Tăng cường các giải pháp đoàn kết tập hợp thanh niên trong tình hình mới

(CTG) Trong nhiệm kỳ 2012 – 2017, vai trò nòng cốt chính trị của tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong Hội LHTN Việt Nam, Hội Sinh viên Việt Nam và các tổ chức thành viên của Hội được phát huy mạnh mẽ, góp phần đẩy mạnh công tác đoàn kết, tập hợp thanh niên. Qua đó, phương thức triển khai các hoạt động của Hội được đổi mới, hình thức tổ chức các hoạt động phù hợp với nhu cầu, tâm lý, tạo hiệu ứng xã hội, tạo sự chú ý của nhân dân và sự hưởng ứng của thanh niên.





Ra mắt Trung tâm Hỗ trợ Thanh niên Khởi nghiệp.

Dấu ấn đoàn kết tập hợp thanh niên giai đoạn 2012 - 2017

Trong giai đoạn 2012 – 2017, Trung ương Hội LHTN Việt Nam nghiên cứu và hướng dẫn chuyển đổi các mô hình chi hội ở địa bàn dân cư hoạt động kém hiệu quả sang các câu lạc bộ, tổ, đội nhóm theo sở thích của thanh niên. Việc xây dựng tổ chức hội trong doanh nghiệp ngoài nhà nước cũng được quan tâm và tập trung thực hiện. Trong nhiệm kỳ đã thành lập mới được 5.753 tổ chức hội trong các doanh nghiệp ngoài nhà nước, trong đó có 1 tổ chức Hội trong doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài là Tập đoàn thực phẩm CP.

Bên cạnh đó, việc xây dựng và củng cố tổ chức của Hội Doanh nhân trẻ, Hội Thầy thuốc trẻ đã được thực hiện hiệu quả. Hội Doanh nhân trẻ tiến hành thành lập 11 cụm thi đua, phân công trách nhiệm cho cụm trưởng thường xuyên đăng cai, tổ chức hoạt động kết nối doanh nhân cấp cụm và khu vực. Hội Thầy Thuốc trẻ đã phát triển nhanh chóng, đến nay đã có 53 tỉnh, thành phố có tổ chức Hội hoặc CLB thầy thuốc trẻ.

Tỷ lệ đoàn kết tập hợp thanh niên tăng từ 58% (theo báo cáo năm 2012) lên 63% (dự thảo báo cáo chính trị trình tại đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XI). Đến nay,  Hội LHTN Việt Nam có 8,2 triệu hội viên tham gia sinh hoạt tại các chi hội, câu lạc bộ, tổ, đội nhóm thanh niên của tất cả các xã, phường, thị trấn và nhiều trường học của 63 tỉnh, thành phố, Tập đoàn Sông Đà, Tập đoàn công nghiệp cao su Việt Nam, Tập đoàn CP và Vietjet.  

Các thành viên tập thể của Hội không ngừng được củng cố, xây dựng và mở rộng trong đó Hội Sinh viên Việt Nam với trên 1 triệu hội viên; Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam với gần 9.000 hội viên, đã có 66 tổ chức Hội, Câu lạc bộ Doanh nhân trẻ. Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam có trên 80.000 hội viên và đã có 50/63 tỉnh, thành phố có tổ chức Hội, CLB Thầy thuốc trẻ. CLB Thanh niên Khuyết tật Việt Nam, CLB Nghệ sỹ trẻ trực thuộc Hội LHTN Việt Nam được thành lập; các câu lạc bộ theo sở thích, ngành nghề được thành lập ngày càng nhiều. Nhiều câu lạc bộ do Hội LHTN Việt Nam chủ động thành lập nhưng cũng có nhiều mô hình, nhóm thanh niên tự tìm đến với Hội LHTN Việt Nam và đề nghị được thành lập trực thuộc Hội như Hội Tóc Việt Nam, Hội làm đẹp khu vực phía Bắc.

