Tăng trưởng kinh tế gắn liền với phát triển văn hóa
Một đất nước đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế không chỉ nhằm phát triển xã hội, nâng cao mức sống vật chất của con người mà còn nâng cao đời sống tinh thần. Bởi vậy, mối quan hệ giữa kinh tế và văn hóa bao giờ cũng khăng khít với nhau, cùng song song tồn tại làm cho đời sống con người được thăng hoa hơn. Tăng trưởng kinh tế và phát triển văn hóa luôn luôn là vấn đề lớn mà mỗi quốc gia đặt ra.
Việt Nam từ một nước lạc hậu, đói nghèo nay đã trở thành nước phát triển, bộ mặt đất nước ngày càng rạng rỡ trên bản đồ thế giới. Cũng nhờ kinh tế phát triển mà hình ảnh Việt Nam và tiếng nói của nhân dân Việt Nam ngày càng đậm nét hơn trên diễn đàn quốc tế. Bên cạnh đó, với truyền thống lâu đời, văn hóa đã góp phần giới thiệu, quảng bá hình ảnh đất nước con người Việt Nam đến với thế giới. Văn hóa Việt Nam có nhiều thuận lợi để xây dựng những thương hiệu hấp dẫn, giúp việc phát triển kinh tế. Chúng ta có truyền thống về ngành nghề với hai bàn tay vàng đã tạo nên những vật dụng là các sản phẩm văn hóa có giá trị nghệ thuật như: đồ gốm Bát Tràng, nghề thêu ở Đà Lạt…
|
|
.JPG)
Nhìn vào thực trạng văn hóa gia đình, tôn ti trật tự xã hội, bảo tồn giữ gìn văn hóa truyền thống cho đến văn hóa đường phố ở nhà chờ xe buýt, bến xe, bệnh viện, cho đến những vấn đề như tham ô, tham nhũng… đều phản ánh trình độ văn hoá cũng như chất lượng giáo dục. Trong giai đoạn phát triển kinh tế hiện này, văn hóa luôn là vấn đề được quan tâm nhưng nhìn vào thực tế dường như nó trở nên đáng lo ngại.
Có thể lấy một ví dụ nhỏ trong văn hóa ứng xử, giao tiếp xưng hô của người Việt trong giai đoạn phát triển kinh tế. Từ xưa người Việt có nhân cách Việt, rất sợ những thị phi tai tiếng. Còn bây giờ người ta bất chấp tiếng cười, người chê của làng xóm, họ hàng mà gây gổ với nhau ở cả những nơi công cộng. Có nhiều nghệ sỹ (được gọi là “người của công chúng”) sẵn sàng đưa cả những chuyện thị phi lên các phương tiện truyền thông để lấy “tiếng tăm”. Nhìn vào văn hóa giao thông, cũng có thể thấy sự đi xuống trong văn hóa ứng xử. Chưa bao giờ tai nạn giao thông lại xảy ra nhiều như vậy, mà nguyên nhân chính là do một bộ phận người dân không có ý thức khi tham gia giao thông. Đặc biệt là những tội phạm đua xe trái phép, người phạm luật giao thông lại rượt đổi đánh người thi hành công vụ…
Bởi kinh tế và văn hóa của một quốc gia luôn song hành tồn tại, tác động lẫn nhau nên văn hóa cũng là nền tảng của sự phát triển kinh tế, đồng thời kinh tế cũng hỗ trợ cho văn hóa phát triển. Phát triển văn hóa cũng không thể và không dễ thực hiện được trên nền tảng kinh tế nghèo nàn, kiệt quệ. Tăng trưởng kinh tế mà dậm chân tại chỗ thì đất nước sẽ bị tụt hậu nhưng nếu chỉ lo lắng cho tăng trưởng kinh tế mà không lo cho sự nghiệp văn hóa thì đất nước ấy sẽ phải gánh chịu một hậu quả khôn lường. Sự phát triển của mỗi quốc gia, dân tộc chỉ có thể năng động hiệu quả, có tốc độ cao khi đạt được sự phát triển kết hợp hài hoà giữa kinh tế với văn hoá.
