Người vô hình tỏa sáng trên bản đồ cà phê thế giới
Việt Nam đã áp dụng những kỹ thuật canh tác cà phê mới có thể được nhân rộng trong các đồn điền ở Ấn Độ. Subrahmanyan Viswanath đã học tập được những phương pháp canh tác này nhân một chuyến viếng thăm Việt Nam gần đây.
Việt Nam với nền kinh tế thị trường tập trung đang trên đà phát triển. Là một quốc gia thuần nông, lại trải qua những năm dài dưới ách thống trị và bao cuộc chiến tranh khốc liệt nhưng đất nước xinh đẹp này đã vươn mình đứng lên sau công cuộc đổi mới kể từ năm 1986, phát triển với nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Công cuộc Đổi Mới của Đảng đã mang lại cơ hội lớn cho khu vực kinh tế tư nhân được tham gia nhiều hơn nữa vào các ngành kinh tế, thương mại cũng như nông nghiệp, dẫn đến quá trình tập thể hóa các đồn điền và nhà máy. Sau đó, Việt Nam cũng được chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của các đồn điền và công ty tư nhân khi họ chuyển hướng sang sản xuất hàng hóa với quy mô lớn, tạo nên một cuộc cách mạng âm thầm trong ngành nông nghiệp, đặc biệt là các hàng hóa nông sản như cà phê và hồ tiêu.
|
|
Từ một anh tiểu thương trên thị trường cà phê quốc tế, Việt Nam ngày nay (vốn đã "ngấm" nền văn hóa cà phê từ thời Pháp thuộc) đã trở thành quốc gia xuất khẩu cà phê lớn thứ hai trên thế giới, vượt mặt Indonesia và chỉ đứng sau Brazil. Bên cạnh đó, Việt Nam còn chiếm ngôi vị đầu bảng trong thị trường cà phê Robusta toàn cầu, với sản lượng 1 triệu tấn/năm (Robusta còn gọi là cà phê vối, hàm lượng caffeine trong hạt lên đến 2-4%). Hạt tiêu đen của Việt Nam cũng là một nông phẩm có tiếng, với sản lượng tiêu thụ trên thị trường khoảng 120.000 tấn/ năm. Trong khi đó, sản lượng cà phê Robusta của Ấn Độ mới chỉ vào khoảng 200.000 tấn và sản lượng hạt tiêu đen là 70.000 tấn/năm nên chưa thể theo kịp Việt Nam.
Tuy nhiên, cũng không thể đánh giá thấp vị thế của Ấn Độ, bởi đây là quốc gia đứng thứ 6 trong số các ông lớn sản xuất cà phê trên toàn thế giới. Hiệp hội Karnatataka Planters Association (KPA, trụ sở ở Chikmagalur) gồm 40 doanh nghiệp trong ngành cà phê Ấn Độ, đứng đầu là chủ tịch Sahadev Balakrishna, phó chủ tịch Marvin Rodrigues và giám đốc ủy ban khoa học Sahadev Balakrishna mới đây đã có một chuyến viếng thăm Việt Nam. Họ đã có cơ hội được mắt thấy tai nghe về câu chuyện của một người vô hình bỗng nhiên tỏa sáng trên bản đồ cà phê thế giới. Nhóm đã tham quan ba tỉnh phát triển cà phê chủ đạo của nước ta là Đắc Lắc, Lâm Đồng và Gia Lai; đồng thời cũng đến thăm huyện Chư Sê - nổi tiếng với các đồn điền hạt tiêu và mang lại những bài học canh tác quý giá cho các doanh nghiệp nước bạn.
Nền kinh tế phát triển nhanh
Không quá khó để đoán biết lý do Hiệp hội lớn nhất ngành cà phê Ấn Độ này lại quyết định đến thăm Việt Nam. Theo dự đoán của Goldman Sachs, đến năm 2025, nền kinh tế Việt Nam sẽ vươn lên thứ hạng 17 trên toàn thế giới, với GDP danh nghĩa khoảng 436 tỷ đôla và GDP bình quân đầu người là 4.357 đôla Mỹ. Tương tự, PricewaterhouseCoopers cũng dự đoán đến năm 2025 Việt Nam sẽ là quốc gia tăng trưởng nhanh nhất trong nhóm các nền kinh tế mới nổi, với tốc độ tăng trưởng hai con số mỗi năm theo giá trị đôla thực, và có thể bằng 70% quy mô nền kinh tế Anh đến năm 2050.
Lý do thứ nữa của chuyến viếng thăm học hỏi kinh nghiệm này là Karnataka là doanh nghiệp nhà nước lớn nhất trong ngành cà phê Ấn Độ, chiếm 58,6% thị phần, sau đó là Kerala(22,2 %) và Tamil Nadu (8,2 %). Theo dự báo của Coffee Board, vụ cà phê 2010-2011 Karnataka sẽ đạt tổng sản lượng Robusta khoảng 136.290 tấn trong tổng sản lượng 211.815 tấn cà phê các loại, Kerala đạt 63.100 tấn Robusta trong khoảng 64.700 tấn cà phê; và Tamil Nadu cũng sẽ đạt khoảng 4500 tấn Robusta trong tổng số 16.475 tấn cà phê các loại.
