Những sản phẩm được quảng bá dưới lớp vỏ “hiện đại - ít hại hơn” này đang để lại hậu quả nặng nề cho sức khỏe thanh thiếu niên, đe dọa an ninh học đường và gây sức ép lớn lên hệ thống y tế.

Thanh thiếu niên chịu tổn thương nặng nhất

Các nghiên cứu y khoa khẳng định không có loại thuốc lá nào “an toàn”, trong đó TLĐT và TLNN gây nghiện mạnh, gây tổn thương phổi, tim mạch, rối loạn thần kinh và ảnh hưởng trực tiếp đến não bộ đang hoàn thiện của giới trẻ.

Trong năm 2023, hệ thống bệnh viện trong nước ghi nhận 1.224 ca nhập viện liên quan TLĐT, TLNN và con số tăng theo từng tháng.

Tại Trung tâm Chống độc (BV Bạch Mai), nhiều bệnh nhân trẻ dưới 18 tuổi phải thở máy, tổn thương phổi nặng như người hút thuốc lá truyền thống hàng chục năm. Đặc biệt ngày 27/10, một nam bệnh nhân 17 tuổi nhập viện trong tình trạng “không thể cứu chữa phục hồi” đã trở thành những minh chứng đau lòng về hiểm họa của loại sản phẩm này.

Nghiêm trọng hơn, trên thị trường hiện nay, các thiết bị TLĐT, TLNN đang bị tội phạm ma túy sử dụng như vỏ bọc hoàn hảo để tàng trữ, pha chế và phân phối ma túy tổng hợp dạng lỏng.

Điều này khiến TLĐT, TLNN trở thành một mối đe dọa mới đối với an ninh học đường, khi học sinh có thể tiếp cận chất gây nghiện chỉ trong vài giây mà thầy cô, gia đình rất khó phát hiện.

Nếu tiếp tục để sản phẩm này lưu hành, Việt Nam có nguy cơ trở thành “thị trường dễ dãi nhất”, nơi các sản phẩm độc hại bị cấm ở nhiều nước tràn vào.

Cần cấm tuyệt đối trong Luật Đầu tư

Việc bổ sung TLĐT và TLNN vào Danh mục ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh trong Luật Đầu tư (sửa đổi) không chỉ là một quy định kỹ thuật. Đây là quyết định mang ý nghĩa chiến lược, đảm báo tính thống nhất với chủ trương của Đảng, Quốc hội và Chính phủ.

Trước đó, Nghị quyết 20 (năm 2017) của Đảng đã yêu cầu giảm tiêu thụ thuốc lá và kiểm soát các sản phẩm gây nghiện. Nghị quyết 173 (năm 2024) của Quốc hội đã thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, sử dụng TLĐT, TLNN từ năm 2025. Thủ tướng Chính phủ cũng đã có Quyết định 1665 yêu cầu bổ sung nội dung này vào Luật Đầu tư.

Việc cấm đầu tư kinh doanh TLĐT, TLNN cũng phù hợp với các cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia, như Công ước FCTC của WHO.

Thực tế trên thế giới hiện nay, nhiều quốc gia như Singapore, Thái Lan, Úc và gần đây nhất là Nga đã cấm hoàn toàn TLĐT sau khi chứng kiến sự lan rộng tình trạng nghiện nicotine trong giới trẻ. Liên minh Kiểm soát Thuốc lá Đông Nam Á (SEATCA) đã khuyến nghị Việt Nam cần “hành động khẩn cấp” để bảo vệ thanh thiếu niên - nhóm dễ tổn thương nhất.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, không có bằng chứng nào chứng minh TLĐT hay TLNN “ít hại hơn”. Có chuyên gia lo ngại rằng, nếu Việt Nam không cấm TLĐT, TLNN thì sẽ trở thành nơi tập kết các sản phẩm bị cấm khắp thế giới.

Trước tình trạng TLĐT, TLNN đang tấn công mạnh mẽ thế hệ trẻ nước ta, rất cần một bức tường pháp lý đủ mạnh để bảo vệ thế hệ trẻ khỏi ma trận nicotine gây suy yếu về thể lực, tổn thương về tâm lý và phụ thuộc vào chất gây nghiện và xã hơn là bảo vệ giống nòi.

KA