Thanh Hoá là tỉnh ở khu vực nam đồng bằng Bắc bộ và Bắc Trung bộ, với diện tích tự nhiên 11.168 km2, dân số 3,5 triệu người; có 27 huyện, thị, thành phố, có 03 vùng kinh tế: Miền núi, đồng bằng và miền biển. Quá trình đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, với việc huy động các nguồn lực, khai thác tài nguyên thiên nhiên, phục vụ cho phát triển kinh tế. Những tác động tiêu cực từ quá trình đó, cũng như nhiều địa phương khác trong cả nước, Thanh Hoá cũng đang đứng trước thực trạng bức xúc về môi trường như: ô nhiễm môi trường sống, thiếu nuớc sạch, mất cân bằng sinh thái, rừng bị cạn kiệt, tài nguyên thiên nhiên khai thác quá mức; thiên tai dịch bệnh diễn biến phức tạp, tình trạng biến đổi khí hậu và sự mất dần tính đa dạng sinh học có chiều hướng gia tăng.
|
|
Thanh niên toàn tỉnh có trên 1 triệu, trong đó có 650 ngàn người được tập hợp trong tổ chức Đoàn - Hội LHTN. Đây có thể nói là lực lượng quan trọng vừa là chủ thể của quá trình hành động bảo vệ môi trường, song cũng vừa là đối tượng chính của việc tuyên truyền, nâng cao ý thức trong việc bảo vệ môi trường. Với chức năng, nhiệm vụ, nhiều năm qua Đoàn TN tỉnh đã xác định, việc chung tay bảo vệ môi trường là trách nhiệm của toàn xã hội, trong đó tổ chức Đoàn và thanh niên là lực lượng xung kích. Hàng năm, các cấp bộ đoàn đã lồng ghép nhiệm vụ bảo vệ môi trường với nhiệm vụ của công tác Đoàn, phong trào thanh thiếu nhi; xem việc tuyên truyền giáo dục kiến thức môi trường, nâng cao ý thức trách nhiệm của đoàn viên, thanh thiếu nhi là một trong những nội dung giáo dục chính của Đoàn. Để phát huy vai trò xung kích của thanh niên trong việc giữ gìn, bảo vệ môi trường, Đoàn TN các cấp đã phát động nhiều phong trào thiết thực như: Duy trì thường xuyên hoạt động “Ngày thứ bảy tình nguyện”, “Ngày chủ nhật xanh”, chương trình bảo vệ dòng sông quê hương; chiến dịch mùa hè xanh tình nguyện chung tay bảo vệ môi trường; phong trào trồng mới cây xanh, phủ xanh đất trống đồi núi trọc; phối hợp truyền thông nâng cao ý thức xã hội và cho thanh niên về bảo vệ môi trường; tổ chức các đội thanh niên tình nguyên tại cơ sở xung kích phòng chống thiên tai lụt bão, dọn dẹp VSMT sau bão, lũ; xây dựng mô hình “Đoạn đường, cổng trường, công sở xanh sạch, đẹp” do thanh niên tự quản…Đặc biệt trong Chiến dịch hè thanh niên tình nguyện, các mô hình này đã tổ chức các hoạt động sôi nổi ở khắp các địa phương trong tỉnh, nhất là ở các huyện miền núi, các địa phương có nhiều trang trại, vùng ven biển. Các hoạt động tập trung: Tuyên truyền (phát tờ rơi, dán áp phích, hội thi, lưu diễn…) kết hợp với những việc làm cụ thể như: quét dọn, thu gom và xử lý rác thải; khơi thông cống rãnh, kênh mương, trồng, chăm sóc và bảo vệ cây xanh; tu sửa đường giao thông liên thôn bản.
