Ở khu vực các đảo, hai biện pháp phổ biến đáp ứng yêu cầu này là nhận chế phẩm máu đã qua xử lý từ các trung tâm truyền máu lớn trong đất liền hoặc tiếp nhận máu từ người hiến máu ngay tại chỗ. Trong đó, việc xây dựng lực lượng hiến máu dự bị được xem là giải pháp hiệu quả và an toàn, đặc biệt khi xảy ra thiên tai, thảm họa, cần máu với số lượng lớn. Tại huyện Cát Hải và Phú Quốc, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương đã phối hợp với địa phương tiến hành các hoạt động truyền thông về hiến máu dự bị thông qua các hội nghị, hệ thống loa phát thanh, công cụ tuyên truyền cũng như tư vấn trực tiếp đến từng nhà dân… Đồng thời, Viện cũng đã tiến hành tuyển chọn, xây dựng lực lượng hiến máu dự bị, tổ chức xét nghiệm định kỳ (HIV, HBV, HCV) cho người đăng ký hiến máu dự bị và khi cần, huy động người hiến máu để lấy máu toàn phần phục vụ cho cấp cứu.
Có nhiều yếu tố liên quan tích cực tới nhận thức, thái độ và hành vi về hiến máu dự bị của người dân hai huyện đảo Cát Hải và Phú Quốc.
.jpg) |
Kết quả cho thấy nhóm ĐTNC là nam giới có tỷ lệ nghe về HMDB cao gấp 1,675 lần so với nữ giới, đồng thời cũng có thái độ sẵn sàng đăng ký HMDB cao hơn nữ giới. Đây là yếu tố thuận lợi trong tuyển chọn lực lượng HMDB tại đảo vì nam giới thường có điều kiện sức khỏe để hiến máu tốt hơn, không bị ảnh hưởng quá nhiều bởi việc sinh con, chăm sóc gia đình nên có thể dễ dàng huy động khi cần máu khẩn cấp. Trình độ học vấn cũng là yếu tố tác động quan trọng tới mức độ tiếp nhận thông tin về HMDB của người dân huyện đảo, nhóm có trình độ học vấn từ THPT trở lên nghe về HMDB cao gấp 4,532 lần so với nhóm có trình độ học vấn dưới THPT. Kết quả này cũng tương tự với khảo sát ở người hiến máu thay thế tại Hà Nội năm 2008 của tác giả Nguyễn Đức Thuận khi tỷ lệ nhận thức đầy đủ về hiến máu ở nhóm có trình độ học vấn từ THPT trở lên cao hơn nhóm có trình độ học vấn dưới THPT (31,9% và 13,5%) và tương tự với nghiên cứu ở người đăng ký HMDB tại một số huyện đảo khi tỷ lệ nhận thức đầy đủ về hiến máu tình nguyện ở nhóm có trình độ học vấn từ THPT trở lên là 37%, cao hơn nhóm có trình độ học vấn dưới THPT (20%).
Các nhóm đối tượng khác như cán bộ công chức, nhóm đã từng hiến máu, nhóm được tuyên truyền về hiến máu hoặc có bạn bè, người thân đã từng hiến máu cũng là những nhóm đã được tiếp nhận nhiều thông tin về HMDB hơn cả. Điều này có thể được giải thích do đây là nhóm đối tượng có trình độ dân trí cao, có cơ hội tiếp cận thông tin qua nhiều kênh khác nhau, đồng thời bản thân đã có trải nghiệm hoặc được tiếp xúc nhiều với hoạt động hiến máu. Kết quả này cho thấy cần phải tiếp tục tư vấn, cung cấp thông tin về HMDB cho mọi người dân trên đảo, trong đó đặc biệt lưu ý cần tuyên truyền kỹ hơn với nội dung và tài liệu dễ hiểu ở nhóm có trình độ dân trí thấp, ở những nhóm chưa có nhiều cơ hội trải nghiệm với hoạt động hiến máu. Bởi theo tác giả Nguyễn Đức Thuận (2008), hoạt động trải nghiệm có vai trò quan trọng trong việc kiểm định để củng cố nhận thức.
Khi xem xét thái độ sẵn sàng đăng ký HMDB, chúng tôi nhận thấy nhóm có trình độ học vấn THPT trở lên có tỷ lệ sẵn sàng đăng ký HMBD cao hơn 4,86 lần so với nhóm có trình độ dưới THPT; nhóm cán bộ, công chức sẵn sàng đăng ký HMDB cao hơn 5,256 lần so với nhóm nghề nghiệp khác. So sánh với khảo sát nhận thức về HMDB được thực hiện tại hai huyện đảo này năm 2011, nhóm có bạn bè hoặc người thân đã từng được truyền máu và nhóm có bạn bè đã từng hiến máu tiếp tục là yếu tố ảnh hưởng tích cực tới thái độ sẵn sàng đăng ký HMDB. Trong nghiên cứu này, nhóm đã từng có người thân cần truyền máu sẵn sàng đăng ký cao hơn nhóm không có bạn bè, người thân cần truyền máu (86% và 72,7%) và nhóm có bạn bè, người thân đã từng HM có tỷ lệ sẵn sàng đăng ký HMDB cao hơn so với nhóm không có người thân từng HMTN (89,8% và 65,4%).
Từ những yếu tố liên quan tích cực tới việc xây dựng lực lượng HMDB, có thể thấy, việc xây dựng lực lượng HMDB nên ưu tiên lựa chọn đối tượng có trình độ học vấn từ THPT trở lên, là cán bộ, công chức, bản thân đã từng hiến máu hoặc có bạn bè người thân đã từng hiến máu, nhóm có bạn bè, người thân đã từng được truyền máu.
Khảo sát một số yếu tố liên quan đến nhận thức, thái độ và hành vi về hiến máu dự bị ở 417 người dân hai huyện đảo Cát Hải và Phú Quốc trong năm 2013, chúng tôi nhận thấy:
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng tích cực đến nhận thức, thái độ và hành vi về HMDB của người dân tại hai huyện đảo, đó là: nam giới, trình độ học vấn từ trung học phổ thông trở lên, nghề nghiệp là cán bộ, công chức; có bạn bè, người thân đã từng hiến máu. Bên cạnh đó, nhóm đối tượng đã từng nghe về HMDB có tỷ lệ sẵn sàng đăng ký HMDB và tỷ lệ đăng ký tham gia lực lượng HMDB cao hơn so với nhóm chưa từng nghe về HMDB.
| HTT Việt Nam |
