“ Sinh Kiếp Bạc, thác Trần Thương, quê hương Bảo Lộc”

Đền Trần Thương thuộc thôn Trần Thương, xã Nhân Đạo, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Đây là di tích tiêu biểu của tỉnh Hà Nam, là một trong 3 ngôi đền lớn của cả nước, nơi thờ chính Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn.

Xưa kia vùng Lý Nhân, Hà Nam chỉ là một bãi sậy um tùm, rải rác một ít gò cao xen kẽ, nhưng từ đây có thể vào sông Châu, ra sông Hồng ngược lên Thăng Long hoặc xuôi ra biển. Do đó, Hưng Đạo Vương đặt ở đây 6 kho lương thực và một đội quân canh gác để phục vụ cho cuộc kháng chiến chống quân Nguyên - Mông lần thứ hai.Vị trí xây dựng đền Trần Thương hiện nay là nơi kho lương chính.

Sau khi chiến thắng trở về, Trần Quốc Tuấn đã cắm sinh phần, lấy đây làm dân “tạo lệ” và từ đó xuất hiện thôn Trần Thương và các thôn khác như Đội Xuyên, Hoàng xá, Khu Mật,…

Dân gian có câu:“Sinh Kiếp Bạc, thác Trần Thương, quê hương Bảo Lộc”. Vào ngày lễ hội, từ Kiếp Bạc (Chí Linh, Hải Dương) đến đền Trần Thương (Lý Nhân, Hà Nam) về đền Bảo Lộc (Nam Định), khách hành hương theo lộ trình chiêm viếng, tôn vinh người anh hùng dân tộc đã được truy tôn là vị “Thánh” ban những điều tốt lành.

Sử sách không ghi chép về kho lương của nhà Trần ở đây nhưng truyền thuyết dân gian cùng với những dấu tích đậm đặc quanh khu vực đền Trần Thương như mảnh gốm, sứ màu đen, men nâu, vàng ngà của bát đĩa vỡ có phong cách trang trí của nghệ thuật gốm thời Trần, … đã củng cố thêm giả thuyết này. Kể từ đó, người dân nơi đây cứ vào dịp đầu năm đều làm Lễ Phát lương, ngày diễn ra lễ hội, người dân và rất nhiều du khách phương xa đến đây làm lễ “xin lương”.

18.000 túi lương phát lộc cho nhân dân

Đêm 27-2 (tức ngày 14 tháng Giêng), tại đền Trần Thương,lần đầu tiên Lễ phát lương được khôi phục lại và tổ chức với quy mô lớn. Theo chương trình, lễ phát lương sẽ bắt đầu từ lúc 21h30 đêm ngày 14 tháng Giêng năm Canh Dần. Tuy nhiên khoảng 19h30, hàng vạn người dân địa phương cùng khách thập phương đã tập trung về đền trần Thương. Ai cũng háo hức chờ đến giờ phát lương để chờ nhận túi lương – cầu mong một năm no ấm, nhiều tài lộc.
 
Lễ hội bao gồm các nghi lễ dâng hương, mở kho lương, đóng ấn và phát túi lương cho nhân dân. Ban tổ chức đã chuẩn bị gần 18.000 túi lương, gồm các vật phẩm ngô vàng, thóc nếp và tờ in Ấn vua Trần để phát cho những người về dự.

Nghi trình Lễ phát lương bắt đầu lúc 21h30 với lễ rước lương từ kho lương vào trong đền làm lễ. Ba túi lương to tương đương 5.000 túi lương nhỏ được đặt trên kiệu có người khiêng, đi theo sau là đội sư tử, dàn trống, chiêng và phường bát âm, lễ vật, đội tế nam nữ… và đoàn đại biểu, lãnh đạo, nhân dân và du khách thập phương. 18 đại biểu đã tiến hành nghi lễ thắp nến. Hòa thượng Thích Thanh Phong – trụ trì chùa Vĩnh Nghiêm ( TP. Hồ Chí Minh) thực hiện nghi thức “ mật lễ”.

Càng đến gần thời khắc phát lương thì dòng người đổ vào sân đền càng đông, ai cũng muốn mình là người đầu tiên nhận được túi lương của Đức Thánh Trần nên đã gây nên tình trạng ùn tắc ở trong sân Đền. Đúng giờ Tý, sau lễ dâng hương, các vị đại biểu đưa hai tay đỡ những túi lương đầu tiên từ ban khánh tiết, sau đó vái 3 vái trước bàn thờ.

Với mong muốn tất cả mọi đối tượng người dân và đông đảo khách thập phương đều có thể nhận lộc đầu năm, Ban tổ chức đã cố gắng làm hết sức mình với các phương án bổ sung. Tuy nhiên, vì là lần đầu tiên tổ chức một lễ hội quy mô lớn nên đã không tránh khỏi những sai sót. 

Lễ phát Lương đền Trần Thương sẽ được tổ chức thường niên bắt đầu từ năm sau. Đây là điều kiện hết sức thuận lợi để khu di tích lịch sử văn hóa, tâm linh đền Trần Thương phát huy tốt các giá trị, trở thành điểm du lịch tâm linh, tín ngưỡng quan trọng của tỉnh Hà Nam, là điểm đến của khách du lịch trong và ngoài nước.

Một số hình ảnh của lễ phát Lương đến Trần Thương năm nay:

Huyền Trang