Ở bất kỳ thời đại nào, sự phát triển của một đất nước không chỉ được đánh giá bằng sự phát triển kinh tế mà nó còn được đánh dấu bằng các giá trị văn hóa nhất định. Một đất nước nếu kinh tế tăng trưởng mà văn hóa lại thụt lùi, nghệ thuật dân tộc xuống cấp, mất bản sắc thì không thể gọi là đất nước ổn định và phát triển được.
Văn hóa là nhân tố đảm bảo sự phát triển bền vững
Người Việt Nam có câu: “Phép vua thua lệ làng”, nhìn một cách rộng hơn ý nghĩa của câu thành ngữ này sẽ thấy rõ tầm quan trọng của văn hóa trong đó. Bởi văn hoá mang tính đặc thù của từng quốc gia, từng khu vực được coi là di sản quý báu được tích lũy qua nhiều thế hệ, mang đậm bản sắc dân tộc nên bất kỳ một cuộc xâm lược nào ngoài việc xâm lăng cõi bờ bao giờ cũng có lấn át về mặt văn hóa. Nhìn về lịch sử dân tộc những năm tháng bị xâm lược, vì chúng ta có ngôn ngữ, có phong tục tập quán, những nét đẹp trong văn hóa dân tộc... nên dù là quốc gia bị đô hộ hàng ngàn năm cho đến khi giành được độc lập Việt Nam vẫn luôn có được sự riêng biệt.
Văn hóa của một dân tộc được hình thành trên cơ sở truyền thống tâm lý, tư duy, thị hiếu thẩm mỹ qua nhiều thời đại. Nó có thể thay đổi và nhất định phải đổi mới qua các giai đoạn lịch sử nhưng vẫn phải giữ cái nền, cái cốt, và phần hồn của dân tộc. Trong một xã hội phát triển, với sự mở cửa hướng ngoại tập trung vào kinh tế thì văn hóa truyền thống dễ bị xem thường. Sự du nhập ào ạt thiếu chọn lọc các sản phẩm văn hóa từ bên ngoài dẫn đến tình trạng tha hóa, lai căng và hủy hoại các giá trị văn hóa nền tảng tinh thần của xã hội. Tuy nhiên, một đất nước có truyền thống văn hóa lâu đời và biết gìn giữ nét đẹp văn hoá ấy thì văn hóa sẽ luôn là nhân tố đảm bảo sự phát triển bền vững. Một quốc gia có nền văn hóa phát triển tốt sẽ không chỉ chống lại sự suy thoái về đạo đức mà còn làm giảm sự gia tăng các loại tội phạm cũng như nhiều tệ nạn xã hội khác.
Ở mọi thời đại, con người vẫn luôn là một nhân tố quan trọng nhất cho một xã hội phát triển bền vững. Tuy nhiên, muốn xây dựng con người tốt, có ích cho xã hội thì phải chăm lo nhân cách đạo đức, nâng cao văn hóa. Văn hóa giáo dục đến văn hóa văn nghệ rồi văn hóa chính trị, văn hóa tôn giáo... góp phần hình thành con người về mặt tâm hồn, tính cách, từ đó mới đẩy tài năng phát triển. Mỗi cá nhân mạnh có tư cách sẽ góp phần tạo nên dân tộc mạnh.
Một dân tộc yếu kém văn hóa không thể là một dân tộc mạnh. Bởi vậy, xây dựng văn hóa là quy luật, trở thành quốc sách và là nhiệm vụ thường xuyên của không chỉ nhà nước mà của toàn dân. Mỗi người dân cần phát huy vai trò văn hóa trong cộng đồng, trong gia đình và cá nhân. Nhà nước khuyến khích sáng tạo, nghĩa là toàn xã hội làm văn hóa, chứ không phải chỉ là nhiệm vụ của các cơ quan văn hóa, của các chỉ thị nghị quyết, chính sách.
