Cách đây 1 năm khi Quyết định 170/QĐ-TTg phê duyệt Dự án thí điểm tuyển chọn 600 trí thức trẻ ưu tú có trình độ Đại học về làm Phó Chủ tịch các xã thuộc 62 huyện nghèo, hàng ngàn thanh niên ưu tú trên cả nước đã tình nguyện đăng kí tham gia dự án, qua sơ tuyển thì đã có hàng trăm bạn trẻ lên đường đầu quân về các xã nghèo.

“Dự án 600 trí thức trẻ về làm PCT xã nghèo, sau 1 năm nhìn lại” là vấn đề được hướng đến trong cuộc tọa đàm trực tuyến hôm nay.

Cuộc tọa đàm được truyền hình trực tuyến trên Cổng TTĐT Chính phủ, đồng thời được truyền hình trực tiếp trên kênh Invesst Tv –VCTV 15, truyền hình cáp Việt Nam.

Dự toạ đàm có:

- Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Tiến Dĩnh, Trưởng ban Chỉ đạo Dự án

- Đại diện Trung ương Đoàn

- Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng

- Phó Giám đốc Sở Nội vụ Kon Tum

- Chủ tịch UBND huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An

- Giám đốc Ban Quản lý Dự án

- Một số đội viên của Dự án tại các tỉnh: Bắc Kạn, Yên Bái, Quảng Nam, Kon Tum.

BTV: Thưa Thứ trưởng, khi  thực hiện dự án lớn như vậy, đương nhiên sẽ có những thuận lợi và khó khăn riêng. Xin ông cho biết thuận lợi và khó khăn ấy qua quãng thời gian 1 năm vừa qua? 

Ông Nguyễn Tiến Dĩnh- Ảnh VGP/Nhật Bắc

Thứ trưởng Nguyễn Tiến Dĩnh: Vừa rồi, đoàn công tác của Chính phủ do Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đã trực tiếp kiểm tra việc thực hiện dự án tại Cao Bằng.

Các bộ, ngành đã rất quan tâm, phối hợp chặt chẽ với Bộ Nội vụ và Trung ương Đoàn.

Thứ ba, nhiều địa phương đã quan tâm, chỉ đạo sát sao.

Một thuận lợi khác là dự án được xã hội hết sức quan tâm, đoàn viên thanh niên hăng hái tham gia dự án với trên 1.700 trí thức trẻ đăng ký tham dự.

Đó là những yếu tố giúp dự án thời gian qua triển khai thuận lợi.

Về khó khăn, đầu tiên phải kể đến là dự án được thực hiện trong thời gian ngắn. Tháng 1/2011, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt dự án, đến tháng 11/2011 dự án được điều chỉnh. Trong thời gian rất ngắn, khối lượng công việc tuyển chọn, tập huấn, đưa đội viên về cơ sở, tuyên truyền là hết sức lớn.

Bên cạnh nhiều địa phương triển khai tốt thì một số nơi do nhận thức chưa đầy đủ nên thực hiện chậm, hoặc gặp nhiều khó khăn trong quá trình triển khai. Hiện nay, một số địa phương chưa lựa chọn đủ số lượng Phó Chủ tịch xã theo chỉ tiêu được giao.

BTV: Năm đầu tiên của thực hiện dự án đa phần sẽ dành thời gian cho việc tuyển dụng và tập huấn, vậy đến thời điểm này công tác tuyển dụng và tập huấn đã ổn định chưa, thưa ông Nguyễn Đăng Minh?

Ông Nguyễn Đăng Minh: Đến thời điểm này, chúng tôi đã tập huấn cho 559 đội viên, năm 2011 có 4 lớp, hiện đã xong và đã đưa các đội viên về cơ sở, năm 2012 đã khai giảng 5 lớp, bắt đầu từ 24/2, một số đội viên đã đi thực tế tại các xã. Trong tuần tới, chúng tôi sẽ đánh giá các lớp cho các tỉnh Lào Cai, Bắc Giang, Phú Thọ.

BTV: Tỉnh Cao Bằng là tỉnh đầu tiên đón nhận các trí thức trẻ về làm PCT, cho đến giờ thì các trí thức trẻ đã nhận nhiệm vụ công tác được 2 tháng, đây là thời gian quá ít ỏi để có thể đánh giá về năng lực chuyên môn. Nhưng thưa ông Hoàng Anh, ông kì vọng và tạo điều kiện như thế nào cho hơn 40 trí thức trẻ này đang công tác tại những nơi khó khăn nhất của tỉnh nhà?

Ông Nguyễn Hoàng Anh: Như các bạn đã biết, Cao Bằng là tỉnh có 5 huyện nghèo trong số 62 huyện nghèo của cả nước. Chúng tôi cũng là tỉnh đầu tiên đăng ký với Bộ Nội vụ và Ban Quản lý dự án để đưa lực lượng trí thức trẻ về làm lãnh đạo xã.

Chúng tôi cũng như nhiều các đồng chí lãnh đạo các tỉnh khác, khi về địa phương cũng thấy rằng, đội ngũ cán bộ cơ sở, chất lượng chưa đồng đều, đặc biệt chất lượng còn ở mức thấp.

Chính vì vậy, chúng tôi cho rằng, dự án 600 trí thức trẻ này là một trong những dự án lớn Chính phủ đã triển khai và Cao Bằng tiếp nhận, chúng tôi đặt kỳ vọng ở đội ngũ lớp trẻ, trước hết bằng kiến thức, tri thức đã được học, đội ngũ trẻ này có điều kiện thể hiện năng lực của mình khi tham gia vào các hoạt động quản lý nhà nước ở địa phương. Thứ 2, chúng tôi cũng hy vọng rằng, với sức trẻ, nhiệt huyết và động lực chính đáng, các trí thức trẻ này có điều kiện để đóng góp sức mình cho quê hương.

Tôi nghĩ rằng, một điều rất quan trọng đối với lớp trẻ là tinh thần dám nghĩ dám làm, năng động sáng tạo, khi về địa phương khó khăn, chắc chắn mình sẽ phát hiện và tìm ra rất nhiều vấn đề mình quan tâm.

Đương nhiên, tôi cũng cho rằng, đối với các trí thức trẻ thì cần tạo điều kiện và cần làm thế nào để họ tiếp cận, bởi với kiến thức học được của họ thì chưa đủ, cần kinh nghiệm và định hướng, hỗ trợ giúp đỡ.

Về phía tỉnh, chúng tôi cũng chỉ đạo các huyện phân công các trí thức trẻ về các địa bàn, trước hết giao nhiệm vụ trong ban thường vụ huyện ủy mỗi đồng chí phụ trách 1 xã có trí thức trẻ về để thường xuyên hỗ trợ, phối kết hợp với lãnh đạo xã để giúp cho các địa phương này làm sao phát huy cao nhất năng lực của các em.

Bên cạnh đó, chúng tôi cũng tạo điều kiện để các em tiếp cận công việc thực tế, các công việc được phân công. Một điều rất quan trọng theo tôi trong việc triển khai dự án này là sự thống nhất cao từ Chính phủ, Bộ Nội vụ và các cơ quan liên quan đã chuẩn bị được kiến thức cơ bản nhất ngoài những kiến thức học ở trường, giúp cho các em có những kiến thức sơ đẳng về quản lý và những lĩnh vực quan tâm.

Chính vì vậy, sự chuẩn bị cho các em về địa phương bước đầu thí điểm như vậy cơ bản là ổn. Tuy nhiên, tôi cũng cho rằng, một mặt chúng ta không nên coi đây là 1 dự án thí điểm mà chúng ta xác định trí thức trẻ về làm cán bộ xã là một sáng kiến mới nhưng không coi các em là một sản phẩm riêng biệt so với địa phương. Nếu chúng ta làm không khéo, thì cái quan trọng nhất, cán bộ xã sẽ thấy có sự phân biệt giữa cán bộ sở tại và những sinh viên tình nguyện này, dẫn đến trình trạng xa cách giữa sinh viên và lực lượng trẻ này với cán bộ xã. Chính vì vậy, tôi mong muốn rằng, ngoài sự lãnh đạo chỉ đạo của địa phương, việc quan tâm thường xuyên và kèm cặp đội ngũ cán bộ này của dự án cần phải thường xuyên, liên tục và hiệu quả hơn.