Đối tượng thanh niên tập hợp được mở rộng, chú trọng vào những nhóm thanh niên được đánh giá là trước năm 2012 chưa quan tâm tập hợp như: Thanh niên công nhân, thanh niên nông thôn, thanh niên hoàn lương. Việc tập hợp đoàn kết thanh niên cũng được tiến hành sâu hơn, từ chỗ tập hợp, làm bạn với thanh niên thì hiện nay Hội đã tiến hành phát huy, hợp tác các nhóm thanh niên trong việc mở rộng số lượng và đối tượng tập hợp thanh niên. Một số mô hình của Hội không chỉ giúp cho Hội mở rộng mặt trận đoàn kết tập hợp thanh niên mà còn giúp cho các doanh nghiệp có mô hình sản phẩm để phát triển kinh doanh như mô hình nhà tôn lắp ghép của Công ty Lê Hoàng (được phát triển từ mô hình xây dựng trường đẹp cho em do Hội thiết kế, Công ty Lê Hoàng thi công tại các vùng khó vận chuyển vật liệu xây dựng), mô hình Nhà ứng phó với Biến đổi khí hậu của Hội đã được Bộ Xây dựng ghi nhận và triển khai trong chương trình xây dựng nhà thích ứng với lũ lụt. Mô hình bồn chứa nước dự phòng tự nổi của Hội đã được công ty Tân Á phát triển thành sản phẩm bồn chứa nước ở vùng lũ.

Các hoạt động đoàn kết tập hợp thanh niên Việt Nam ở nước ngoài đã được triển khai và bước đầu mang lại hiệu quả. Các tổ chức học sinh, sinh viên Việt Nam ở các nước đã phát huy vai trò dưới sự dẫn dẫn của Hội Sinh viên Việt Nam. Một số tổ chức đã trực thuộc Hội LHTN Việt Nam như Hội thanh niên, học sinh, sinh viên Việt Nam tại Nhật. Các hoạt động kết nối của công đồng thanh niên Việt Nam ở nước ngoài với tổ chức đoàn, hội đã thường xuyên hơn, chặt chẽ hơn.

Công tác đoàn kết, tập hợp thanh niên dân tộc thiểu số, thanh niên tín đồ tôn giáo đặc biệt được chú ý triển khai và đạt được nhiều kết quả quan trọng. Các cấp bộ Đoàn, Hội trong cả nước đã tổ chức nhiều hoạt động giúp đỡ đồng bào dân tộc thiểu số nói chung và thanh niên nói riêng xóa đói giảm nghèo, phát triển sản xuất. Tiêu biểu là các hoạt động thăm hỏi, tặng quà dịp Tết Nguyên đán; phối hợp với Ngân hàng chính sách xã hội triển khai cho thanh niên vay vốn để phát triển sản xuất, các hoạt động an sinh xã hội, khám bệnh, tư vấn sức khỏe và phát thuốc miễn phí; tặng học bổng nghề, học bổng cho thanh niên dân tộc thiểu số tổ chức gặp gỡ, biểu dương các điển hình thanh niên dân tộc thiểu số tiêu biểu. Hỗ trợ các hoạt động của thanh niên dân tộc thiểu số trong phát triển kinh tế, xây dựng bản làng, bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

Các cấp bộ Đoàn, Hội trong cả nước đã tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền giáo dục về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về tôn giáo. Vận động thanh niên tín đồ tôn giáo sống “tốt đời, đẹp đạo” và các hoạt động giúp thanh niên tôn giáo tiếp tục phát huy truyền thống yêu nước, gắn bó với dân tộc, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và công cuộc đổi mới đất nước. Đặc biệt chú trọng vào công tác tuyên truyền, vận động thanh niên tôn giáo hiểu về chủ trương, đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước, chống lại diễn biến hòa bình. Tập trung tổ chức các hoạt động an sinh xã hội, văn hóa thể thao trong khu vực đông tín đồ tôn giáo. Tổ chức tuyên dương thanh niên tín đồ tôn giáo tiêu biểu. Phát huy uy tín, vai trò của các chức sắc tôn giáo tập hợp đoàn kết thanh niên.

