Mười năm qua, VUSTA đã tham gia tư vấn, phản biện nhiều vấn đề trọng điểm được dư luận xã hội đánh giá cao
|
|
như dự án xây dựng Nhà máy Thủy điện Sơn La, dự án đường Hồ Chí Minh, dự án đường sắt cao tốc Bắc Nam... Ngoài ra, VUSTA đã tổ chức để đông đảo các nhà khoa học đóng góp ý kiến vào dự thảo các văn kiện quan trọng của Đảng và Nhà nước như: báo cáo chính trị trình các đại hội của Đảng; sửa đổi Hiến pháp; chiến lược phát triển kinh tế, xã hội, khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, y tế, bảo vệ môi trường… Phản biện và giám định xã hội không thể chỉ là việc của một số nhà khoa học mà cần trải rộng ra toàn xã hội để những vấn đề gì không đúng chuẩn đều có thể được phát hiện. Chúng ta chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu đó. Trong một loạt dự án gần đây, các cơ quan đều rất tranh thủ và coi trọng ý kiến độc lập của các nhà khoa học, ít nhất là VUSTA.
Các chuyên gia thường xuyên được mời đến để trình bày, đóng góp ý kiến về nhiều vấn đề. Gần đây nhất, Quốc hội mời các chuyên gia của VUSTA phản biện đề án cải tổ hệ thống y tế cấp huyện. Tuy nhiên, hiện vẫn còn không ít cơ quan doanh nghiệp nhà nước mắc "bệnh" thành tích khiến cho hoạt động tư vấn, phản biện dễ bị coi là hoạt động soi mói vào nội tình cơ quan nên họ không mặn mà với hoạt động này. Thêm nữa, do tính chất phi lợi nhuận của hoạt động này nên cũng khó mời được các chuyên gia, mặc dù cũng có nhiều người nhiệt tình nhưng tuổi tác quá cao hoặc còn quá trẻ nên không đạt được chuẩn chung. Bên cạnh đó là vấn đề thông tin. Việc tiếp cận thông tin hiện đang rất bị hạn chế, chất lượng thông tin cũng không cao và trong nhiều trường hợp bị điều chỉnh khá nhiều khiến cho việc thu thập thông tin và đánh giá chính xác rất khó khăn.
Trước câu hỏi là trong quá trình thực hiện hoạt động tư vấn, phản biện chắc chắn không tránh khỏi việc nói ra những điều "khó nghe" đối với một số người và liệu có chuyện các nhà khoa học thấy ngại, TS Phạm Bích San thừa nhận là là có. Có điều, họ xác định đây là trách nhiệm công dân của người làm khoa học nên thấy vấn đề mới là họ hào hứng tham gia. Trong tư vấn, phản biện, để tránh những tình huống đó, có một vấn đề rất quan trọng là cách truyền đạt, đưa ra thông tin. Nhiều khi, một thông tin đưa ra nhưng vì cách diễn đạt khác nhau mà dẫn đến thái độ tiếp nhận khác nhau. Trong phản biện nên giữ thái độ tích cực. Thái độ ấy sẽ khắc phục được sự nghi ngờ, e dè của người được mình phản biện. Không nên quan niệm phản biện là phản bác tất cả. Phản biện đơn giản chỉ là đưa ra cách tiếp cận khác nhau để vấn đề được nhìn nhận một cách sâu sắc hơn mà thôi.
Theo Tamnhin.net
