BTV: Thưa ông Nguyễn Tiến Dĩnh, ông có ý kiến gì về việc chúng ta không nên coi đây là một dự án thí điểm để các bạn trí thức trẻ có điều kiện phát huy tốt hơn ở địa phương?

Ông Nguyễn Tiến Dĩnh: Chúng tôi cũng đồng tình với ý kiến của Chủ tịch tỉnh Cao Bằng. Nói dự án thí điểm là vì lần đầu tiên chúng ta đưa trí thức trẻ tình nguyện về làm ngay cán bộ xã. Còn thực ra, trên phạm vi cả nước, trí thức trẻ đã được đưa về làm cán bộ công chức xã thì nhiều, nhưng đây là lần đầu tiên đưa về làm ngay phó chủ tịch.

Thông qua dự án này để rút kinh nghiệm triển khai diện rộng trong thời gian tới và bổ sung cơ chế chính sách nên gọi là dự án điểm. Nhưng chúng tôi nghĩ rằng, nói rằng dự án thí điểm nhưng thực chất khi đội viên được đưa về dự án, đã làm ngay phó chủ tịch và đã có tư cách nên chúng tôi nghĩ rằng, với đội viên dự án về làm phó chủ tịch xã là đã đầy đủ tư cách và hòa mình vào thực hiện nhiệm vụ của mình.

Kinh nghiệm hết sức quan trọng trong cuộc sống và công việc. Cổ nhân có câu “khôn đâu đến trẻ”, nhưng cũng có câu “tài không đợi tuổi”. Kinh nghiệm và các kỹ năng sẽ có qua thời gian, vấn đề là bao nhiêu lâu. Các bạn trẻ, các Phó Chủ tịch xã có may mắn là được đứng trên đôi vai những người khổng lồ, với nguồn tri thức hết sức phong phú từ báo đài, sách vở, qua tài liệu, qua tập huấn và đặc biệt là qua kinh nghiệm của những người đi trước, của những già làng, trưởng bản và của quần chúng nhân dân.

BTV: Với nhiệt huyết và tuổi trẻ thì các trí thức sẵn lòng đi bất cứ đâu để được cống hiến, nhưng từ lí thuyết đến thực tế là một con đường gian nan và xa vời. Thưa anh Quang Tú, anh có nghĩ đến những khó khăn mà các Đoàn viên thanh niên vấp phải đó chính là kinh nghiệm sống, chuyên môn học tập không phù hợp dẫn đến việc không hoàn thành nhiệm vụ?

Anh Lò Quang Tú - Ảnh VGP/Nhật Bắc

Anh Lò Quang Tú: Kinh nghiệm và các kỹ năng sẽ có qua thời gian, vấn đề là cần bao lâu để có được kinh nghiệm và kỹ năng. Các bạn trẻ, các Phó Chủ tịch xã và thế hệ trẻ hiện nay có may mắn là được đứng trên đôi vai những người khổng lồ, với nguồn tri thức hết sức phong phú từ báo đài, sách vở, qua tài liệu, qua tập huấn và đặc biệt là qua kinh nghiệm của những người đi trước, của những già làng, trưởng bản và học hỏi  quần chúng nhân dân. Với tinh thần xung kích tình nguyện, với sức trẻ dấn thân, với nỗ lực cố gắng học hỏi, cách tiếp cận phù hợp, các bạn trẻ sẽ sớm có được những kinh nghiệm mà các thế hệ đi trước cần nhiều thời gian hơn để có được. 

Với tinh thần xung kích tình nguyện, với sức trẻ dấn thân, với nỗ lực cố gắng học hỏi, cách tiếp cận phù hợp, các bạn trẻ sẽ sớm có được những kinh nghiệm mà các thế hệ đi trước cần nhiều thời gian hơn để có được. 

Về vấn đề chuyên môn học tập không phù hợp, như chúng ta đã biết, không có trường lớp nào đào tạo Phó Chủ tịch xã cả, tất cả các Phó Chủ tịch xã có kinh nghiệm và công tác tốt nhất hiện tại đều có các chuyên ngành khác nhau. Các Phó Chủ tịch xã vừa được lựa chọn trong dự án đã được tập huấn, được trang bị những kiến thức quản lý được tổng kết từ thực tiễn, biên tập công phu, đồng thời các bạn cũng được đi thực tế tại địa phương.

Theo như các dự án trước đây mà Trung ương Đoàn đã triển khai, như dự án trí thức trẻ tham gia phát triển nông thôn miền núi giai đoạn 2000-2002, nhiều bạn trẻ tham gia đã trở thành lãnh đạo các phòng ban cấp huyện, có bạn đã trở thành Bí thư Huyện ủy, Bí thư tỉnh Đoàn.

Qua thực tiễn đó, tôi cho rằng chuyên môn không phù hợp cũng là một khó khăn, nhưng với sự quan tâm, hỗ trợ của các cấp các ngành, của người dân địa phương và sự nỗ lực bản thân, các bạn có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ.

BTV: Có một vấn đề mà chúng ta băn khoăn đó là các trí thức trẻ tình nguyện được phân về làm Phó Chủ tịch xã nhưng chuyên môn họ được đào tạo khác xa với những gì thực tiễn xã đó cần. Việc  tập huấn vài tháng không đủ để khỏa lấp những kiến thức mà các bạn trẻ lại chưa từng được va chạm thực tế? Ông có ý kiến gì về vấn đề này không? Thưa ông Hoàng Anh?

Ông Nguyễn Hoàng Anh: Tôi nghĩ rằng, như chúng ta ai cũng biết, trường đại học là nơi rèn luyện chúng ta về chuyên môn, rèn luyện mỗi sinh viên có phương pháp, tư duy để từ đó nhận thức vấn đề kinh tế- xã hội và các vấn đề khác một cách có cơ sở khoa học. Đây chính là điều kiện giúp cho các trí thức trẻ khi tiếp cận công việc được tốt hơn.

Như đồng chí Trung ương Đoàn vừa nói, tất cả chúng ta ngồi đây chắc chắn ít ai có thể làm đúng được nghề, nếu khi ở vị trí cao hơn bao giờ cũng sẽ có một nhiệm vụ phân công khác nhau, đòi hỏi khi chúng ta đã có kiến thức, phương pháp tư duy, chúng ta sẽ tiếp cận vấn đề nhanh hơn.

Với Cao Bằng, như các đồng chí biết, đợt đầu tiên, có hơn 100 ứng cử viên, chúng tôi đã chọn được 44 trí thức trẻ. Trên 1/2 số này là các em học sư phạm, còn lại ở một số ít ngành. Còn những ngành địa phương cần như nông lâm, quản lý xã hội, thì gần như rất ít, vì các em học về lĩnh vực này nhưng khi tham gia để phỏng vấn, về chuyên môn, khả năng giao tiếp kể cả kiến thức không đáp ứng được.

Trong khi đó, các em học về sư phạm, báo chí hay một số lĩnh vực khác, nhưng khi được phỏng vấn, các em lại thể hiện được năng lực rất tốt. Và như đồng chí Thứ trưởng vừa nói, trong chuyến công tác của đồng chí Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân về làm việc ở Cao Bằng, đến thăm 2 huyện, chúng tôi có mời 17 đồng chí phó chủ tịch xã vừa được tuyển lên. Đoàn công tác đánh giá rất cao những nội dung và phong cách thể hiện của các đồng chí này, khi báo cáo với Phó Thủ tướng, thể hiện phong cách đĩnh đạc, rất tự tin. Khi đó mới 1 tháng sau khi nhận nhiệm vụ, nhưng đã tìm tòi ra những điều cần, khiếm khuyết của địa phương mình. Đây là việc chúng tôi rất mừng.

Tuy nhiên, tôi thấy rằng, việc chuẩn bị cho chương trình, nội dung để tập huấn cho đội ngũ trí thức trẻ, thời gian vừa qua cơ bản là ổn, những tôi cũng cho rằng, để hoạt động của các trí thức trẻ này hiệu quả hơn, thì chúng ta hãy thường xuyên theo dõi, nắm bắt tình hình và có thể trong những giai đoạn tiếp theo sẽ bổ sung kiến thức cho các em, qua cẩm nang, các lớp đào tạo, giao lưu giữa các địa phương...

