.JPG) |
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh: Nếu đi vào chi tiết thì không thể có sức để cụ thể hóa ngay những vấn đề rất hóc búa về tái cơ cấu nền kinh tế mà phải cân nhắc thận trọng để trình QH
Đề án tái cơ cấu nền kinh tế gắn với mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả năng lực cạnh tranh là một Đề án rất lớn, phạm vi rất rộng và đòi hỏi phải có đánh giá thật kỹ mô hình kinh tế hiện tại ở nhiều góc độ khác nhau, thấy rõ những yếu điểm, hạn chế của mô hình hiện tại, nguyên nhân sâu xa của những hạn chế đó, để từ đó có căn cứ lựa chọn, xác định những định hướng mới và bước đi, cách làm, dự báo những tác động của nó đến kinh tế và xã hội trong những năm tới. Với đề án lớn như vậy và mong muốn của chúng ta nói chung, đặc biệt của các ĐBQH, tầm của đề án rất lớn. Chỉ nói riêng phần nếu đánh giá theo đúng mô hình hiện tại xem cái gì sâu xa đến đâu để khẳng định hướng mới cũng là vấn đề cần thảo luận và cần công sức, trí tuệ của nhiều cấp, nhiều ngành và của các chuyên gia, kể cả trong nước và quốc tế. Nhưng có một vấn đề đặt ra là thời hạn của chúng ta rất ngắn, nói là mấy tháng nhưng thực chất chỉ có khoảng 60 ngày để làm, cho nên không đủ lực lượng và thời gian để nghiên cứu một cách thật kỹ lưỡng và đưa ra những vấn đề cụ thể như các ĐBQH yêu cầu ở đây.
Hiện có 2 quan điểm, trong đó, một quan điểm cho rằng thực hiện đúng, nghiêm túc các nghị quyết của Đảng, đặc biệt Nghị quyết XI đã ghi rõ trong yêu cầu là: giao cho Chính phủ khẩn trương hoàn thành đề án tổng thể tái cơ cấu nền kinh tế theo mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng hiệu quả và năng lực cạnh tranh. Thực hiện đồng bộ theo lộ trình thích hợp trong tất cả các ngành, các lĩnh vực trên phạm vi cả nước, báo cáo QH tại Kỳ họp thứ Ba - có nghĩa là yêu cầu trên tất cả mọi lĩnh vực, mọi cấp, mọi ngành từ Trung ương đến doanh nghiệp, phạm vi rất rộng. Vấn đề này được thể hiện trong Nghị quyết 3 của Trung ương Khóa XI. Để làm được điều này, cần có tính toán để chọn lựa. Chính phủ đã chủ động, khẩn trương xây dựng 3 đề án thành phần, trong đó có Đề án Tái cơ cấu đầu tư mà trọng tâm là đầu tư công đã được tiến hành từ cuối năm ngoái; Đề án Tái cơ cấu thị trường tài chính, trong đó trọng tâm là ngân hàng thương mại và một số định chế tài chính như thị trường chứng khoán, thị trường bảo hiểm; Đề án Tái cơ cấu doanh nghiệp, trọng tâm là doanh nghiệp nhà nước, tập đoàn, tổng công ty nhà nước lớn. Đó là những vấn đề rất lớn, nhiều đại biểu cho rằng đây chính là những đề án lớn, có tính lan tỏa lớn. Nếu chúng ta tập trung làm tốt 3 điều này thì có thể là những đột phá.
Tôi đồng tình với ý kiến của nhiều ĐBQH, về quan điểm tái cơ cấu kinh tế chúng tôi nói là: “Bên cạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa tái cơ cấu kinh tế phải coi trọng và phát huy các lợi thế về nông nghiệp, phát triển mạnh kinh tế dịch vụ và du lịch”. Chúng ta hướng tới mục tiêu là công nghiệp hóa nhưng phải coi trọng nông nghiệp và dịch vụ du lịch. Tất nhiên đây là đề án tổng thể nên không thể chi tiết được. Chúng tôi tranh luận rất nhiều là không đủ thời gian để làm chi tiết. Nhưng nếu sa vào chi tiết thì không thể có sức để cụ thể hóa ngay những vấn đề rất hóc búa này mà rõ ràng phải cân nhắc thận trọng đưa ra trình QH. Cuối cùng, Chính phủ quyết định đưa khung mang tính tổng thể, sau khi xin ý kiến và quan điểm chủ trương, các biện pháp, giải pháp lớn lúc đó giao cho các cấp, các ngành thực hiện theo nghị quyết của QH là các cấp đều phải làm và các ngành đều phải làm.