Cơ hội và thách thức

Đất nước ta đang bước vào giai đoạn phát triển mới. Toàn cầu hóa, hội nhập ngày càng sâu rộng, khoa học công nghệ phát triển rất nhanh, internet, mạng xã hội đã trở nên phổ biến, làn sóng cách mạng công nghiệp 4.0 đã tác động không nhỏ đến thanh niên. Sự phát triển nhanh chóng của internet, các thiết bị kết nối di động và thông minh cũng khiến cho con người thay đổi dần các thói quen hàng ngày. Theo thống kê, hiện nay, tại Việt Nam có 35 triệu người sửu dụng facebook, trong đó 75% sử dụng thường xuyên, trung bình mỗi ngày con người dành 2 giờ để tham gia trao đổi thông tin trên mạng xã hội. Thế giới số hay thế giới ảo ngày càng có khả năng tương tác với thế giới thực nhờ phát triển của Internet of Things - IoT (Mọi vật Kết nối) và sự ra đời của các cảm biến hiện đại đã hiện thực hóa khả năng tự động của máy móc, chúng có thể thay thế hoạt động cơ học và trí tuệ của con người.

 Cuộc cách mạng 4.0 làm biến đổi nhiều mô hình sản xuất và kinh doanh. Nhiều mô hình, phương thức kinh doanh mới ra đời và làm giảm một số lợi thế của phương thức kinh doanh hiện hành, khi đó nguồn lao động giá rẻ sẽ mất dần lợi thế do tự động hóa, robot hóa. Phương thức sản xuất thay đổi, đặc biệt là cách thức quản lý với sự xuất hiện của thế giới "ảo". Những công nghệ hiện đại được tích hợp có thể kết nối thế giới thực và ảo để sản xuất, con người có thể điều khiển quy trình ngay tại nhà mình mà vẫn bao quát tất cả mọi hoạt động của nhà máy.

Sự thay đổi về thói quen sản xuất, tiêu dùng, cách thức quản lý, sẽ làm biến đổi mạnh mẽ về văn hoá và lối sống của loài người. Công nghệ một mặt làm cho một nhóm xã hội thông minh hơn, mặt khác lại có thể làm cho nhiều nhóm xã hội khác "lười" tư duy, thụ động và phụ thuộc vào những sự "lập trình" sẵn kể cả trong cuộc sống gia đình. Những biến đổi đó đã tác động lớn đến thanh niên Việt Nam, tạo ra nhiều cơ hội và thách thức cho thanh niên.

Về cơ hội, thanh niên được tiếp cận một lượng thông tin khổng lồ hàng ngày và luôn có sẵn kho kiến thức bằng việc truy cập internet trên các thiết bị thông minh; có điều kiện tiếp thu và ứng dụng những tiến bộ, thành tựu công nghệ của nhân loại, trước hết là công nghệ thông tin, công nghệ số, công nghệ điều khiển và tự động hóa để nâng cao năng suất lao động, tìm hiểu thông tin, nâng cao khả năng hội nhập; chúng ta có cơ hội đón đầu, hình thành và phát triển nhanh nền kinh tế tri thức, thu hẹp khoảng cách và đuổi kịp những nước đi trước trong khu vực và thế giới thông qua tiếp thu, làm chủ và ứng dụng nhanh vào sản xuất kinh doanh, quản lý những tiến bộ, thành tựu công nghệ. Từ đó, thanh niên có nhiều việc làm mới, nhiều cơ hội làm việc và phát huy khả năng trong môi trường quốc tế. Bên cạnh đó, trong xu thế phát triển của kinh tế tri thức, nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn giỏi, có năng lực sáng tạo mới sẽ có lợi thế, có điều kiện phát triển tốt; công nghệ sinh học, y học có tác động mạnh mẽ đến năng suất cũng như chất lượng cây trồng vật nuôi, từ đó, tăng giá trị gia tăng trong mỗi sản phẩm nông nghiệp, nâng cao giá trị kinh tế nông sản; việc kết nối dễ dàng ở tất cả các vùng miền góp phần làm giảm khoảng cách của thanh niên các khu vực.

