 |
5 năm trở lại đây khái niệm BĐKH đã dần trở nên quen thuộc với nhiều người, nhiều ngành nghề và đơn vị. Ai ai cũng nói về BĐKH, ai ai cũng biết tới BĐKH tuy nhiên do nhiều lý do khách quan và chủ quan nên những nhận thức của người dân, thậm chí cả một số người làm về BĐKH chưa đúng, chưa hiểu rõ bản chất của nó dẫn tới những hiểu lầm, hiểu sai không đáng có. Kéo theo đó nhiều sự việc xảy ra lại áp đặt và đổ lỗi cho BĐKH.
Thực tế hiện nay chúng ta chỉ nhìn thấy những mặt tiêu cực, mặt xấu của BĐKH nhưng nếu ta có nhận thức đúng, hiểu đúng và biết sống chung với nó thì có thể tận dụng được nó, biến những bất lợi thành lợi thế cho phát triển kinh tế.
Để thực hiện được điều đó đòi hỏi rất lớn vào năng lực, vai trò, hiểu biết của những cán bộ trực tiếp làm việc về BĐKH.
Tại hội thảo về đào tạo nhân lực trong lĩnh vực BĐKH Tamnhin.net đã có phỏng vấn nhanh GS. Mai Trọng Nhuận Giám đốc ĐH Quốc gia Hà Nội trường người tiên phong đi đầu trong đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao hoạt động trong lĩnh vực BĐKH khi xây dựng một chương trình đào tạo Thạc sỹ BĐKH đầu tiên ở Việt Nam.
Thưa Giáo sư, đến thời điểm hiện tại ĐH Quốc gia Hà Nội là trường tiên phong trong đào tạo nguồn nhân lực hoạt động trong lĩnh vực BĐKH. Ông có đánh giá thế nào về thực trạng cũng như chất lượng của nguồn nhân lực đang hoạt động trong lĩnh vực BĐKH.
Trước hết chúng ta phải tự hào nói rằng Việt Nam là một quốc gia rất quân tâm tới việc phát triển nhân lực để ứng phó với BĐKH mà sau này ta gọi là tắt là “nguồn nhân lực BĐKH” thể hiện ở mấy khía cạnh:
Thứ nhất là có một đội ngũ các nhà khoa học được đào tạo ở các chuyên nghành khác nhau tự học, tự phấn đấu trở thành các chuyên gia trong lĩnh vực BĐKH và chính họ đã làm nên các chiến lược, đề xuất ra các chiến lược rồi các chương trình ứng phó, dự án nghiên cứu từng bước chuẩn quốc tế.
|
|
Thứ hai là ở các trường đại học cũng đã và đang đào tạo các chuyên nghành liên quan hoặc gần với từng phần hoặc từng bộ phận, từng nội dung của BĐKH ví dụ như khí tượng, thủy văn, hải dương, địa lí, địa chất, môi trường, sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên, y học…. Hiện nay lực lượng tham gia chính làm công tác ứng phó biến đổi khí hậu là đội ngũ này.Là sản phẩm của quá trình đào tạo trong thời gian rất dài.
Nhóm thứ 3 là những cán đã được trang bị thêm 1 số kiến thức về BĐKH ở các khía cạnh theo thế mạnh liên ngành ví dụ như bản chất và nguyên nhân, của BĐKH, các đánh giá dự báo tác động tổn thương, cũng như là giải pháp của BĐKH và cuối cùng là VN đang hướng tới và bắt đầu xây dựng một cộng đồng ứng phó BĐKH.
Đây thực chất là phát huy truyền thông của người VN rất giỏi và khôn ngoan trong việc ứng phó với các tai biến thiên nhiên trong đó có rất nhiều liên quan tới BĐKH và cường hòa BĐKH thì nhờ hệ thống thông tin truyền thông và các nỗ lực khác từng bước nâng cao hệ thống cộng đồng ấy và nâng cao kĩ năng cho cộng động.
Như vây chúng ta hình dung chúng ta là một nước có rất nhiều cố gắng khi cơ sở vật chất, nên kinh tế còn nhiều khó khăn có thành tựu quan trọng trong việc phát triển nguồn nhân lực. Điều đó chính là yếu tố quyết định trong việc Việt Nam là nước tiên phong trong việc đề xuất các chương trình và chiến lược hành động ứng phó với BĐKH.
Tuy nhiên như anh Lê Công Thành Cục trưởng Cục KTTV&BĐKH – Chánh văn phòng ủy ban chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với BĐKH cũng đã nói: “Hiện nay, nguồn nhân lực cho BĐKH còn rất thiếu, chưa đáp ứng được các yêu cầu công việc trong tương lai gần chứ chưa nói tới ứng phó lâu dài.”
