Tham dự Hội thảo có anh Nguyễn Mạnh Dũng, Bí thư Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh; anh Nguyễn Phước Lộc, Chủ tịch Trung ương Hội LHTN Việt Nam, đại biểu Quốc hội khóa XIII; Phó Ban Chỉ đạo Tây Nguyên H’Ngăm Niê Kdăm; Phó Trưởng Ban Dân tộc và Tôn giáo MTTQ Việt Nam Lưu Xuân Thủy; Phó Vụ trưởng Vụ Đoàn thể Ban Dân vận Trung ương Lâm Văn Hòa; Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Gia Lai Phạm Đình Thu; đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành ở Trung ương, Ban chỉ đạo Tây Nguyên, tỉnh Gia Lai và đông đảo đại biểu là thanh niên thiểu số, thanh niên tín đồ tôn giáo tiêu biểu; các anh, chị làm công tác tập hợp và đoàn kết thanh niên 5 tỉnh khu vực Tây Nguyên…

Hội thảo nhằm đề xuất các giải pháp tăng cường công tác đoàn kết, tập hợp thanh niên (ĐK, THTN) các dân tộc thiểu số, thanh niên tín đồ tôn giáo khu vực Tây Nguyên, đồng thời làm cơ sở khoa học cho việc ban hành các chủ trương công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi giai đoạn 2012 – 2017 của các tỉnh Tây Nguyên, hướng tới Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ X.

Khu vực Tây Nguyên gồm có 5 tỉnh Đắk Lắk, Đắk Nông, Gia Lai, Kon Tum và tỉnh Lâm Đồng, có diện tích đất 54.474 km2, là mái nhà chung cho 46 dân tộc anh em như Kinh, Bahnar, Jrai, Xê Đăng, Ê Đê, M’nông... Tây Nguyên có hơn 4,6 triệu dân, đồng bào dân tộc thiểu số 1,5 triệu người (trong đó đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ có hơn 1,2 triệu người). Do đặc thù về kinh tế, xã hội, mà dân số ở Tây Nguyên trẻ hơn các nơi khác. Toàn vùng Tây Nguyên có 1.561.697 người trong độ tuổi thanh niên (trong đó thanh niên người dân tộc thiểu số có 406.051 người).

Theo báo cáo của các Tỉnh Đoàn trong khu vực Tây Nguyên, đến nay có 237.819 đoàn viên (trong đó có 97.503 đoàn viên dân tộc thiểu số), 695.494 hội viên Hội LHTN Việt Nam...Các cấp bộ Đoàn, Hội trong khu vực Tây Nguyên đã tập trung triển khai có hiệu quả công tác giáo dục, quan tâm triển khai sâu rộng các phong trào hành động cách mạng, thông qua đó các cấp bộ Đoàn đã đoàn kết, tập hợp đông đảo thanh niên tham gia phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng an ninh và giữ gìn trật tự, an toàn xã hội… Công tác ĐK, THTN có nhiều đổi mới, bám sát chủ trương đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Các cấp bộ Đoàn ở khu vực Tây Nguyên đã thể hiện tốt vai trò nòng cốt chính trị đối với hoạt động của Hội LHTN Việt Nam, Hội Doanh nhân trẻ và Hội Thầy thuốc trẻ. Công tác xây dựng tổ chức Hội đã có nhiều chuyển biến tích cực, tập trung nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ Hội ở cơ sở, tổ chức nhiều hoạt động có tính giáo dục cao, góp phần có hiệu quả thực hiện đảm bảo an sinh xã hội. 

Phát biểu khai mạc Hội thảo, anh Nguyễn Mạnh Dũng Bí thư Trung ương Đoàn nhận định công tác Đoàn và phong trào thanh niên của các tỉnh trong khu vực còn gặp nhiều khó khăn và đứng trước nhiều thử thách đòi hỏi phải tập trung giải quyết. Đó là vấn đề, công tác đoàn kết tập hợp thanh niên; nghề nghiệp việc làm của thanh niên; vấn đề thanh thiếu niên phạm pháp, thiếu giác ngộ, thiếu tổ chức, bị lôi kéo, kích động, gây mất ổn định về an ninh chính trị và trật tự trên địa bàn...Những vấn đề trên đòi hỏi tổ chức Đoàn cần nghiên cứu tình hình thực tế thanh niên, xác định các biện pháp hữu hiệu để nâng cao chất lượng hoạt động, tăng tỷ lệ đoàn kết tập hợp thanh niên và khơi dậy tinh thần tự giác của thanh niên tích cực tham gia các phong trào hành động cách mạng của Đoàn, của Hội...