Tôi cũng hy vọng rằng, qua lực lượng cán bộ trẻ về làm lãnh đạo xã, sau 5,10 năm nữa, chúng ta sẽ thấy những cán bộ huyện, tỉnh và có thể ở cả các cơ quan trung ương trưởng thành từ cơ sở và thực sự là những trí thức trẻ. Đấy là những mong muốn của địa phương chúng tôi.

BTV: Liệu chúng ta có thể bỏ sót nhân tài không khi thực hiện phỏng vấn các ứng viên, bởi vì các sinh viên báo chí, luật hoặc sư phạm có thể “hoạt ngôn” hơn các chuyên ngành khác?

Ông Nguyễn Tiến Dĩnh: Việc tuyển chọn qua nhiều vòng, trong đó có vòng sơ tuyển, xem xét quá trình học tập, tư cách đạo đức…  Vòng phỏng vấn xem xét khả năng ứng xử và giải quyết tình huống.

Tuy nhiên, không phải chỉ cần nói năng hoạt bát là đủ, bởi nếu không có trình độ thì rất khó xử lý các tình huống được đưa ra. Dĩ nhiên, không thể chắc chắn hoàn toàn nhưng với cách làm như hiện nay, có thể tin rằng sẽ đảm bảo được chất lượng các đội viên.

Về vấn đề chuyên môn học tập không phù hợp, như chúng ta đã biết, không có trường lớp nào đào tạo Phó Chủ tịch xã cả, tất cả các Phó Chủ tịch xã có kinh nghiệm và công tác tốt nhất hiện tại đều có các chuyên ngành khác nhau. Các Phó Chủ tịch xã vừa được lựa chọn trong dự án đã được tập huấn, được trang bị những kiến thức quản lý được tổng kết từ thực tiễn, biên tập công phu, đồng thời các bạn cũng được đi thực tế tại địa phương.

Theo như các dự án trước đây mà Trung ương Đoàn đã triển khai, như dự án trí thức trẻ tham gia phát triển nông thôn miền núi giai đoạn 2000-2002, nhiều bạn trẻ tham gia đã trở thành lãnh đạo các phòng ban cấp huyện, có bạn đã trở thành Bí thư Huyện ủy, Bí thư tỉnh Đoàn.

Qua thực tiễn đó, tôi cho rằng chuyên môn không phù hợp cũng là một khó khăn, nhưng với sự quan tâm, hỗ trợ của các cấp các ngành, của người dân địa phương và sự nỗ lực bản thân, các bạn có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ.

BTV: Việc tập huấn cho các trí thức trẻ rất đúng đắn và tích cực nhưng các trí thức trẻ này có được thị sát nơi mình sẽ đến công tác không thưa ông Minh?

Ông Nguyễn Đăng Minh: Trước khi trả lời câu hỏi, tôi rất tâm đắc với ý kiến của đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng. Trong quá trình đào tạo, chúng tôi luôn luôn nói với các em rằng, trường đại học cho chúng ta một phương pháp luận, các tiếp cận vấn đề, còn tham gia dự án, làm phó chủ tịch UBND xã, đòi hỏi năng lực lãnh đạo quản lý, tố chất và đặc biệt chúng tôi phát hiện trong quá trình tìm chọn ngoài trình độ đào tạo của các em, chúng tôi muốn sơ tuyển phong cách, tố chất lãnh đạo của các em.

Qua sơ tuyển rồi, chúng tôi tiếp tục đào tạo. Trong quá trình đào tạo chúng tôi luôn luôn khẳng định với các em rằng, kiến thức các em học trong nhà trường là quan trọng, nhưng quan trọng hơn, là các em phải có phương pháp tiếp cận để trở thành lãnh đạo, đó là đầu óc tổ chức, chỉ huy, điều hành công việc, phân công, giao nhiệm vụ, kiểm tra, giám sát từng công việc, kỹ năng lập kế hoạch, kỹ năng tổ chức điều hành cuộc họp.

Những vấn đề này chúng tôi trang bị cho các em, và trên cơ sở những kiến thức đó, các em có phương pháp luận thực hiện công vụ sau khi được bố trí về làm việc ở xã.

Về ý kiến của đồng chí Hoàng Anh, chúng tôi thấy rất đúng với vấn đề mà chúng tôi đang đào tạo.

Thứ 2, trong quá trình đào tạo, ngoài 6 tuần học lý thuyết chúng tôi trang bị cho 3 phần là kiến thức cơ bản về quản lý nhà nước, kiến thức quản lý nhà nước trên các lĩnh vực ở xã (theo các lĩnh vực quy định tại điều 111- 118 của Luật tổ chức HĐND, UBND), trang bị cho các em 13 kỹ năng cần thiết từ lập kế hoạch có sự tham gia của người dân cho đến kỹ năng tổ chức điều hành, giám sát tiếp dân, giải quyết khiếu nại tố cáo, phương pháp luận tiếp cận với nhân dân, phương pháp đi cơ sở, phương pháp tiếp cận với già làng, trưởng bản… Chúng tôi đều mời các chuyên gia, nhà khoa học tham gia trực tiếp giảng dạy lĩnh vực này.

Kết thúc chương trình đó, chúng tôi tổ chức cho các em đi thực tiễn ở cơ sở trong thời gian 5 tuần. Tuần 1, đưa các em về huyện, trong thời gian đó, chúng tôi có chương trình, kịch bản cụ thể ngày 1 làm gì, ngày 2 làm gì. Thời gian ở huyện các em phải nắm được điều kiện phát triển kinh tế- xã hội ở huyện, điều kiện tự nhiên, xã hội của huyện đó, đặc thù phong tục tập quán... của toàn huyện cũng như cơ cấu tổ chức bộ máy của các phòng ban chuyên môn, hệ thống chính quyền ở huyện. Đặc biệt, chúng tôi cũng hướng các em là các em phải nhớ từng phòng ban chuyên môn của huyện, chức năng nhiệm vụ là gì… để sau này các em về xã các em trao đổi với các đồng chí đó để giúp mình trong công việc.

Kết thúc 1 tuần ở huyện thì Chủ tịch huyện mời tất cả các xã có đội viên về để phân công giao nhiệm vụ và đưa các em về xã thực tập.

Các em có 4 tuần ở xã thực tập, trên cơ sở tìm hiểu ở xã, các em thường xuyên được phân công đi cơ sở, nắm bắt địa bàn, sau đó phát hiện các vấn đề cấp thiết ở xã cần phải triển khai ngay, đề nghị với đồng chí Bí thư, Chủ tịch xã cho các em làm đề án phát triển kinh tế- xã hội, lấy đó làm tác phẩm đầu tay khi về công tác tại xã.

Với nguyên tắc chỉ đạo của Thứ trưởng Nguyễn Tiến Dĩnh, chúng tôi thực hiện theo nguyên tắc thống nhất với các tỉnh bố trí em nào, đi thực tập ở xã nào thì sẽ phân công về công tác ở xã đó.

Như vậy, kết quả bầu cử vừa rồi chúng tôi thấy rằng, tỉnh Cao Bẳng và các tỉnh, tỷ lệ các em chiếm 100% là rất cao. Qua đó, các em cũng thấy, đấy cũng là một thử thách mà các em mục sở thị thấy điều kiện kinh tế- xã hội ở xã đó, thuận lợi, khó khăn như thế nào, người dân ở đó ra sao, trên cơ sở đó, các em xác định quyết tâm.

Nếu em nào thấy qua 4 tuần thực tập ở đó khó khăn quá, không chịu đựng được, chúng tôi cũng sẵn sàng giúp cho các em rút khỏi dự án.

BTV: Thưa ông Nguyễn Đăng Minh, qua 4 tuần thực tập thì đã có bạn nào bỏ cuộc chưa?

Ông Nguyễn Đăng Minh:  Sau khi các bạn đi thực tế, câu đầu tiên chúng tôi hỏi là đã có bạn nào “nản chí” chưa, thì rất mừng là tất cả đều đồng thanh nói: Thưa thầy, chúng em luôn rất sẵn sàng và mong sớm được về xã công tác.