“Ở nhiều cơ quan, đơn vị từ bộ ngành trung ương tới địa phương cán bộ làm về BĐKH hầu hết mới chỉ ở vị trí kiêm nhiệm thêm cùng với một nhiệm vụ khác… chính vì thế những hiểu biết, nhận thức của chính những người đó về BĐKH còn chưa đúng dẫn đến đưa ra những nhận định, hành động, hoạt động sai lệch với cộng đồng…”
Hiện tại việc đào tạo nguồn nhân lực phụ vụ cho BĐKH ở nước ta gặp phải những khó khăn nào? Trong khi có nhiều người còn chưa hiểu BĐKH là gì, các em học sinh, sinh viên cũng chưa có đầy đủ những khái niệm và hiểu biết về ngành này.?
Như phần trên tôi đã nói trong nền khó khăn chung mà chúng ta đạt được khá nhiều những thành tựu trong ứng phó với BĐKH là rất đáng tự hào.
Tuy nhiên so với yêu cầu của cuộc chiến chống BĐKH thì nguồn nhân lực của chúng ta chưa đáp ứng được. Nguyên nhân nguồn cội của những hạn chế trong hành động ứng phó với BĐKH là có chúng ta thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao.
|
|
Bởi vì xuất phát ngay bản chất của BĐKH nó là hệ thống phức hợp rất cao bất định khó lường, nhưng bản thân nó là một đối tượng khoa học, đối tượng quản lý, đối tượng bị ứng phó khôn lường và việc nhận diện nó lại không dễ dàng, hậu quả thì có cái trực tiếp ngay trước mắt nhưng có cái rất lâu dài 50 tới hàng trăm năm sau làm cho người ta mất cảnh giác với nó.
Vấn đề thứ 2, BĐKH là một bài toán mà được nhân loại rất quan tâm gần đây, tuy nhiên các trường đại học, học viện chưa thể thích ứng ngay và xây dựng tạo dựng các chương trình đào tạo phù hơp với các đối tượng khác nhau. Chứ chưa nói đến các chương trình đào tạo Tiến sĩ, Thạc sĩ rồi Cử nhân về BĐKH.
Là người làm đào tạo, và sứ mệnh của người làm đào tạo là phải dự báo trước các nhu cầu và chuẩn bị các chương trình đào tạo phù hợp để đào tạo ra những nguồn nhân lực phù hợp mà đất nước cần trong tương lai. Đại học Quốc gia Hà Nội nhận trách nhiệm là đơn vị tiên phong hợp tác với các nước xây dựng một chương trình đào tạo Thạc sỹ BĐKH đầu tiên ở Việt Nam. Hi vọng đây là đóng góp quan trọng cho đất nước trong ứng phó với BĐKH.
Chúng tôi quan niệm đào tạo về BĐKH phải có tầm nhìn dài rộng, có một năng lực dự báo, năng lực sáng tạo và kĩ năng thực hành cần thiết. Hiện nay chúng tôi đã và đang xây dựng hệ thống các môn học về BĐKH để đưa vào lịch học tương ứng, hệ thống tài liệu giáo trình để phục vụ quá trình đào tạo, cung cấp đủ kiến thức cần thiết cho người học
Mong muốn của có ông cũng như Đại học Quốc gia về nguồn nhân lực mới này như thế nào?
Mong muốn lớn nhất của chương trình đào tạo này là có thể đào tạo ra một nguồn nhân lực chất lượng cao. Họ có tầm nhìn dài rộng, năng lực sáng tạo, thích ứng, phát hiện, tìm kiếm, xử lý thông tin, có tư duy toàn cầu và những kĩ năng hành động phù hợp từng địa phương, có kĩ năng cần thiết về những nguyên nhân, bản chất cũng như có thể đưa ra được những đánh giá, dự báo về những tác động, mức độ của BĐKH với cộng đồng từ đó có thể đề xuất được các giải pháp từ khoa học, công nghệ, thể chế, chính sách, giáo dục tới tuyên truyền về BĐKH.
Tuy nhiên chúng ta cần phân tầng chất lượng với các yêu cầu công việc khác nhau ở các vị trí, vùng khác nhau có một chuẩn chất lượng khác nhau để trong thời gian ngắn có thể đào tạo được những nguồn nhân lực phù hợp đáp ứng đúng nhu cầu của xã hội.
Theo Tầm Nhìn
