Một số cách làm tại các nước đã được chia sẻ, cả những thách thức chờ đợi phát huy vai trò của nghị sĩ trẻ trong vấn đề này.

Đưa khởi vào chương trình học khởi nghiệp

Chủ tịch Nhóm làm việc của IPU về khoa học và công nghệ Denis Naughten - nghị sĩ Ireland - cho biết Ireland có sáng kiến "trường học xanh", thúc đẩy học sinh trở thành công dân toàn cầu.

Các chương trình học gắn kết với các lĩnh vực trong đời sống xã hội và gia đình, khái niệm khởi nghiệp được dạy cho học sinh từ 10 - 12 tuổi.

Theo ông Denis Naughten, điều này rất quan trọng bởi trẻ độ tuổi ấy thường tò mò, ham tìm hiểu.

Nên dạy về khởi nghiệp lúc này giúp các em có những kiến thức cần thiết về định hướng nghề nghiệp, nắm bắt tinh thần khởi nghiệp, cách vận hành của một công ty khởi nghiệp sáng tạo và có sự háo hức cần thiết đối với lĩnh vực khởi nghiệp sáng tạo. Ireland còn có cuộc thi dành cho học sinh có ý tưởng đột phá về khởi nghiệp sáng tạo.

Cạnh đó, Ireland thiết lập mạng lưới các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, có cơ chế hỗ trợ các sáng kiến công nghệ mới.

Một nhóm các nghị sĩ trẻ Ireland đã đưa ra sáng kiến nhằm thúc đẩy khả năng tiếp cận công nghệ gọi là "phiếu giảm giá cho đổi mới sáng tạo". Chương trình hỗ trợ các công ty nghiên cứu giải pháp kinh doanh trong lĩnh vực công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Nghị sĩ trẻ đến từ Morocco chia sẻ vài năm trở lại đây, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp là từ khóa, chủ đề nóng ở quốc gia Bắc Phi này.

Nhiều doanh nhân trẻ tham gia đầu tư, các cơ quan cũng tăng tốc trong ban hành thể chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong lĩnh vực này. Nhiều vườn ươm, quỹ đầu tư, hiệp hội và doanh nghiệp ra đời đồng hành với các doanh nghiệp trong lĩnh vực này.

Các start-up ở Morocco có sự phát triển mạnh mẽ. Chính phủ thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hình thành các doanh nghiệp mới, dành nhiều khoản đầu tư vào các doanh nghiệp khởi nghiệp, hỗ trợ tiếp cận thị trường, các cuộc thi về khởi nghiệp.

Ngoài ra, có chương trình đào tạo liên kết với doanh nghiệp chuẩn bị nhân lực cho doanh nghiệp khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo. Nhưng khả năng tiếp cận vốn, thủ tục hành chính vẫn cản trở dù đạt thành tựu hỗ trợ đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp bước đầu.

Trong khi đó, Cuba có những chương trình đào tạo miễn phí để thúc đẩy hoạt động nghiên cứu khoa học trong các trường đại học.

Cuba cũng tạo lập những công viên công nghệ cho phép sinh viên, giới trẻ tham gia cùng giáo viên để có thể biến những ý tưởng, sáng kiến thành dự án cụ thể, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển bền vững...

Cần tiếng nói của nghị sĩ trẻ

Giám đốc HICOOL (công ty hỗ trợ khởi nghiệp ở Trung Quốc) Tingyu Yuan nhấn mạnh cần khuyến khích thanh niên, đặc biệt là các doanh nghiệp trẻ lên tiếng nhiều hơn bởi yếu tố then chốt là thu hút thanh niên tham gia vào quá trình hoạch định chính sách.

Từ kinh nghiệm cá nhân, giám đốc HICOOL cho rằng các nghị sĩ trẻ cần tương tác với các doanh nghiệp, doanh nhân trẻ để hiểu rõ hơn về hệ sinh thái khởi nghiệp, những khó khăn các doanh nghiệp đang đối mặt, từ đó có đề xuất chính sách nhằm tháo gỡ kịp thời vướng mắc cho các doanh nghiệp khởi nghiệp.

Chia sẻ những khó khăn phải đối mặt của các công ty khởi nghiệp sáng tạo, nhà sáng lập kiêm giám đốc điều hành Sky Mavis Nguyễn Thành Trung nêu không chỉ Việt Nam, thế giới cũng chưa ban hành đầy đủ các thể chế và chính sách liên quan đến công nghệ mới.

Ông nói chuyển đổi số không còn là lựa chọn mà trở thành tất yếu, là quá trình dài với nhiều thách thức buộc các Chính phủ, doanh nghiệp và người tiêu dùng phải thay đổi để hội nhập.

Theo đó, cần thoát khỏi vùng an toàn, tự tái tạo và cạnh tranh trong trạng thái bình thường mới được dẫn dắt bởi các công nghệ tiên tiến.

"Sự hỗ trợ và hậu thuẫn ban đầu đóng vai trò rất lớn đến khả năng thành công của doanh nghiệp khởi nghiệp. Các doanh nghiệp công nghệ cần có một hành lang pháp lý rõ ràng để định hướng phát triển", ông Trung nêu ý kiến.

Đại biểu Quốc hội Phạm Trọng Nghĩa cho rằng đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp đóng vai trò quan trọng trong bối cảnh hiện nay, động lực mới cho tăng trưởng và phát triển bền vững.

Điều này khởi phát mạnh mẽ tại Việt Nam từ năm 2016. Quốc hội, Chính phủ Việt Nam đã ban hành mới, sửa đổi, bổ sung nhiều luật, đề án khuyến khích đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, thu hút, sử dụng hiệu quả nguồn lực đầu tư cho khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.