra tương lai thịnh vượng cho đất nước”, anh Huy nói.

Chia sẻ thêm về nội dung này, chị Nguyễn Phạm Duy Trang, Bí thư T.Ư Đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội T.Ư cho rằng, các bạn học sinh, với độ tuổi từ 6 – 15 tuổi, là “độ tuổi vàng” để trẻ tiếp cận, trải nghiệm khoa học, hình thành niềm yêu thích, đam mê với khoa học.

Nhận thức được vai trò quan trọng của thời điểm vàng này, Hội đồng Đội T.Ư đã nỗ lực thiết kế nhiều sân chơi bổ ích cho đội viên, thiếu niên, nhi đồng như: chương trình “Giờ ra chơi trải nghiệm sáng tạo” tại các liên đội tiểu học, trung học cơ sở; cuộc thi “Em yêu khoa học - Tài năng công nghệ nhí”; giải đấu Vô địch Quốc gia STEM… Những sân chơi này giúp các em có cơ hội gặp gỡ, tìm tòi, sáng tạo, biến ước mơ thành hiện thực, hình thành tư duy khoa học và khả năng giải quyết vấn đề.

Tuy nhiên, nếu các hoạt động STEM chỉ được tổ chức ở vùng đồng bằng, thành phố thì sẽ khó tiếp cận được học sinh ở vùng sâu, vùng xa. Vì vậy, Hội đồng Đội T.Ư đã vận động sự đồng hành của các nhà tài trợ để tổ chức nhiều sân chơi trực tiếp tại các địa phương khó khăn. Điển hình như việc đưa các hoạt động trải nghiệm STEM về Điện Biên, tổ chức mô hình sa bàn thực tế, từ đó tạo cơ hội cho học sinh vùng cao tiếp cận khoa học…

"Tôi kêu gọi đoàn viên thanh niên, các nhà khoa học, kỹ sư trẻ tiếp tục đồng hành với Trung ương Đoàn, Hội đồng Đội T.Ư để thiết kế thêm nhiều chương trình ý nghĩa hơn nữa, góp phần nuôi dưỡng niềm đam mê khoa học trong thế hệ trẻ. Chúng ta cùng nhau thực hiện thành công Nghị quyết 57, xây dựng một thế hệ tương lai sáng tạo, bản lĩnh và góp phần phát triển đất nước", chị Trang nói.

KA