BTV: Trong 6 tháng học tập, chúng ta được học kỹ năng lãnh đạo, phân tích… nhưng liệu đã bao giờ có lớp dạy các em về tiếng dân tộc, phong tục tập quán nơi đến, thông thổ, cách cư xử hàng ngày với đồng bào dân tộc không thưa ông?

Ông Nguyễn Đăng Minh: Vấn đề này chúng tôi đã tính toán trong chương trình, nhưng vì do dung lượng thời hạn chỉ trong 3 tháng, nên chúng tôi cũng tính toán định đưa vào chương trình đào tạo tiếng dân tộc nhưng theo chương trình tiếng dân tộc thì rất dài, không thể đảm bảo trong 3 tháng.

Thứ 2, thực tiễn cho thấy, khi đào tạo tiếng dân tộc, quan trọng nhất là thời gian, khả năng giao tiếp. Thêm nữa, rất nhiều em về nhiều vùng đồng bào khác nhau, nên có nhiều tiếng khác nhau. Nên trong một lớp 60 em, không thể chia ra thành 6-7 lớp học tiếng dân tộc khác nhau được. Do vậy, chúng tôi có sáng kiến và cũng đã xin ý kiến chỉ đạo của Thứ trưởng Nguyễn Tiến Dĩnh, mở những lớp cho các em học trước hết là tiếng người Mông, vì tiếng người Mông là khó so với các tiếng khác. Và các em người Mông có tố chất, khả năng sư phạm, chúng tôi chia ra 1 tuần, trong thời gian tập trung học lý thuyết đó, các bạn đội viên đó dạy tiếng Mông cho các bạn đội viên cùng lớp mình. Lớp đó chúng tôi duy trì, như lớp ở Phú Thọ, hiện nay, hầu hết các em nói tiếng Mông rất tốt, sau 3 tháng các em đã có thể giao tiếp được.

BTV: Thưa anh Lò Quang Tú, các cán bộ Đoàn hết sức năng động, năng nổ, có tố chất lãnh đạo tốt. Vậy đã có khi nào Trung ương Đoàn giới thiệu các cán bộ Đoàn với dự án hay chưa?

Anh Lò Quang Tú: Như ta đã biết, dự án dành cho các sinh viên tốt nghiệp đại học, đáp ứng yêu cầu về tuổi. Thời gian qua, chúng tôi đã vận động và một số cán bộ Đoàn tại Đại học Vinh, Đại học Lâm nghiệp Hà Nội đã tham gia dự án. Đặc biệt, có bạn đang công tác tại Thành đoàn Hà Nội đã đăng ký tham gia dự án và hiện đang làm Phó Chủ tịch xã tại Cao Bằng.

BTV: Các xã có được thông báo là được bổ sung một phó chủ tịch xã phụ trách mảng gì, học chuyên môn về mảng gì không thưa ông? Vì chắc chắn có trường hợp được thông báo bổ sung thêm phó chủ tịch xã nhưng không biết về xã phụ trách vấn đề gì và cũng gây khó khăn cho chủ tịch xã trong việc bố trí nhân lực không thưa ông?

Ông Nguyễn Hoàng Anh: Theo đánh giá của chúng tôi, đây là một dự án quan trọng. Thủ tướng đã giao cho Bộ Nội vụ, trực tiếp 1 đồng chí Thứ trưởng là đồng chí Nguyễn Tiến Dĩnh phụ trách và chỉ đạo thực hiện Dự án này. Phải nói rằng, đồng chí Thứ trưởng và các đồng chí trong ban quản lý dự án, giám đốc trung tâm đào tạo… rất sâu sát, thường xuyên đến các địa phương, chỉ đạo trực tiếp. Tôi nghĩ rằng, ít có chương trình, dự án  nào mà được đồng chí lãnh đạo của Bộ, ngành Trung ương về địa phương nhiều như dự án này.

Phải nói rằng, việc đào tạo và chuẩn bị, tôi nghĩ rằng, như đồng chí Thứ trưởng nói, là dự án thí điểm, dự án bắt đầu, nên chúng ta cũng vừa làm, vừa rút kinh nghiệm, vừa bổ sung những vấn đề chưa đạt được hay những vấn đề chúng ta chưa có định lượng từ ban đầu.

Thế nhưng, tôi cho rằng, cơ bản những bước đi ban đầu của dự án này là thành công và đạt được những kết quả nhất định.

Đối với câu hỏi nêu trên, tôi thấy rằng, cơ bản anh Minh và anh Tú đã trả lời. Nhưng tôi cũng xin nhắc lại đó là vì các em khi được tuyển chọn đã qua các bước sàng lọc. nhưng rồi cuối cùng cũng tựu chung lại ở lĩnh vực là ngành sư phạm.

Ở đây có đặc thù của các tỉnh miền núi. Hiện nay, các tỉnh miền núi rất thiếu cán bộ ở một số lĩnh vực, đặc biệt trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật, kinh tế, cũng như lĩnh vực sư phạm, y tế và xây dựng, giao thông, còn lại các lĩnh vực khác, gần như các em không chọn khi đăng ký vào các trường đại học.

Đây là nhược điểm của các tỉnh miền núi, vì mọi người đều nghĩ rằng, đây là những ngành dễ được tiếp nhận sau khi ra trường.

Tôi cho rằng, về việc các địa phương có nhận được thông tin hay không, đây là chương trình có sự thống nhất rất cao, từ ban quản lý dự án đến địa phương, chúng tôi đều có thông báo trước.  Khi các em về xã, lãnh đạo xã đã biết các em học gì, khả năng đến đâu.

Sau khi nhận nhiệm vụ được phân công, các em không bỡ ngỡ, nhanh chóng tiếp cận rồi mạnh dạn nghiên cứu, tìm hiểu qua các đồng chí lãnh đạo cấp trên, ở huyện, xã...

BTV: Thưa Thứ trưởng Nguyễn Tiến Dĩnh, tính đến hiện tại thì dự án đã tuyển đủ 600 trí thức trẻ hay chưa? Thứ trưởng cũng có thể cho biết  những tỉnh nào còn thiếu chỉ tiêu không ạ?

Ông Nguyễn Tiến Dĩnh: Trong tổng số chỉ tiêu 600, thì 20 tỉnh đã tuyển 559 đội viên, còn thiếu 41. Do 2 nguyên nhân sau: Có tỉnh chưa tuyển đủ vì điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn, như Lai Châu còn thiếu 12 đội viên. Tính bình quân tất cả các địa phương thì 85% các đội viên là trong tỉnh, riêng Lai Châu thì trên 80% là người ngoài tỉnh. Điện Biên cũng thiếu 4, Quảng Trị, Bắc Giang thiếu 1.

Nguyên nhân thứ hai là trong quá trình thực hiện dự án, một số tỉnh có thay đổi về số lượng. Ví dụ Nghệ An trước kia có nhu cầu 38 đội viên, nhưng trong nhiệm kỳ đầu khóa 2011-2016, tỉnh này đã bổ sung được 14 cán bộ, nhu cầu giảm còn 26 đội viên. Hoặc như Lai Châu, đầu dự án được giao 64 chỉ tiêu, nhưng trong đầu nhiệm kỳ HĐND, tỉnh đã được bổ sung thêm 14 cán bộ.

Đó là hai nguyên nhân chính và chúng tôi sẽ xin Thủ tướng Chính phủ cho phép điều chuyển, vì có những tỉnh lại tăng thêm nhu cầu, chúng tôi đã nhận được văn bản của Quảng Nam đề nghị tăng thêm 8 đội viên, Điện Biên đề nghị tăng thêm 16 cho huyện Mường Nhé…

BTV: Trong thời gian thực hiện dự án, nếu có đội viên rút khỏi dự án, chúng ta có lấy thêm để bù vào không?

Thứ trưởng Nguyễn Tiến Dĩnh: Trong quá trình triển khai dự án, về nguyên tắc, cũng có thể tuyển thêm vì nếu trong trường hợp thời gian còn dài thì chúng ta sẽ bổ sung.