Cũng theo Coffee Board, tập quán canh tác cà phê ở Ấn Độ thường tuân theo nguyên tắc tán hai tầng để ngăn sói mòn đất trên địa hình dốc. Họ làm giàu cho đất bằng cách tận dụng chất dinh dưỡng từ những lớp đất sâu hơn, bảo vệ cây cà phê trước những biến động thất thường của thời tiết. Hơn nữa, cây cà phê cũng có liên quan mật thiết với những loại cây gia vị khác như hồ tiêu, bạch đậu khấu, vani,... bởi những cây này thường được trồng xen kẽ với nó. Các vùng phát triển cây cà phê thường có các điều kiện khí hậu vô cùng đa dạng, tạo điều kiện thuận lợi cho nhiều loại cà phê khác nhau. Một số vùng có khí hậu ôn hòa thì rất thích hợp với giống Arabicas, còn những vùng ẩm nóng lại hợp với Robustas hơn.
Ông Balakrishna đã chỉ ra rằng, bằng việc áp dụng các tập quán canh tác tốt của Việt Nam, các đồn điền cà phê của Ấn Độ có thể tăng sản lượng một cách đáng kể. Hiệp hội KPA rất ấn tượng khi gửi nhóm nghiên cứu sang học hỏi kinh nghiệm của Việt Nam, đồng thời kết luận: mật độ cây trồng, hệ thống tưới tiêu hoàn chỉnh và hàm lượng phân bón cao chính là các nhân tố giúp làm tăng năng suất cà phê của nước ta. Không những thế, Việt Nam còn có một số thuận lợi nữa như có đất bazan và mùa khô ngắn hơn ở Ấn Độ, do vậy Ấn Độ "chưa theo kịp" Việt Nam cũng là điều dễ hiểu.
|
|
Ông Rodrigues cũng đồng tình rằng các biện pháp canh tác này không chỉ được áp dụng ở Karnataka mà còn nên nhân rộng trên toàn quốc để tăng sản lượng cà phê. Một cảm nhận ấn tượng nữa mà Việt Nam mang lại cho các doanh nhân nước bạn là, mặc dù là một quốc gia xã hội chủ nghĩa nhưng nhờ có sự tham gia của khu vực tư nhân vào các dự án cơ sở hạ tầng, đường xá và hệ thống cung cấp điện năng của chúng ta tốt hơn rất nhiều so với ở Ấn Độ, tạo điều kiện thuận lợi hơn khi hoàn thành mục tiêu nâng sản lượng các nông sản hàng hóa.
Theo ông Gurjer, trong suốt hai thập kỷ qua, Việt Nam đã được thiên nhiên ưu đãi khi không bị lũ lụt trong thời gian quá dài- một lợi thế không nhỏ giúp tăng năng suất cây cà phê. Theo quan sát của ông, Ấn Độ vẫn có thể theo kịp Việt Nam nếu áp dụng những kỹ thuật canh tác này, đồng thời khuyến khích người dân chuyển sang trồng cà phê ở những vùng không truyền thống để cạnh tranh với các thị trường mới nổi khác.
Ở Việt Nam, bên cạnh các đồn điền quốc doanh đang được tư nhân hóa, vẫn còn có rất nhiều hộ trồng cà phê quy mô vừa và nhỏ với khả năng tài chính rất tốt. Ba vị trưởng đoàn còn chỉ ra thêm vài lợi thế nữa của Việt Nam, ví dụ như lực lượng lao động rất chăm chỉ (thường thì cả gia đình sống tại đồn điền luôn nên có điều kiện chăm sóc cây rất tốt), hay như việc Việt Nam có nhiều công ty cổ phần lớn, không giống như Ấn Độ thường chỉ có quy mô nhỏ, theo phân đoạn, do vậy sẽ cản trở sự phát triển theo quy mô lớn của ngành.
Tuy vậy, theo cả ba vị này, vấn đề cốt lõi nhất cần phải học tập là làm sao để biến phương thức canh tác thâm canh cao, chi phí thấp mang lại sản lượng lớn bằng cách sử dụng nhiều phân bón hơn kết hợp với các biện pháp tưới tiêu hợp lý. Hào hứng với chuyến viếng thăm Việt Nam bổ ích này, các vị lãnh đạo hiệp hội KPA dự kiến sẽ đến thăm Israel trong thời gian tới, bởi bên cạnh các quốc gia phát triển loại cà phê Arabica như Brazil, Columbia và Trung Mỹ, Israel là một trong những quốc gia có hệ thống tưới tiêu và kỹ thuật phân bón rất đáng để khám phá.
Theo Vef
