Sinh ra ở xã Thăng Điền, thành phố Đà Nẵng, trong một gia đình nông dân nghèo, từ nhỏ Nguyễn Thành Toàn đã ấp ủ ước mơ được đứng trên bục giảng, mang tiếng hát và niềm vui đến cho học trò. Sau khi tốt nghiệp Đại học Sư phạm Âm nhạc, thay vì chọn nơi thuận lợi, thầy lại xung phong lên vùng đặc biệt khó khăn của huyện Tây Giang, nơi đường đi trắc trở và phần lớn học sinh là người dân tộc thiểu số Cơtu.

Những ngày đầu đến Trường Tiểu học Ch’ơm, thầy Toàn phải vượt quãng đường gần 250 km, nhiều đoạn đèo dốc hiểm trở, mùa mưa lũ sạt lở triền miên. Sóng điện thoại khi có khi không, điện thắp sáng cũng chỉ là chiếc bóng mờ chập chờn từ chiếc máy nổ của xã. Cơ sở vật chất nhà trường thiếu thốn đến mức “âm thanh” của lớp nhạc đầu tiên thầy dạy được tạo nên từ chiếc dùi tre và mặt sân đất làm trống. Vậy mà, bằng tất cả lòng nhiệt huyết và tình yêu thương học trò, thầy vẫn khiến tiết học của mình vang lên rộn rã - như tiếng nhịp tim của niềm tin và khát vọng.

Nhà trường thiếu người làm công tác Đội, thầy Toàn được phân công kiêm nhiệm vai trò Tổng phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. Khi ấy, thầy chưa có nhiều kinh nghiệm, lại chưa thành thạo tiếng Cơtu, nhưng với tinh thần ham học hỏi, thầy đã tìm đến các đồng nghiệp là người bản địa để học ngôn ngữ, phong tục và cách truyền đạt gần gũi với học sinh.

Từ đó, thầy tổ chức được nhiều hoạt động Đội sáng tạo, hấp dẫn: thi hái hoa dân chủ, rung chuông vàng, hội thi trò chơi dân gian, các buổi giao lưu hát dân ca Cơtu... Nhờ những sáng kiến của thầy, các em học sinh vốn rụt rè, ít nói nay đã mạnh dạn, tự tin hơn. Trong những buổi lễ chào cờ đầu tuần, tiếng trống Đội vang lên rộn ràng, học trò biểu diễn nghi thức như những “nghệ sĩ nhí”, còn thầy Toàn vẫn lặng lẽ phía sau, điều khiển như một nhạc trưởng tận tâm.

Không chỉ truyền dạy kiến thức, thầy còn tự đặt ra “chỉ tiêu” cho riêng mình: mỗi năm nhận đỡ đầu ít nhất một học sinh có hoàn cảnh khó khăn, giúp các em có thêm điều kiện đến trường. Nhiều học sinh được thầy dìu dắt nay đã học lên cấp THPT, có em vào đại học – đó là niềm hạnh phúc lớn nhất trong đời người gieo chữ nơi biên giới.

Suốt 15 năm gắn bó với vùng cao, thầy Nguyễn Thành Toàn không chỉ là người “truyền lửa” mà còn là tấm gương đổi mới, sáng tạo trong dạy học và công tác Đội. Thầy đã đạt 03 năm danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở, nhiều năm liền là Giáo viên dạy giỏi cấp huyện, cấp tỉnh; Giáo viên Tổng phụ trách Đội giỏi cấp huyện, cấp tỉnh.

Đặc biệt, năm 2025, thầy được Sở GD&ĐT Quảng Nam công nhận là Giáo viên Tổng phụ trách Đội giỏi cấp tỉnh và Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tặng Bằng khen vì thành tích xuất sắc trong công tác Đội và phong trào thiếu nhi.

Dưới sự dẫn dắt của thầy, Liên đội Trường PTDTBT Tiểu học Tr’hy nhiều năm liền được công nhận là Liên đội mạnh xuất sắc; năm học 2024–2025, Liên đội tiếp tục vinh dự nhận Bằng khen của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Những con số, những phần thưởng ấy không chỉ là thành tích cá nhân, mà là kết quả của cả một hành trình tận tụy, kiên định với lý tưởng “tất cả vì học sinh thân yêu”.

Mười lăm năm gắn bó với Tr’hy – Hùng Sơn, thầy Toàn vẫn chọn ở lại nơi gian khó, nơi học trò còn thiếu thốn đủ bề, để tiếp tục gieo những hạt mầm tri thức. Với thầy, mỗi nụ cười của học sinh, mỗi ánh mắt háo hức khi được chơi trống Đội, hát quốc ca dưới lá cờ đỏ sao vàng là một phần thưởng quý giá nhất.

Thầy Nguyễn Thành Toàn thường tâm niệm lời Bác Hồ dạy: “Dù khó khăn đến đâu cũng phải tiếp tục thi đua dạy tốt và học tốt.” Chính câu nói ấy là động lực để thầy vượt qua bao vất vả, vẫn giữ vẹn nguyên niềm tin, lòng yêu nghề và trái tim ấm áp dành cho học trò vùng biên.

Hơn một thập kỷ cắm bản, tiếng trống Đội nơi vùng cao Hùng Sơn hôm nay đã vang lên đều đặn, rộn rã như nhịp tim của sự sống. Đó không chỉ là âm thanh của nghi thức, mà còn là âm thanh của niềm hy vọng, của tinh thần vượt khó, của tình yêu thương được thầy Nguyễn Thành Toàn gửi gắm suốt những năm tháng miệt mài cống hiến.

NA