BTV: Thưa ông Nguyễn Hồ Cảnh, được biết huyện Tương Dương được bổ sung 13 trí thức trẻ về làm PCT. Bước đầu UBND huyện đã tổ chức thực tế cũng như tạo điều kiện cho các bạn trẻ như thế nào? 13 bạn trẻ này có kiến thức chuyên môn phù hợp với địa bàn được phân công công tác không thưa ông?

Ông Nguyễn Hồ Cảnh: Sau một thời gian triển khai dự án, đến thời điểm này, với tư cách là Chủ tịch UBND huyện, tôi vẫn trong tâm trạng vừa mừng vừa lo. Mừng vì đây là một bước đột phá trong công tác cán bộ của Đảng và Nhà nước, vì huyện có thêm 13 cán bộ để tăng nguồn lực lãnh đạo, tuyển chọn cán bộ cho nhiệm kỳ sắp tới…

Việc các đội viên được lựa chọn là một bước thử cho họ, nhưng cũng là một thử thách cho các cấp chính quyền, vì sau 5 năm thực hiện dự án họ sẽ đi đâu, làm gì, bao nhiêu người trở thành Phó Chủ tịch. Liệu Luật tổ chức HĐND, UBND có sửa đổi để tất cả các xã đều có 2 hộ tịch không, nếu không sửa đổi thì chắc chắn các em không thể có vị trí đúng theo quy định. Thứ hai, trong quá trình làm, vì lý do nào đó mà các em không thể trở thành công chức, viên chức, doanh nhân…  và có thể dừng bước công việc của mình tại đây.

Từ hai nỗi lo đó, chúng tôi thứ nhất là phải làm tốt những nội dung của dự án theo hướng dẫn, thứ hai là phải tham mưu tốt cho cấp ủy. Chúng tôi xác định đại đa số đội viên chưa phải là đảng viên, nhưng Phó Chủ tịch xã thuộc đối tượng do Ban Thường vụ Huyện ủy quản lý. Sau khi có các quyết định của dự án, chúng tôi đã tham mưu cho Thường trực Tỉnh ủy ban hành một văn bản chỉ đạo Ban Thường vụ các Huyện. Các cấp ủy phải đánh giá đội viên, từ đó bồi dưỡng đưa vào nguồn để trưởng thành tốt hơn.

Về phía các em, chúng tôi xác định những kiến thức được học là rất quý, cho các phương pháp luận, phương pháp làm việc, nếu các em dừng việc học thì sẽ thất bại. Chúng tôi đã đưa ra những tình huống nhất định để thử sức, đồng thời cung cấp bức tranh toàn cảnh về địa phương nơi các em về công tác; phân công cán bộ giúp đỡ các đội viên…

Chúng tôi thấy rằng 13 đội viên về cơ bản lồng ghép vào được đội ngũ cán bộ xã, bổ khuyết cho các lĩnh vực còn thiếu cán bộ…

BTV: Tôi rất muốn nghe Phó Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Kon Tum nói về những vướng mắc và thuận lợi của Kon tum khi tiếp nhận trí thức trẻ về làm PCT xã nghèo. Ông cũng có thể nêu lên những quan điểm của mình qua kinh nghiệm thực tế về vấn đề tuyển chọn trí thức về làm PCT xã nghèo, có những vấn đề nào cần điều chỉnh hoặc bổ sung không thưa ông?

Ông Đặng Việt Cường: Chúng tôi rất mừng khi có QĐ 170 và 08 của Thủ tướng Chính phủ về dự án tuyển chọn 600 trí thức trẻ ưu tú có trình độ đại học tăng cường về làm Phó Chủ tịch xã cho các huyện nghèo trong cả nước. Đây là một giải pháp rất tốt về tăng cường cán bộ ở cơ sở, để mà thực hiện mục tiêu, chương trình hỗ trợ giảm nghèo nhanh, bền vững của chương trình 30a.

Đối với Kon Tum có 2 huyện nghèo, đây là 2 huyện Đông Trường Sơn, rất khó khăn và được sự quan tâm của dự án, tỉnh Kon Tum được tăng cường 18 trí thức trẻ. Khi tiếp nhận các trí thức trẻ, qua một thời gian chưa dài, mới khoảng hơn 2 tháng, từ 1/3 là các trí thức trẻ về nhận công tác sau tuyển chọn, chúng tôi thấy có những vướng mắc, thuận lợi như sau:

Về thuận lợi: Các trí thức trẻ được tuyển chọn đúng tiêu chuẩn, điều kiện quy định, có trình độ chuyên môn đại học, với chuyên ngành phù hợp với lĩnh vực ở cơ sở chủ yếu là kinh tế, nông lâm, hành chính, luật, đa số các trí thức trẻ này tốt nghiệp ĐH loại khá, độ tuổi từ 23-30, đều là đoàn viên TNCSHCM, có phẩm chất, sức khỏe và nhiệt huyết, tình nguyện. Tôi cho đây là điều kiện rất tốt, tức là Đảng, Nhà nước tạo điều kiện cho thanh niên cống hiến cho đất nước, góp phần vào sự nghiệp phát triển kinh tế- xã hội của các xã nghèo.

Thuận lợi thứ 2, các trí thức trẻ này được Bộ Nội vụ tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng chuyên môn nghiệp vụ và được tổ chức đi thực tế ở địa phương trước khi nhận nhiệm vụ.

Đặc biệt trong 18 trí thức trẻ ở tỉnh Kon Tum, có 12/18 em là người dân tộc thiểu số tại chỗ, hiểu biết phong tục tập quán đặc biệt là biết tiếng dân tộc. Đây là điều kiện rất thuận lợi cho các em khi làm phó chủ tịch xã để triển khai nhiệm vụ đến người dân, đặc biệt đối với 2 huyện này, tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số rất cao.

Thuận lợi nữa là các trí thức trẻ này được sự quan tâm của tỉnh ủy, HĐND, UBND của tỉnh trong việc lãnh đạo chỉ đạo triển khai công tác chuẩn bị, tổ chức bầu cử bổ sung và tạo điều kiện cơ sở vật chất nhất là nơi ăn nghỉ của các em. Trong số 6 em mà không phải là người địa phương, được UBND các xã bố trí chỗ ở tại UBND xã đó.

Thực tế chúng tôi nắm được, việc bố trí 18 em về các xã trên địa bàn tỉnh Kon Tum, diễn ra cơ bản thuận lợi. Qua giao ban tìm hiểu, các trí thức trẻ này đang trong thời gian ổn định, tiếp cận công việc và đều được tập thể Đảng ủy, thường trực HĐND, UBND các xã giao nhiệm vụ. Các trí thức trẻ này đã tích cực bám cơ sở, xuống các thôn làng nắm tình hình, tham mưu một số việc cho thường trực UBND các xã đó.

Về khó khăn: Hầu hết là sinh viên mới ra trường mà lại về công tác ở các xã đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, đông đồng bào dân tộc thiểu số. Tôi cho đây vừa là điều kiện cho sự cống hiến của các trí thức trẻ, đồng thời, tôi cũng rất cảm phục về sự dũng cảm đó. Tuy nhiên, để đạt được bước trưởng thành và mục tiêu dự án đề ra, thì tôi cho vấn đề cũng không đơn giản. Sự nhập cuộc trong thực tiễn của công việc có nhiều khó khăn, đòi hỏi trí thức trẻ phải nỗ lực phấn đấu và dấn thân, cống hiến, phải bám cơ sở, góp phần vào sự phát triển kinh tế- xã hội của địa phương rồi mới trưởng thành được. Mới 2 tháng thì chưa đánh giá được.

Thứ 2, các trí thức trẻ này đòi hỏi phải có sự quan tâm, hỗ trợ của các cấp, ngành của nhà nước về vật chất cũng như tinh thần. Trí thức trẻ về nhận công tác từ tháng 3/2012, nhưng cho đến nay, xin báo cáo, lương của các bạn trẻ này chưa được cấp.

Sở Nội vụ đã có văn bản gửi cho ban quản lý dự án để xem xét cấp theo Thông tư 171. Đây là một khó khăn, đi làm mà không có lương với phụ cấp thì rõ ràng chưa động viên được tinh thần các trí thức.