Giải pháp tăng cường ĐK, THTN ở khu vực Tây Nguyên

Theo ông Phạm Đình Thu, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Gia Lai khẳng định việc tăng cường đoàn kết, tập hợp thanh niên các dân tộc thiểu số, thanh niên, tín đồ tôn giáo khu vực Tây Nguyên, không phải là đề tài đơn thuần về xã hội mà còn là vì sự ổn định ở Tây Nguyên là tiền đề quan trọng góp phần đảm bảo về an ninh - chính trị, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội, góp phần đảm bảo sự ổn định toàn vẹn lãnh thổ...

Để thanh niên dân tộc thiểu số, thanh niên tôn giáo tham gia tích cực và có hiệu quả trong bảo vệ an ninh trật tự trên địa bàn tỉnh Gia Lai nói riêng và Tây Nguyên nói chung ngày càng thiết thực hiệu quả, bên cạnh việc ban hành các chính sách về đất đai, kinh tế - xã hội, thu hút đầu tư, chính sách xóa đói giảm nghèo đúng và phù hợp với truyền thống văn hóa của các dân tộc Tây Nguyên, cần tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục làm sao cho thanh niên hiểu rõ vai trò, trách nhiệm trong việc thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; hỗ trợ tạo điều kiện phát triển kinh tế, bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa, tinh thần. 

Muốn vậy, “những người thủ lĩnh thanh niên phải biết tiếng dân tộc, biết phong tục tập quán, văn hóa, hiểu biết về tôn giáo; phải thực hiện cho được “3 cùng” - cùng ăn, cùng ở, cùng làm, không thể phát động bằng những lý luận suông được; phải tranh thủ sự đồng thuận của già làng, trưởng bản, các chức sắc, các giáo phu để cùng động viên, hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế, tạo việc làm, nâng cao thu nhập, nâng cao mức sống của thanh niên; tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, tạo ra những sân chơi lành mạnh trong thanh niên; từng bước cùng với ngành giáo dục nâng cao trình độ học vấn trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng đồng bào có đạo”. Ông Thu nhấn mạnh. Bên cạnh đó, tổ chức Đoàn, Hội cùng với cấp ủy, chính quyền các cấp chăm lo đời sống vật chất, tinh thần (bao gồm tinh thần tín ngưỡng và tâm linh), đổi mới nội dung sinh hoạt, tạo ra phong trào và sân chơi đủ sức hấp dẫn, lôi kéo họ vào tổ chức của mình.

Đại tá Trần Thu Hồng, Trưởng phòng 2, Cục An ninh Tây Nguyên (Tổng cục An ninh 1 – Bộ Công an) cho rằng cần phải cần phải trang bị cho cán bộ Đoàn, Hội những kiến thức cụ thể, thực tiễn, khi vận động thanh niên dân tộc thiểu số hoặc tín đồ tôn giáo phải thật khéo, thật đúng để đồng bào hiểu đúng và đồng tình,cán bộ cơ sở phải nghiên cứu tình hình thực tế để mềm dẻo áp dụng, vận động đồng bào cho hiệu quả; các dự án, đề án và các nội dung vào vận động cần phải sát thực tế...

Phó Ban Chỉ đạo Tây Nguyên H’Ngăm Niê Kdăm cho rằng, bên cạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức về các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với Tây Nguyên, đặc biệt là các chính sách đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số, chính sách về tôn giáo, cần phải xây dựng lực lượng nòng cốt, cốt cán trong ĐVTN để làm chỗ dựa cho hoạt động Đoàn, Hội; phấn đấu xây dựng buôn làng nào cũng có tổ chức Đoàn, Hội, Đội; không để tình trạng “trắng” tổ chức thanh niên ở cơ sở; tiếp tục đổi mới và tăng cường công tác đào tạo cử tuyển, khuyến khích học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số tốt nghiệp đại học về địa phương công tác. Ngoài ra, cần phải đẩy mạnh công tác đào tạo nguồn nhân lực và dạy nghề cho thanh niên để góp phần giải quyết việc làm; cần đầu tư xây dựng các trung tâm, cơ sở dạy nghề cấp huyện; đồng thời nghiên cứu tổ chức dạy nghề và các hình thức vừa học vừa làm ngay trong các trường nội trú để bảo đảm con em đồng bào dân tộc thiểu số nếu không có điều kiện học lên cao vẫn được đào tạo nghề để tìm việc làm phù hợp.