Công tác bảo vệ môi trường do Đoàn thanh niên chủ trì được phát huy hiệu quả rõ nét, đặc biệt là từ khi có Nghị quyết số 41 của Bộ chính trị về “Bảo vệ môi trường trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”. Thực hiện Chương trình phối hợp liên tịch giữa TW Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Bộ Tài nguyên & môi trường về việc “Phối hợp hành động bảo vệ môi trường phục vụ phát triển bền vững”. Từ những chủ trương trên, năm 2007, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn đã ký kết chương trình phối hợp với sở Tài nguyên môi trường về phát huy vai trò của Đoàn và lực lượng thanh niên hành động bảo vệ môi trường. Nhờ đó, các hoạt động bảo vệ môi trường của tuổi trẻ có nhiểu khởi sắc và mang lại hiệu quả thiết thực. Nổi bật như:
Việc tuyên truyền giáo dục về môi trường cho đoàn viên, thanh niên được tổ chức thường xuyên. Từ năm 2009 đến nay, Tỉnh Đoàn Thanh Hóa đã in, phát hành hơn 75.000 tờ rơi, 5.000 áp phích, hơn 100.000 tài liệu tuyên truyền về các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về bảo vệ môi trường, phục vụ phát triển bền vững và đưa ra những thông điệp kêu gọi tuổi trẻ hành động bảo vệ môi trường; Sản xuất, phát gần 2.000 tin, bài, ảnh, phóng sự phản ánh các hoạt động về bảo vệ môi trường của các cấp bộ Đoàn và tuổi trẻ toàn tỉnh. Bên cạnh đó, hàng tháng, hàng quý, lồng ghép với các buổi sinh hoạt chi đoàn, chi hội, sinh hoạt CLB thanh niên, các cơ sở Đoàn - Hội đã lồng ghép các hoạt động tuyên truyền về pháp luật bảo vệ môi trường, vận động mỗi thanh niên có hành động thiết thực để bảo vệ môi trường, sẵn sàng tố giác, lên án những hành vi vi phạm làm ảnh hưởng, tác động xấu, gây ô nhiễm môi trường.
Bên cạnh đó, Tỉnh đoàn đã tổ chức nhiều cuộc thi viết và sân khấu hoá với chủ đề tìm hiểu về môi trường thu hút hơn 1 triệu lượt thanh thiếu nhi tham gia, như: Cuộc thi viết “Thanh niên với môi trường” có 450.000 bài dự thi, cuộc thi vẽ tranh “Em yêu rừng xanh quê em” có hơn 100.000 thiếu nhi tham gia. Nhân các sự kiện liên quan đến môi trường như: “Ngày Môi trường Thế giới”, Chiến dịch “Giờ Trái đất”, chiến dịch “Làm cho Thế giới sạch hơn”, Đoàn TN đề tổ chức ra quân xuống đường đi bộ, đi xe đạp diễu hành để kêu gọi nhân dân hưởng ứng; hàng năm qua các chiến dịch tình nguyện, các đoàn viên, thanh niên đã tư vấn, tuyên truyền trực tiếp đến hàng ngàn hộ dân về việc tham gia giữ gìn VSMT, ăn ở hợp vệ sinh, không xả rác bừa bãi, thay đổi tập quán sinh hoạt lạc hậu…
Năm 2007, theo đề xuất của Đoàn TN, tỉnh đã giao cho Đoàn triển khai thực hiện dự án “Xây dựng mô hình xử lý chất thải chăn nuôi, nhà tiêu hợp vệ sinh” tại 03 huyện Nga Sơn, Ngọc Lặc, Thiệu Hóa trị giá 1 tỷ động; xây dựng mô hình trình diễn 90 hầm biogas xử lý chất thải trong chăn nuôi và 03 nhà vệ sinh công cộng ở các địa phương gặp khó khăn và bức xúc về môi trường. Từ thành công của dự án đến nay, toàn tỉnh có hàng ngàn hộ gia đình trẻ tận dụng được chất thải trong chăn nuôi để làm năng lượng đốt, tiết kiệm được chi phí sinh hoạt. Trong các năm 2009 đến 2011 toàn tỉnh thành lập mới 62 CLB Thanh niên tham gia BVMT, thanh niên bảo vệ dòng sông quê hương, thu hút 2.510 thanh niên tham gia, tổ chức hoạt động bảo vệ môi trường thường xuyên hàng ngày và hàng tuần. Điển hình là Đội TNXK bảo vệ môi trường xã Minh Dân, Triệu Sơn đã đứng ra đảm nhận việc thu gom rác, chất thải hàng ngày, được bà con nhân dân ghi nhận, đánh giá cao.