Các trí thức trẻ không phải Đảng viên cũng là một khó khăn vì phải nắm chủ trương, nghị quyết của cấp ủy, đảng ủy xã để triển khai cho kịp thời. Hôm qua tôi có hỏi các em ở đây, các em nói không được dự họp cấp ủy. Như vậy, có nghĩa là triển khai các nghị quyết về các chủ trương, biện pháp của cấp ủy đảng là không thể kịp thời.

Một khó khăn nữa là trong 600 trí thức trẻ nhiều em là nữ, đều trong độ tuổi ngoài 20, ở độ tuổi phải xây dựng gia đình. Nhưng trong điều kiện khó khăn gian khổ như thế cũng cần phải có sự quan tâm, đặc biệt là Trung ương Đoàn, mặc dù không phải là cơ quan trong dự án, nhưng phải có trách nhiệm đối với số đội viên này.

Còn về kinh nghiệm, công tác tuyển chọn chúng tôi làm theo các bước quy định. Bước tuyển chọn rất chặt chẽ. Còn về việc cần điều chỉnh, bổ sung, chúng tôi thấy, thứ nhất, về điều kiện tuyển chọn, đề nghị nếu có làm nữa, cần bổ sung tiêu chí phù hợp với chức danh lãnh đạo ở cơ sở. Bởi là phó chủ tịch xã, là cán bộ xã, theo tôi phải ưu tiên đội viên tham gia dự án là đảng viên. Tất nhiên có khó nhưng phải ưu tiên.

Thứ 2, liên quan đến giai đoạn 2 của dự án, về chương trình bồi dưỡng đánh giá học viên sau khi đi thực tế, thì ở giai đoạn 1, các học viên đi thực tế xong phải làm đề án để làm cơ sở đánh giá.

Tôi thấy, các học viên còn trẻ, mới ra trường, chưa có kinh nghiệm, thực tế, mà yêu cầu phải làm đề án về một vấn đề cụ thể về phát triển kinh tế- xã hội, tôi cho là quá sức, mà cũng không đủ thời gian để làm.

Tôi mạnh dạn đề xuất, nghiên cứu trong giai đoạn này khi tuyển chọn, để tạo điều kiện cho đánh giá phù hợp, chỉ nên yêu cầu các trí thức trẻ này thực hiện báo cáo kết quả thực tập, trong đó, có xác định nội dung 1 đề án nào đó mà trong quá trình thực tế các trí thức này phát hiện trong quá trình thực tập. Sau đó 1 năm ở xã, các trí thức này bắt đầu triển khai đề án thì hợp lý hơn.

Chúng tôi tin với nhiệt huyết của tuổi trẻ, dự án dù còn có khó khăn, chắc chắn sẽ thành công.

BTV: Thưa bạn Bế Thị Liên, Phó Chủ tịch xã Phúc Lộc, huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn, các khách mời ngồi đây rất muốn nghe một chút những trải nghiệm từ khi bước vào một thử thách mang tính bước ngoặt, đó là thân gái một mình đi nhận nhiệm vụ tại nơi vùng sâu, vùng xa?

Bạn Bế Thị Liên: Tôi được phân công về xã Phúc Lộc – một xã đặc biệt khó khăn của huyện, nằm cách trung tâm huyện 20km. Tôi được phân công phụ trách mảng văn hóa – xã hội và xóa đói, giảm nghèo.

Thuận lợi lớn là tôi nhận được sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền địa phương.

Xã có tới 12 thôn bản vùng cao, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm trên 60%, khi tuyên truyền vận động gặp rất nhiều khó khăn, có 8 thôn phải đi bộ 3,4 tiếng mới tới nơi. 11 thôn chưa có điện lưới quốc gia, 6 thôn chưa có sóng điện thoại, đến nhà trưởng thôn nhiều khi lại không gặp, phải tiếp tục vượt qua  2, 3 quả đồi nữa.

Một khó khăn khác là tuổi đời còn trẻ, kinh nghiệm chưa nhiều. Ngoài ra, cơ sở vật chất cũng hết sức thiếu thốn, tôi hiện đang ở nhà dân.

BTV: Thưa bạn Hoàng Chính Hữu, Phó Chủ tịch UBND xã Kim Nọi, huyện Mù Căng Chải, tỉnh Yên Bái, bạn có thể kể những vất vả đã trải qua khi về nhận công tác?

Bạn Hoàng Chính Hữu - Ảnh VGP/Nhật Bắc

Bạn Hoàng Chính Hữu: Tôi rất vui khi được đại diện cho các bạn ở hai tỉnh Sơn La, Yên Bái về tham dự cuộc tọa đàm trực tuyến hôm nay. Tôi xin chia sẻ một số trải nghiệm của mình khi tham gia dự án. Đến nay, tôi đã công tác chính thức được 2 tháng. Về thuận lợi, chúng tôi nhận được sự quan tâm của các cấp ủy đảng, Ban quản lý dự án của Bộ Nội vụ… Chúng tôi được dạy nhiều kiến thức, kỹ năng, được tìm hiểu phong tục tập quán của bà con dân tộc. Thuận lợi thứ 2, tôi là con em dân tộc tỉnh Yên Bái, nên nắm bắt, hiểu rõ hơn các khó khăn của bà con vùng sâu vùng xa. Trước kia, tôi cũng từng công tác tại xã, làm về mảng đoàn thanh niên, được tiếp cận với công việc của các đồng chí lãnh đạo xã.

Bên cạnh đó, cũng có một số khó khăn mà rào cản đầu tiên là phong tục tập quán, bất đồng ngôn ngữ, điều kiện tự nhiên, đường sá, giao thông (đây là xã vùng sâu vùng xa). Ngoài ra, trình độ của các đồng chí lãnh đạo trong xã chủ yếu là trung cấp, nên gặp khó khăn trong công tác triển khai, áp dụng khoa học kỹ thuật, các chương trình dự án đầu tư cho xã.

Khi được phân công về xã, tôi được giao phụ trách mảng kinh tế, văn hóa-xã hội. Tôi cũng được tạo điều kiện về mọi mặt trong công việc cũng như về điều kiện ăn ở, sinh hoạt. Đến nay, tôi đã gắn bó mật thiết với xã. 

BTV: Thưa Phó Chủ tịch A Dũng, PCT xã Đăk Na, huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum, nhiệm vụ mà bạn đang đảm đương có khiến đôi lúc bị quá sức hay không?

Bạn A Dũng - Ảnh VGP/Nhật Bắc

Bạn A Dũng: Tôi là người tại chỗ, tức là sinh ra và lớn lên tại xã. Tôi được phân công phụ trách mảng kinh tế, trong khi chưa được va chạm thực tế nhiều, nên gặp khó khăn, bỡ ngỡ nhiều.

Cũng có những lúc tôi cảm thấy mình không thể giải quyết được, nhưng được sự sẵn sàng giúp đỡ của mọi người, công việc cũng trôi chảy hơn.

Đi về các thôn để tiếp cận bà con, nắm tình hình kinh tế - xã hội, các già làng trưởng bản, các trưởng thôn… đều rất ủng hộ. Tôi mong muốn có thể kết hợp hài hòa giữa những kinh nghiệm của người dân, của các già làng trưởng bản… với những kiến thức được học tại trường để nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. 

BTV: Xin hỏi bạn Lê Quang Tính, PCT xã Phước Kim, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam, chắc ở đây mọi người cũng đang rất muốn nghe những trăn trở, đóng góp ý kiến của bạn về công việc hiện tại. Đây cũng là cơ hội chia sẻ kinh nghiệm quý báu để những trí thức trẻ khác có thể tự tin đảm nhận công việc một cách tốt hơn.

Bạn Lê Quang Tính: Tôi cảm thấy rất vinh dự khi được tham gia cuộc tọa đàm hôm nay. Đây cũng là cơ hội để tôi giao lưu, học hỏi.

Phước Kim là xã vùng cao thuộc huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam. Trung tâm xã nằm cách thị trấn Phước Đức khoảng 28km. Điều kiện giao thông đi lại rất khó khăn. Đời sống người dân còn nhiều thiếu thốn.