Một số mô hình tiêu biểu

Tại Hội thảo, chị Phan Thị Thủy, Chủ tịch Hội LHTN Việt Nam tỉnh Kon Tum giới thiệu mô hình “Làng thanh niên” ở tỉnh Kon Tum. Được ra đời năm 1990, "Làng thanh niên" là mô hình hoạt động toàn diện của thanh niên trên địa bàn dân cư. Đây là phương thức tập hợp thanh niên, giáo dục TTN, phù hợp với đặc điểm và tập quán của tuổi trẻ các dân tộc tỉnh KonTum, với 6 tiêu chí: "2 biết, 2 có, 2 không" đó là: Biết được các nhiệm vụ cách mạng của thanh niên hiện nay; biết đánh chiêng, múa hát truyền thống dân tộc; có biện pháp sản xuất giỏi và ham học chữ; có tinh thần sẵn sàng gia nhập lực lượng vũ trang và dân quân tự vệ; không lấy vợ, lấy chồng sớm, gia đình trẻ chỉ nên có 1 -2 con; không nghe, không làm theo, không tuyên tuyền theo kẻ xấu. Mô hình "Làng thanh niên" trong những năm qua đã mang lại những kết quả thiết thực; đã góp phần động viên thu hút đông đảo lực lượng thanh niên các thôn làng làm nòng cốt trong việc phát triển kinh tế gia đình, áp dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi, sản xuất; không ngừng bổ sung các nội dung thiết thực phù hợp với từng địa phương bằng những việc làm cụ thể như: Phát động thi đua, vận động thanh niên dãn dân, tách hộ làm vườn, định canh, định cư. Đến nay, toàn tỉnh đã xây dựng được 133 Làng thanh niên (trong đó có 50 Làng thanh niên đạt cấp tỉnh, 40 Làng thanh niên đạt cấp huyện, 43 Làng thanh niên cấp xã). Mô hình này đã kế thừa làng cổ truyền với truyền thống tự quản của người dân các thôn (làng), ở đó có tính tập thể, tính cộng động, tính tự quản rất cao được Ban Dân vận trung ương tặng Bằng khen về mô hình dân vận khéo như Làng thanh niên Tà Pook, xã Đăk Nông, huyện Ngọc Hồi...

Đại diện Tỉnh Đoàn Đắk Lắk cho biết tăng cường công tác ĐK, THTN dân tộc thiểu số, Uỷ ban Hội LHTN Việt Nam các huyện, thành phố, thị xã tổ chức gặp mặt sinh viên DTTS trên địa bàn; Uỷ ban Hội LHTN Việt Nam tỉnh tổ chức gặp mặt sinh viên DTTS khá – giỏi toàn tỉnh vào kỳ nghỉ hè hàng năm. Qua 14 lần tổ chức, đã có khoảng 8. 500 lượt sinh viên dân tộc thiểu số tham gia hoạt động này. Riêng năm 2012, Ủy ban Hội LHTN Việt Nam tỉnh chỉ tổ chức gặp sinh viên DTTS đạt học lực giỏi với số lượng là 250 sinh viên. Qua tiếp xúc, gặp mặt đã tạo cơ hội cho thanh niên sinh viên trao đổi tâm tư, nguyện vọng nghề nghiệp, việc làm, định hướng tư tưởng và tạo động lực phấn đấu cho lớp trí thức các dân tộc thiểu số. Lãnh đạo tỉnh, UB Hội các cấp đã biểu dương khen thưởng cho gần 500 lượt sinh viên dân tộc thiểu số với tổng kinh phí hỗ trợ khoảng 1,5 tỉ đồng; tổ chức các hoạt động tuyên dương thủ lĩnh thanh niên tiêu biểu trên các lĩnh vực, giới thiệu 117 gương thanh niên DTTS tiêu biểu tham dự. Tại buổi lễ, lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh, UB Hội LHTN Việt Nam tỉnh tuyên dương 53 gương thanh niên tiêu biểu, đại diện cho thanh niên các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.

Ngoài ra, các đại biểu còn được giới thiệu các mô hình đội cồng chiêng thanh niên của tỉnh Gia Lai. Hiện nay, toàn tỉnh có 242 đội cồng chiêng thanh niên thu hút trên 8.000 thanh niên tham gia vào tổ chức. Đây là mô hình mới giúp tập hợp, đoàn kết thanh niên dân tộc thiểu số tham gia vào tổ chức Đoàn, Hội hiệu quả, được các cấp bộ Đoàn trong tỉnh, đặc biệt là các tổ chức cơ sở Đoàn quan tâm triển khai thực hiện. Mỗi đội cồng chiêng có ít nhất 20 thành viên cốt cán, đấy là chưa kể các thành viên dự bị luôn có tinh thần, ý thức luyện tập cao, luôn sẵn sàng tham gia, phục vụ các đợt giao lưu sinh hoạt trong các dịp lễ hội do tỉnh cũng như địa phương tổ chức. Tiêu biểu là đợt Liên hoan cồng chiêng thanh thiếu niên lần thứ I năm 2011 do Hội LHTN Việt Nam tỉnh phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai tổ chức quy tụ 516 diễn viên thanh thiếu niên tham gia, đến từ 15 huyện, thị, thành phố của tỉnh. Các đội cồng chiêng đã để lại nhiều ấn tượng đẹp trong lòng khán giả với hơn 45 tiết mục mang đậm bản sắc văn hóa cồng chiêng từng vùng, dân tộc, đặc biệt hơn là thông qua Liên hoan đã phát huy được sức trẻ, lòng nhiệt tình và ý thức gìn giữ, bảo vệ bản sắc văn hóa cồng chiêng của các bạn thanh thiếu niên Jrai, Bahnar...

