Năm 2009, cả nước có 1.358 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài FDI hoạt động. Tuy nhiên có tới 56% trong số này báo cáo làm ăn thua lỗ. Tuy nhiên, trên thực tế, các doanh nghiệp này đều có công ty mẹ tại nước ngoài và hàng sản xuất ra 99% là xuất khẩu sang nước thứ ba.
|
|
Việc báo cáo lỗ, làm ăn kém hiệu quả theo người đứng đầu ngành tài chính là để né thuế. Đây là một trong số hình thức chuyển giá của doanh nghiệp. Tại phiên chất vấn Quốc hội hôm 23/11, đại biểu Phạm Xuân Thường - Thái Bình dẫn chứng một doanh nghiệp quận Bình Tân - TP HCM năm 2007 báo cáo lỗ 2.354 tỷ đồng, năm 2008 lỗ 2.668 tỷ đồng, năm 2009 lỗ 2.654 tỷ đồng. Điều lạ là lỗ như vậy nhưng doanh nghiệp này vẫn mở rộng sản xuất năm sau cao hơn năm trước.
Theo ông đây thực chất là hình thức chuyển giá để trốn thuế bằng cách tính nguyên liệu đầu vào các doanh nghiệp nhập từ công ty mẹ với giá cao ngất ngưởng. Trong khi hàng đầu ra xuất sang các nước có thuế suất bằng 0% hoặc thuế suất thấp nên danh nghĩa theo báo cáo là lỗ công ty con, nhưng lại lãi cực lớn ở công ty mẹ.
Trả lời về vấn đề này, Bộ trưởng Vũ Văn Ninh cho biết, Bộ Tài chính đã biết việc này thông qua việc giám sát, kiểm tra, quyết toán thuế đối với các doanh nghiệp FDI. Năm 2005 Bộ Tài chính đã ban hành một thông tư hướng dẫn để cho các cơ quan thuế triển khai thực hiện biện pháp chống trượt giá từ công ty mẹ sang công ty con.
Tuy nhiên, ông Ninh cũng thừa nhận việc chống trượt giá là vô cùng khó khăn vì phải làm rất nhiều công đoạn xác minh, giám sát... Trong 3 năm liên tiếp, Bộ Tài chính đã thực hiện thanh tra 127 doanh nghiệp FDI kêu lỗ. Kết quả cho thấy, nhiều doanh nghiệp lỗ ảo, nhưng lãi thật. Lãi được chuyển sang công ty mẹ tại nước ngoài. Bộ Tài chính đã thực hiện truy thu đối với các doanh nghiệp này số tiền 1.450 tỷ đồng.
Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng vừa ban hành thông tư hướng dẫn việc chuyển lợi nhuận ra nước ngoài đối với các doanh nghiệp FDI. Theo đó, từ năm /2011, các doanh nghiệp FDI được phép chuyển lợi nhuận của mình ra nước ngoài khi kết thúc đầu tư trực tiếp tại VN và hoành thành đầy đủ các nghĩa vụ tài chính theo quy định. Lợi nhuận chuyển ra nước ngoài bằng tiền theo quy định của pháp luật về quản lý ngoại hối, bằng hiện vật và thực hiện quy đổi giá trị hiện vật theo quy định của pháp luật về xuất nhập khẩu hàng hóa và quy định của pháp luật liên quan.
Ngoài ra, thông tư cũng quy định rõ nhà đầu tư nước ngoài không được chuyển ra nước ngoài số lợi nhuận được chia của năm phát sinh lợi nhuận trong trường hợp: trên báo cáo tài chính của doanh nghiệp trong năm phát sinh lợi nhuận vẫn còn số lỗ lũy kế sau khi đã chuyển lỗ theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp.
Cụ thể, nếu nhà đầu tư nước ngoài A góp vốn thành lập công ty tại Việt Nam. Năm 2009, công ty có phát sinh số lỗ là 4 tỷ đồng. Giả sử năm 2010, công ty có thu nhập trước thuế là 3 tỷ đồng. Như vậy, sau khi bù trừ chuyển lỗ từ năm 2009 chuyển sang theo quy định, trong năm 2010 công ty có số lỗ là 1 tỷ đồng. Công ty không được chia lợi nhuận cho các bên tham gia góp vốn và nhà đầu tư nước ngoài A không được chuyển lợi nhuận được chia của năm 2010 về nước.
Theo VnExpress