Để trang bị kỹ năng nghiệp vụ cho cán bộ đoàn về công tác môi trường, hàng năm thông qua các lớp tập huấn nghiệp vụ Đoàn - Hội - Đội, BTV Tỉnh đoàn đã lông ghép nội dung về phổ biến kiến thức, các văn bản pháp luật liên quan đến bảo vệ môi trường cho hơn 1.000 cán bộ đoàn cơ sở, bí thư chi đoàn; phối hợp với sở Tài nguyên môi trường tổ chức tập huấn về việc giám sát các hoạt động môi trường ở cơ sở, tham gia phản biện các chính sách về môi trường cho thanh niên.
Có thể khẳng định, những năm qua Đoàn TN và tuổi trẻ toàn tỉnh đã xung kích tình nguyện, có nhiều việc làm thiết thực, tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền đến đông đảo ĐVTTN và nhân dân, vận động các bạn trẻ có nhiều hành động cụ thể chung tay bảo vệ môi trường, góp phần không nhỏ vào sự nghiệp bảo vệ môi trường của quê hương, đất nước.
Trong thời gian tới, phát huy những kết quả đạt được, tiếp tục huy động sức trẻ trong sự nghiệp bảo vệ môi trường, phục vụ sự phát triển bền vững của địa phương và đất nước, các cấp bộ đoàn trong tỉnh xác định các nhiệm vụ và giải pháp như sau:
Một là, các cấp bộ đoàn trong tỉnh cần xác định việc tham gia bảo vệ môi trường là nhiệm vụ quan trọng; hằng năm lồng ghép với chương trình công tác Đoàn, phong trào TTN, tạo ra nhiều hoạt động thiết thức nhằm phát huy vai trò xung kích tình nguyện của thanh thiếu nhi tham gia bảo vệ môi trường; tiếp tục tổ chức các hoạt động tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về bảo vệ môi trường, bảo vệ đa dạng sinh học, chống biến đổi khí hậu; phối hợp với ngành giáo dục triển khai giáo dục về môi trường cho học sinh ở các giờ học ngoại khoá, từ đó nâng cao ý thức trách nhiệm của mỗi bạn trẻ đối với việc bảo vệ môi trường, giữ gìn môi trường xanh - sạch - đẹp; gắn kết chặt chẽ mục tiêu tăng trưởng kinh tế với bảo vệ và phát triển môi trường bền vững.
Hai là, tổ chức và phát huy thanh niên, khơi dậy sức trẻ tập trung vào các hành động bảo vệ môi trường như: Duy trì thường xuyên hoạt động “Ngày thứ 7 tình nguyện”, “Ngày chủ nhật xanh”, chương trình bảo vệ dòng sông quê hương; Phát động các chiến dịch thanh niên tình nguyện; đăng ký đảm nhận các công trình phần việc thanh niên trồng cây xanh, thu gom, xử lý rác thải, khơi thông cống rãnh, vệ sinh đường làng, ngõ xóm hàng tuần; Từng cơ sở Đoàn đăng ký đảm nhận việc tổng vệ sinh, trồng và chăm sóc cây xanh, làm sạch, đẹp vườn hoa, bãi cỏ trong cơ quan, đơn vị và khu vực xung quanh. Tích cực, chủ động tham gia phòng chống lụt bão, khắc phục hậu quả thiên tai, phòng tránh dịch bệnh.
Ba là, tiếp tục nhân rộng mô hình Đội TNXK, CLB thanh niên tham gia giữ gìn, bảo vệ, phát triển môi trường ở cơ sở nhằm phát huy hiệu quả vai trò của lực lượng thanh niên, sẵn sàng tham gia, gương mẫu, đi đầu trong bảo vệ môi trường, vận động nhân dân, các em thiếu nhi cùng hành động; tích cực lên án, tố giác các cá nhân, tập thể có hành vi xâm phạm làm ảnh hưởng đến môi trường sống.
Với phương châm “Hành động nhỏ cho thay đổi lớn”, mỗi cơ sở đoàn có ít nhất một hoạt động, mỗi đoàn viên thanh niên thường xuyên có hành động thiết thực tham gia bảo vệ môi trường vì môi trường sống của chúng ta; vì sức khoẻ của con người; vì sự phát triển bền vững của quê hương, đất nước./.
|
Nguyễn Ngọc Tiến |