Có đại biểu nói là phải chi tiết ra, thực ra các đề án này, Chính phủ đã cơ bản thông qua, rất dày và có thể gửi cho các ĐBQH các đề án này. Nhưng trong này chỉ nêu những vấn đề khái quát đã được thông qua nên các ĐBQH thông cảm, nếu đòi hỏi quá chi tiết thì đề án tổng thể này không thể đáp ứng được và không nên làm như vậy, nên để cho các ngành, các cấp phải từ trên thực tiễn để làm. Chúng ta đang thực hiện những biện pháp để tái cơ cấu, trong các giải pháp này tôi đồng tình với các ý kiến hoàn thiện thể chế là khâu đột phá. Nếu không làm tốt thì tất cả những việc khác không làm được, trong thể chế này có hàng loạt vấn đề phải làm, không phải chỉ có một loạt các luật cần hoàn thiện, chúng tôi đã liệt kê ở đây khoảng mười mấy luật, mà còn nhiều vấn đề liên quan đến tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị nữa.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình: Tái cấu trúc phải có chi phí, nhưng đất nước còn nghèo, cần tìm kiếm nguồn lực bằng các công cụ khác nhau
Về nguồn lực để tiến hành tái cấu trúc hệ thống ngân hàng, ĐBQH đặt vấn đề chúng tôi cho là hết sức phù hợp là bất kỳ một cuộc tái cấu trúc nào cũng đều phải có chi phí. Nhưng thực tế đất nước ta còn nghèo, ngân sách còn hạn hẹp chúng ta phải làm sao để có thể có được những nguồn lực đó bằng các công cụ khác nhau. Có một số dạng công cụ như sau: Thứ nhất, chúng tôi kêu gọi huy động mọi nguồn vốn của mọi thành phần kinh tế tham gia vào quá trình tái cấu trúc hệ thống các tổ chức tín dụng. Vừa qua đã có rất nhiều nhà đầu tư, các tổ chức kinh tế tham gia vào quá trình này, họ chấp nhận những tổn thất trước mắt nhưng họ được tham gia vào hoạt động này để tạo ra lợi nhuận trong tương lai. Thứ hai, chúng tôi sẽ kêu gọi các nguồn đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài. Báo cáo QH, đến nay, có rất nhiều nhà đầu tư nước ngoài đăng ký với Ngân hàng Nhà nước để tham gia vào quá trình này. Nhưng theo phương châm của chúng ta là chỉ khi nào các nhà đầu tư trong nước không tham gia vào đầu tư thì chúng ta mới kêu gọi đến các nhà đầu tư nước ngoài để bảo đảm lợi ích cho nền kinh tế trong nước. Thứ ba, sự can thiệp của Nhà nước với hai phương thức chính. Phương thức thứ nhất là trên cơ sở Luật Ngân hàng Nhà nước đã được QH phê chuẩn và có hiệu lực từ ngày 1.1.2011 thì Ngân hàng Nhà nước được quyền góp vốn mua cổ phần các tổ chức tín dụng. Đó cũng là nguồn chúng tôi tham gia vào quản trị điều hành của các tổ chức tín dụng yếu kém, khôi phục lại các tổ chức tín dụng này, sau đó kêu gọi các nhà đầu tư trong nước hoặc ngoài nước mua lại để hoàn vốn cho Nhà nước, thậm chí Nhà nước còn có lãi. Phương thức thứ hai là chúng tôi sẽ thành lập ra các công ty mua, bán nợ. Báo cáo với các ĐBQH, đó là một thực tiễn mà tất cả các nước trong khu vực cũng như trên thế giới đã áp dụng trong thời gian vừa qua.
Ở đây, chúng ta thấy một điều rằng, khối lượng chúng ta phải đầu tư là rất lớn, nhưng sự tham gia của Nhà nước chỉ mang tính chất tạo ra các đòn bẩy, tạo ra các công cụ để xử lý trong giai đoạn ngắn hạn. Còn trong trung và dài hạn thì sẽ dùng các nguồn lực như tôi đã trình bày ở trên để bù lại cho những nguồn chúng ta đã bỏ ra trong ngắn hạn.