Khi được phân công về công tác tại đây, tôi xác định sẽ gặp nhiều khó khăn mà khó khăn đầu tiên là chưa am hiểu phong tục tập quán địa phương, chưa thông thạo tiếng đồng bào dân tộc. Do đó, ban đầu tôi còn hơi bỡ ngỡ.
Sau quá trình học hỏi, hiện nay, tôi có thể giao tiếp thông thường bằng tiếng dân tộc với bà con.

Trước khó khăn trên, tôi cảm thấy băn khoăn không biết có thể hoàn thành nhiệm vụ được giao hay không, liệu bà con có chấp nhận, ủng hộ mình hay không và mình nên làm gì để giúp đỡ bà con nâng cao đời sống? Từ đó, tôi thấy còn rất nhiều việc phải làm và xác định cần phải làm trước điều gì, vừa sức với mình với tỷ lệ thành công cao để tạo uy tín với bà con bởi bà con tin vào những gì giúp ích, thiết thực với họ. Trước tiên, tôi xác định tiếp xúc nhiều với bà con, lắng nghe xem họ cần gì. Từ đó, hoạch định kế hoạch công việc sắp đến. 

BTV: Thưa anh Lò Quang Tú, Trung ương Đoàn có kế hoạch hỗ trợ như thế nào, cụ thể là sự hỗ trợ hiện tại và khi dự án kết thúc?

Anh Lò Quang Tú: Trung ương Đoàn đã tham gia rất tích cực với Bộ Nội vụ trong việc triển khai dự này. Tại các địa phương, vai trò của tổ chức Đoàn cũng được các cấp ủy, chính quyền đánh giá cao. 

Về nhiệm vụ trong thời gian tới, trong thời gian tới, Trung ương Đoàn được Chính phủ giao cho mảng quan trọng nhất của dự án là công tác tuyên truyền. Chúng tôi sẽ đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, thông qua nhiều hình thức, nhiều kênh… để cấp ủy, chính quyền và nhân dân các xã nhận thức rõ đây là sự quan tâm lớn của Đảng và Nhà nước với các xã nghèo, từ đó tạo động lực, cùng các trí thức trẻ hoàn thành nhiệm vụ. Các cấp chính quyền phải thực sự vào cuộc.

Thứ hai, các trí thức trẻ phải tiếp tục rèn luyện để nâng cao tinh thần không ngại khó, không ngại khổ, tránh tư tưởng chủ quan, tự mãn, không tích cực học hỏi, khiêm tốn, cầu thị… làm ảnh hưởng đến thành công của dự án.

Chúng tôi cũng sẽ chỉ đạo đoàn thanh niên các xã, tổ chức đoàn phải có trách nhiệm cùng với chính quyền ổn định cuộc sống của các đội viên, giúp các đội viên học tiếng dân tộc, tìm hiểu tập quán địa phương… để có thể nhanh chóng tiếp cận công việc.

Một vấn đề khác là đoàn xã phải tìm kiếm các quần chúng ưu tú để giới thiệu cho Đảng, các đội viên phải phấn đấu để đứng vào đội ngũ của Đảng. Sau đó, chúng tôi sẽ bàn với Bộ Nội vụ xây dựng cơ chế để có thể chỉ định các đội viên tham gia cấp ủy, tạo thuận lợi cho công tác.

Chúng tôi cũng sẽ quan tâm quy hoạch, đào tạo lâu dài ngay từ bây giờ với các đội viên có triển vọng. Nếu các bạn hoàn thành tốt nhiệm vụ, thì các cấp đều rất cần đội ngũ cán bộ trẻ này…

Trung ương Đoàn cũng sẽ phối hợp với Bộ Nội vụ nghiên cứu các cách thức để kết nối các đội viên của dự án, như thiết lập website, xuất bản bản tin dự án 600 Phó chủ tịch xã để chia sẻ các tình huống, kinh nghiệm....; đồng thời quan tâm hơn đến đời sống của các đội viên.

Một vấn đề khác là chúng tôi sẽ tuyên truyền, vận động các cấp, các ngành, các địa phương chăm lo các trang thiết bị để các đội viên hoàn thành nhiệm vụ. Ví dụ, tỉnh đoàn một số địa phương đã tặng sim điện thoại, các tài liệu, mũ bảo hiểm, ba lô… nhưng tôi nghĩ cần phải quan tâm hơn nữa, ví dụ hỗ trợ máy tính, USB 3G…

Một nội dung khác là chúng tôi sẽ tham mưu, khen thưởng kịp thời các Phó Chủ tịch xã, hướng đến thành lập các CLB Phó Chủ tịch xã trẻ, lập các diễn đàn để các đội viên đối thoại với lãnh đạo tỉnh, huyện…

Cá nhân tôi cho rằng các đội viên đã được đào tạo bài bản, nhưng hạt giống tốt phải được gieo trồng ở nơi phù hợp, được chăm sóc chu đáo mới có thể cho ra hoa thơm trái ngọt, nên bên cạnh sự tự nỗ lực vươn lên của các bạn, thì sự hỗ trợ, giúp đỡ của các cấp, các ngành, đồng nghiệp và nhân dân là hết sức quan trọng.

BTV: Xin hỏi Thứ trưởng và các vị khách mời về việc hỗ trợ các PCT xã sau khi họ hoàn thành nhiệm vụ trở về. Vậy việc bố trí công việc tiếp theo như thế nào, có việc các trí thức trẻ này sau khi hoàn thành nhiệm vụ lại rơi vào cảnh thất nghiệp hoặc bố trí công việc không đúng chuyên môn của họ hay không?

Ông Nguyễn Tiến Dĩnh: Chính sách cho các đội viên tham gia dự án đã được Thủ tướng Chính phủ quy định rất rõ. Trong thời gian thực hiện dự án, nếu đội viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong ít nhất 3 năm hoặc hoàn thành nhiệm vụ trong 5 năm thì: được địa phương tiếp tục quy hoạch, bố trí sử dụng nếu đội viên đó có nhu cầu ở lại địa phương công tác, hoặc xét chuyển cho đội viên trở thành công chức và bố trí công việc tại tỉnh. Nếu đội viên không có nhu cầu làm việc tại tỉnh thì đánh giá, nhất xét về quá trình công tác của đội viên và viết giấy giới thiệu về tỉnh khác mà đội viên tới làm việc.

Chúng tôi nghĩ rằng, chính sách, chủ trương của Đảng, Nhà nước rất rõ, các cấp, các ngành cần nghiêm túc thực hiện. Điều quan trọng là sự phấn đấu, sự cống hiến, trưởng thành của mỗi đội viên. Nhà nước sẵn sàng tạo điều kiện và giúp đội viên trưởng thành và cống hiến.  

BTV: Thưa ông Minh, Giám đốc dự án, xin ông cho biết mức lương cũng như trợ cấp mà mỗi PCT xã sẽ nhận được. Đến thời điểm này thì tiền lương và trợ cấp đó đã đến với các PCT xã hay chưa? 

Ông Vũ Đăng Minh: Để triển khai dự án, chúng tôi đã phối hợp rất chặt chẽ với Vụ Ngân sách của Bộ Tài chính, tham mưu để Bộ ban hành Thông tư số 171 quy định các chính sách với đội viên, trong đó có tiền lương, phụ cấp, bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội…

Khi nhận nhiệm vụ, các đội viên được hỗ trợ ban đầu 10 tháng lương tối thiểu. Nếu có gia đình đi theo, các đội viên được hưởng thêm 12 tháng lương tối thiểu chung cho một hộ. Thứ ba, được trợ cấp thêm hàng tháng bằng 70% mức lương hiện hưởng cộng phụ cấp lãnh đạo, phụ cấp thâm niên vượt khung (nếu có). Các đội viên cũng được thanh toán tiền tàu xe đi về thăm gia đình, nghỉ lễ, tết, nghỉ việc riêng…

Chúng tôi rất mong các đội viên, các địa phương chia sẻ với Ban Quản lý Dự án, Bộ Nội vụ và Bộ Tài chính trong việc thực hiện các chính sách. Tiền lương của các đội viên theo quy định là được nhận tại xã, nhưng nguồn chi trả phải thực hiện theo Luật Ngân sách. Năm 2011 và đầu năm 2012, khi các em về các xã, Sở Tài chính và Sở Nội vụ sẽ tổng hợp danh sách, báo cáo Bộ Tài chính thẩm tra và cấp theo Luật.