Về thách thức, việc sử dụng quá nhiều thiết bị điện tử thông minh khiến thanh niên dần mất đi thói quen suy nghĩ, trí nhớ giảm sút vì phụ thuộc vào internet, các bệnh về mắt, cột sống gia tăng, thể lực thanh niên đang dần giảm vì thay thói quen giải trí như chơi thể thao, vận động bằng các trò chơi online, các mạng xã hội; lượng thông tin đến quá lớn nhưng không có kiểm chứng khiến thanh niên dễ dàng đón nhận những thông tin sai lệch, việc dễ dàng có các mối quan hệ dẫn đến dễ bị lôi kéo, lợi dụng; việc phụ thuộc nhiều vào mạng xã hội gây mất thời gian, thay đổi tâm tính và dễ dẫn đến trầm cảm, bị lẫn lộn giữa cuộc sống thật và sống ảo, xao nhãng mục tiêu cá nhân, dễ dàng có những phản ứng thái quá. Thanh niên đối mặt với nguy cơ thất nghiệp khi chúng ta mở rộng ứng dụng các thành tựu của công nghệ thông tin, điều khiển, tự động hóa; các hệ thống robot có trí thông minh nhân tạo sẽ thay thế con người trong nhiều công đoạn hoặc trong toàn bộ dây chuyền sản xuất nhất là trong những ngành sử dụng nhiều lao động. Trong tương lai, nhiều lao động trong  ngành nông nghiệp, dệt may, kế toán, lắp ráp và sửa chữa thiết bị có nguy cơ mất việc.

Tất cả những đặc điểm tác động đến thanh niên như trên sẽ đòi hỏi công tác đoàn kết tập hợp thanh niên phải thay đổi cả về nội dung, phương thức. Cần phải thay đổi cách tiếp cận với thanh niên, thay đổi loại hình tập hợp thanh niên sao cho phù hợp giữa lợi ích của tổ chức Đoàn, tổ chức Hội và nhu cầu của thanh niên, phù hợp với đặc điểm, tính cách của giới trẻ.

Bốn giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác đoàn kết tập hợp thanh niên

Thứ nhất là, tiếp tục xây dựng Hội LHTN Việt Nam vững mạnh. Phát huy vai trò nòng cốt chính trị của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong tổ chức Hội LHTN Việt nam và các tổ chức thành viên tập thể. Nâng cao năng lực của cán bộ làm công tác đoàn kết tập hợp thanh niên. Tập trung hướng dẫn thành lập và nâng cao chất lượng hoạt động của Hội đồng huấn luyện, câu lạc bộ kỹ năng của các tỉnh, thành phố. Đầu tư biên soạn các tài liệu kỹ năng hoạt động của Hội thiết thực, phù hợp với nhu cầu bồi dưỡng cán bộ của cơ sở; tổ chức các hoạt động định chuẩn Huấn luyện viên Hội LHTN Việt Nam các cấp và tổ chức trại rèn luyện thường xuyên. Xây dựng tổ chức cơ sở Hội thực lực, thực chất, thực sự là tổ chức rộng rãi của thanh niên. CLB, tổ, đội nhóm thanh niên thực sự đáp ứng được nhu cầu của thanh niên, hỗ trợ tháo gỡ được khó khăn của thanh niên.

Thứ hai là, đổi mới phương thức đoàn kết tập hợp thanh niên. Tổ chức Đoàn, Hội cần quan tâm, chủ động nắm bắt, dự báo và định hướng tư tưởng thanh niên. Đa dạng các hình thức tập hợp thanh niên. Tăng cường sử dụng công cụ hỗ trợ của công nghệ thông tin để tuyên truyền cho thanh niên về các hoạt động của Đoàn, Hội. Tích cực đổi mới về nội dung, hình thức tổ chức các hoạt động của Hội trên cơ sở xuất phát từ các nhu cầu cơ bản của thanh niên. Thiết kế các nội dung hỗ trợ phù hợp với từng thành phần thanh niên. Triển khai các phương thức đoàn kết tập hợp thanh niên bằng việc tổ chức cho thanh niên tham gia các chương trình dự án phát triển kinh tế; các dự án xã hội, các hoạt động hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp.