Chúng tôi cho rằng, với tất cả các gói, các giải pháp đó, nếu chúng ta phối hợp nhịp nhàng thì sẽ có thể xử lý được một số lượng rất lớn đầu tư cho tái cấu trúc hệ thống ngân hàng.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ: Đã làm thì phải quyết liệt và làm đến nơi đến chốn
Đề án tái cơ cấu doanh nghiệp có 2 mục tiêu chính: một là nâng cao năng lực hiệu quả sản xuất, kinh doanh, sức cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước; hai là làm lành mạnh hóa và nâng cao năng lực tài chính, bảo đảm phát triển lành mạnh, bền vững của doanh nghiệp nhà nước, nhất là các tập đoàn, tổng công ty. Như vậy, tái cấu trúc không phải là chúng ta làm suy yếu doanh nghiệp nhà nước đi hoặc là diệt luôn các doanh nghiệp này đi mà tái cấu trúc chính là làm cho doanh nghiệp nhà nước mạnh lên. Đề án tập trung vào 5 trụ cột: tái cơ cấu ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh, chất lượng, kế hoạch và sản phẩm; tái cơ cấu về tổ chức lao động; tài chính; quản trị doanh nghiệp; quản lý nhà nước về hệ thống pháp luật. Tức là tiến hành tái cơ cấu trên cả phương diện tổng thể và tái cơ cấu đối với từng tập đoàn và tổng công ty nhà nước.
Đã tái cấu trúc là dứt khoát phải có nguồn lực, và là nguồn lực rất lớn. Kinh nghiệm như của Nhật Bản, giải quyết 10% nợ xấu của ngân hàng và doanh nghiệp tốn mất khoảng 10% GDP. Cuối những năm 80, Nhật Bản sa vào bong bóng nợ như hiện nay của chúng ta và họ đã dùng 10% GDP để cơ cấu lại nợ, lúc đó gặp phải sự phản ứng của dân chúng cho nên Nhật Bản đã chần chừ và không thực hiện tiếp các giải pháp tái cấu trúc. Vì vậy, kinh tế Nhật Bản phải trả giá mấy chục năm bị suy thoái, không dựng dậy được, cho đến bây giờ vẫn còn tình trạng như vậy. Cho nên đã làm thì phải quyết liệt và phải làm đến nơi đến chốn. Chúng tôi thống nhất với Đề án tổng thể là nguồn lực và công cụ tái cấu trúc hệ thống doanh nghiệp nhà nước phải đặt trong chính quá trình tái cấu trúc và do quá trình tái cấu trúc mang lại. Cụ thể, nguồn lực thứ nhất, chúng ta sẽ trông đợi vào quỹ hỗ trợ sắp xếp và phát triển doanh nghiệp, Thủ tướng đã có Quyết định 21 ngày 10.5.2012 thay thế Quyết định 113 ngày 18.8.2008, đổi tên quỹ “phát triển doanh nghiệp Trung ương” thành “quỹ sắp xếp và phát triển doanh nghiệp nhà nước” trong đó có các nội dung rất đổi mới về thu và chi quỹ này. Về thu, trước đây chỉ có 3-4 nguồn, bây giờ là 7 nguồn. Về chi, bổ sung thêm nội dung chi rất cần thiết trong quá trình tái cấu trúc đó là cấp vốn điều lệ cho doanh nghiệp và đầu tư bổ sung thêm vốn để duy trì hoặc tăng tỷ lệ phần vốn nhà nước trong tham gia tại các doanh nghiệp. Thứ hai, khác với thời kỳ trước, lần này chúng ta có những công cụ và phương tiện rất hiệu quả, đó là công cụ mua bán nợ, Bộ Tài chính đã có công ty DATC, chúng tôi dự kiến đầu tư tăng cường năng lực cho công ty này và có thể thành lập thêm các công ty khác, đặc biệt cho phép thành lập những định chế tài chính như thế này nhưng xã hội hóa, tư nhân có thể tham gia vào quá trình này. Thứ ba là các nguồn lực của các cổ đông chiến lược nước ngoài. Thứ tư là các nguồn vay ODA. Hiện nay ADB đã cam kết cho chúng ta vay khoảng 600 triệu USD để tái cấu trúc một số tập đoàn, tổng công ty với thời gian vay dài và lãi suất rất rẻ.
Theo DBND