Trong khi đó, dự toán ngân sách cho năm 2012 đã được HĐND các địa phương phê duyệt từ năm 2011. Tại Cao Bằng, đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo vận dụng các nguồn ngân sách khác để trả tiền lương cho các đội viên và các đội viên đã nhận lương.

Vừa qua, Ban Quản lý Dự án cũng đã có công văn hướng dẫn, làm sao để trong tháng 5 này các đội viên sẽ nhận được tiền lương.

Bạn Nam Ha [trithuctreslyb@...com]: Kính thưa BQLDA 600 phó chủ tịch xã. Thật sự đội viên tỉnh Sơn La chúng em rất lo lắng vì đã hơn hai tháng sau khi được công nhận là Đội viên của DA mà chúng em chưa được có quyết định của UBND tỉnh Sơn La. Trong khi các bạn Đội viên tỉnh Yên Bái cùng đợt đã đi làm chính thức được hơn 1 tháng.

Em có 2 câu hỏi muốn hỏi BQLDA:

1. Tỉnh Sơn La có vương mắc gì về về thủ tục quyết định đưa chúng em về xã? Thời gian chính xác đưa chúng em về xã?

2. Chúng em có được hưởng các chế độ khi chính thức là Đội viên DA hay sau khi chúng em có Quyết định chính thức là Phó Chủ tịch xã? 

Thứ trưởng Nguyễn Tiến Dĩnh: Như tôi đã nói ở phần đầu, nảy sinh khó khăn do có một số địa phương do hiểu, nắm dự án chưa đầy đủ. Sơn La là một trong những địa phương đó.

Cho nên, bản thân các đồng chí còn lúng túng trong triển khai thực hiện, vừa rồi các đồng chí sau khi tập huấn xong, chưa triển khai các bước tiếp theo, cho nên chậm so với hiện nay.

Chúng tôi đã chỉ đạo Ban quản lý dự án làm việc trực tiếp với lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND để tháo gỡ vấn đề này. Sau khi làm việc, các đồng chí đã có thống nhất với Bộ, cũng như ban quản lý dự án trong thời gian tới sẽ nhanh chóng triển khai các bước tiếp theo để nhanh chóng đưa đội viên về cơ sở, tổ chức bầu rồi đưa về làm Phó chủ tịch ngay trong tháng 5 này. Khi triển khai các bước tiếp theo, các chế độ chính sách của đội viên dự án sẽ thực hiện đầy đủ.

Độc giả Vi Ngọc Sơn [ngocson87tc@,,.com]: Em là một người con của dân tộc Thái ở Tương Dương một trong 62 huyện nghèo nhất của cả nước. Em cũng rất quan tâm đến dự án, em thấy tỉnh Nghệ An có đến 3 huyện nghèo là Quế Phong, Tương Dương và Kỳ Sơn nhưng năm 2011 cả tỉnh chỉ tuyển 26 trí thức trẻ, đó là một số lượng quá ít. Em chỉ mong rằng các tỉnh có 62 huyện nghèo sẽ tiếp tục tạo cơ hội thêm cho các trí thức trẻ cống hiến sức trẻ của mình cho đất nước. Em chỉ mong rằng khi tuyển chọn không phân biệt loại hình đào tạo như tỉnh Nghệ An chỉ tuyển Đại học chính quy. Em xin hỏi năm 2012 có tiếp tục nhận hồ sơ nữa không?

Thứ trưởng Nguyễn Tiến Dĩnh: Dự án hiện mới làm thí điểm cho 600 xã nghèo. Trong tổng số 894 xã nghèo, chúng ta đã bố trí đủ 2 Phó Chủ tịch cho 294 xã, 600 xã còn lại còn thiếu.

Thời gian tới, chúng tôi sẽ có tham mưu cho Chính phủ trong việc tuyển chọn các trí thức trẻ về các xã với các loại hình khác nhau. Nhưng Dự án này chỉ dừng lại ở việc bố trí đủ cho 600 xã ở trên. Với Nghệ An, tỉnh có điều chỉnh số lượng đội viên, chỉ là 26 so với 38 trước đó như Thủ tướng Chính phủ cho phép.

BTV: Nhân đây có Chủ tịch huyện Tương Dương tôi xin hỏi, tại sao tỉnh chỉ nhận đại học chính quy mà không nhận các loại hình đào tạo khác?

Ông Nguyễn Hồ Cảnh: Thực ra câu hỏi này có lẽ không chính xác. Riêng chỗ tôi có 13 đội viên thì có 12 người học chính thức còn 1 người học đại học cử tuyển. Trong quá trình nhận hồ sơ, chúng tôi nhận tất cả trừ sư phạm. Nhưng có thể trong quá trình phỏng vấn ở các cấp và qua cấp huyện chúng tôi làm rất chặt, về tỉnh, trong 50 hồ sơ, chúng tôi chỉ lấy 13 hồ sơ. Có thể những người học chính quy không đỗ thôi, chứ không phải chúng tôi có phân biệt gì cả.

BTV: Vậy tỉnh Cao Bằng có bị tình trạng này không thưa ông?

Ông Nguyễn Hoàng Anh: Tôi nghĩ rằng, ở một số địa phương miền núi, lực lượng các em, các cháu học cử tuyển rất nhiều, nên chúng tôi không phân biệt. Chúng tôi cũng nhận thức rằng, trong quá trình đi lên của xã hội, với đặc thù của địa phương, không nhất thiết phải học chính quy, anh giỏi chuyên môn nào đó, chưa chắc đã có kiến thức xã hội tổng hợp.

Còn cũng có người không đạt trình độ cao ở chuyên môn nào đó, nhưng kiến thức tổng hợp thì lại tốt. Tôi nghĩ, đào tạo một người làm lãnh đạo khác với người làm chuyên môn. Do vậy, vấn đề đặt ra là chúng ta không phân biệt bằng cấp trong điều kiện như Cao Bằng.

Nhưng đối với Nghệ An thì có rất nhiều lựa chọn, vì chỉ có một số huyện miền núi, còn Nghệ An cũng là cái nôi tri thức của cả nước. Đối với Cao Bằng, nếu lựa chọn như Nghệ An thì rất khó. Chính vì vậy chúng tôi cũng không phân biệt, quan trọng là làm thế nào tìm được các em, các cháu có khả năng để làm lãnh đạo, còn việc các em, các cháu có đạt được hay không là do khâu tuyển chọn. Tôi rất tin tưởng, công tác tuyển chọn của dự án rất nghiêm túc và hiệu quả.

BTV: Còn nhớ cách đây 1 năm khi chúng tôi tiến hành làm chương trình Tọa đàm đầu tiên về “Tăng cường 600 trí thức trẻ về làm Phó Chủ tịch xã nghèo”, chúng tôi cũng đã nói 600 đội viên dự án được lựa chọn từ hàng triệu bạn trẻ ưu tú nhất chính là 600 ngọn lửa nhiệt huyết của tuổi xuân, 600 trái tim đầy ắp lí tưởng, hoài bão cống hiến sức lực và tuổi trẻ của mình cho xã hội.

Và đến thời điểm này chúng tôi có thể nói những ngọn lửa tuổi trẻ đó đang bùng cháy mãnh liệt ở khắp mọi miền sâu, xa vất vả nhất của Tổ quốc. Xin cảm ơn các bạn trẻ đã thực sự cống hiến sức lực và trí lực của mình cho những đồng bào còn khó khăn, thiếu thốn hơn mình. Cũng mong những bạn khác đang có tâm huyết sẽ tiếp tục tìm hiểu và lại lên đường đến với các xã nghèo để thực hiện được hoài bão cao đẹp của mình.

Nhân đây, chúng tôi cũng mong các cấp, ngành và nhất là lãnh đạo các địa phương có chính sách cũng như động viên kịp thời để các trí thức trẻ hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Xin trân trọng cảm ơn các vị khách mời; cảm ơn sự quan tâm theo dõi của quý vị khán giả. Xin chào tạm biệt và hẹn gặp lại.