Phát biểu kết luận Hội thảo, anh Nguyễn Phước Lộc, Chủ tịch Trung ương Hội LHTN Việt Nam, đại biểu Quốc hội khóa XIII cảm ơn các đại biểu đã đóng góp nhiều  giải pháp  củng cố mặt trận ĐK, THTN dân tộc thiểu số, thanh niên tín đồ tôn giáo khu vực Tây Nguyên nói riêng và cả nước nói chung. Đồng thời cho biết, để làm tốt công tác này cần phải nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ Đoàn, Hội về tầm quan trọng của mặt trận ĐK, THTN; tăng cường công tác truyền thông giáo dục cho hội viên, thanh niên; thu hút đông đảo thanh niên tham gia các chương trình, các cuộc vận động và đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Hội. Qua đó góp phần tích cực vào việc phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh quốc phòng và trật tự an toàn xã hội, đào tạo nguồn nhân lực, hòa vào tinh thần đại đoàn kết dân tộc.

Công tác đoàn kết, tập hợp thanh niên dân tộc thiểu số, thanh niên tín đồ tôn giáo trong thời gian qua còn bộ lộ nhiều hạn chế cần phải điều chỉnh như cán bộ vừa thiếu, vừa yếu, chưa được đào tạo kịp thời về kỹ năng, nghiệp vụ... Ngoài ra, cần phải tăng cường phát triển hội viên đồng thời làm tốt công tác quản lý hội viên, xác định rõ rõ từng thành phần hội viên như hội viên trực tiếp, hội viên nòng cốt, hội viên của các tổ chức thành viên tập thể, hội viên danh dự; xây dựng tổ chức cơ sở Hội thực lực, thực chất, thực sự là tổ chức rộng rãi của thanh niên; phát huy vai trò lãnh đạo của Ban Thường vụ Đoàn cùng cấp đối với tổ chức Hội; tăng cường tính đoàn kết, tính liên hiệp của các tổ chức hội thông qua việc thành lập các tổ chức thành viên tập thể của Hội LHTN Việt Nam; mở ra nhiều hướng mới trong đoàn kết, tập hợp thanh niên như  tập trung triển khai mô hình ĐK, THTN thông qua các kỹ năng thực hành xã hội; tổ chức các hoạt động cho thanh niên tiếp cận theo hướng quyền và lợi ích; tổ chức các hoạt động có nội dung dẫn dắt cao vì cộng đồng nhưng theo phương thức festival, gala, kỷ lục thanh niên để tạo ra môi trường tương tác thanh niên là đồng tác giả cùng tổ chức chương trình...

Hội thảo “Tăng cường đoàn kết, tập hợp thanh niên các dân tộc thiểu số, thanh niên tín đồ tôn giáo khu vực Tây Nguyên”, thể hiện sự quan tâm của các bộ, ngành, đoàn thể ở Trung ương, các địa phương, của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đối với sự nghiệp giáo dục, bồi dưỡng thế hệ trẻ các tỉnh khu vực Tây Nguyên, đồng thời cũng đáp ứng nguyện vọng của đông đảo cán bộ Đoàn, Hội, là ngày hội chung của đội ngũ cán bộ Đoàn, Hội của 5 tỉnh trong khu vực trước thềm Đại hội Đoàn các tỉnh và Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ X. 

Trước đó, vào tối ngày 14/8/2012, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Trung ương Hội LHTN Việt Nam đã tổ chức chương trình Giao lưu các gương tiêu biểu thanh niên dân tộc thiểu số, thanh niên tín đồ tôn giáo khu vực Tây Nguyên. Tại buổi giao lưu, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tặng 30 suất học bổng Vừ A Dính trị giá 15 triệu đồng cho các em học sinh dân tộc tỉnh Gia Lai; Trung ương Hội LHTN Việt Nam đã tặng bằng khen cho 10 cá nhân là thanh niên dân tộc, thanh niên tín đồ tôn giáo có thành tích xuất sắc của 5 tỉnh thuộc khu vực Tây Nguyên.

CTG