Thứ ba là, thực hiện các giải pháp để tăng cường tập hợp đoàn kết thanh niên dân tộc thiểu số, thanh niên tín đồ tôn giáo. Tập trung thực hiện các giải pháp hỗ trợ thanh niên dân tộc thiểu số, thanh niên tín đồ tôn giáo tham gia phát triển kinh tế. Tham mưu hướng dẫn các cấp bộ đoàn trong việc phát hiện, biểu dương các gương thanh niên dân tộc tiêu biểu trong cuộc sống, học tập, làm kinh tế, xây dựng bản làng . Phát hiện nhân tố cán bộ là thanh niên dân tộc thiểu số có đủ năng lực, phẩm chất để báo cáo cấp ủy Đảng, Chính quyền xem xét, quy hoạch, đào tạo và bổ nhiệm vào các cơ quan nhà nước. Phát huy vai trò của lực lượng nòng cốt chính trị trong thanh niên dân tộc và tín đồ tôn giáo. Xây dựng kênh thông tin thường xuyên và các chuyên đề chính trị để thông tin đến lực lượng nòng cốt. Tích cực tham mưu huy động nguồn lực, phát huy vai trò các tổ chức thành viên tập thể, đổi mới nội dung và phương thức để tổ chức các hoạt động an sinh xã hội trong vùng giáo dân. Thường xuyên thăm hỏi, động viên, quan tâm và cung cấp thông tin, phối hợp với các linh mục, cha sứ, thầy tu và các chức sắc tôn giáo để vận động thanh niên. Chủ động phối hợp, nhận việc để hỗ trợ các chức sắc tôn giáo trong việc tổ chức các ngày lễ trọng, các sự kiện lớn của tôn giáo.Thường xuyên tổ chức các chương trình tuyên dương thanh niên dân tộc thiểu số, tín đồ tôn giáo tiêu biểu. Tổ chức thăm, gặp mặt các già làng, trưởng bản, người có uy tín trong công đồng, phát huy vai trò của họ trong giáo dục, vận động thanh niên dân tộc thiểu số, thanh niên tín đồ tôn giáo.

Thứ tư là, tăng cường đoàn kết tập hợp thanh niên công nhân trong các doanh nghiệp ngoài nhà nước và các doanh nghiệp có yếu tố nước ngoài, đoàn kết tập hơp thanh niên nông thôn. Tổ chức tập huấn cán bộ làm công tác vận động thành lập tổ chức của thanh niên trong doanh nghiệp. Phát huy vai trò của các tổ chức Đoàn, Hội đã được thành lập trong doanh nghiệp ngoài nhà nước và doanh nghiệp có yếu tố nước ngoài. Đổi mới phương thức tập hợp đoàn kết thanh niên công nhân trong các doanh nghiệp ngoài nhà nước và doanh nghiệp yếu tố nước ngoài. Triển khai các hoạt động hỗ trợ thanh niên công nhân như: Trang bị kỹ năng sống, kiến thức về tình dục an toàn, sức khỏe sinh sản, tổ chức các hoạt động văn hóa văn nghệ để nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của công nhân; tổ chức Đoàn, Hội là “cầu nối” giữa doanh nghiệp và công nhân. Bên cạnh đó, thực hiện các giải pháp hỗ trợ thanh niên nông thôn bằng những mô hình cụ thể để phát triển kinh tế trang trại, tổ hợp tác, hỗ trợ chuyển dịch việc sản xuất nông nghiệp tự túc tự cấp sang nền nông nghiệp hàng hóa, công nghệ cao. Thành lập các mô hình trình diễn kỹ thuật nông nghiệp. Tư vấn cho thanh niên về nhu cầu nông sản của thị trường, hỗ trợ thanh niên nông thôn xây dựng kế hoạch sản xuất phù hợp với nhu cầu thị trường. Tổ chức tập huấn cho thanh niên nông thôn kiến thức về khởi nghiệp, xây dựng thương hiệu để phát triển sản phẩm nông sản của mình. Đưa các hoạt động chuyển giao công nghệ chăn nuôi, canh tác, sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, tìm kiếm thị trường, trao đổi đàm phán hợp đồng kinh tế vào các buổi sinh hoạt chi Đoàn, Hội của thanh niên nông thôn. 

Nguyễn Thị Thu Vân
Phó Chủ tịch Thường trực TƯ Hội LHTN Việt Nam