Theo báo cáo, hiện nay, toàn quốc có hơn 22,1 triệu người trong độ tuổi thanh niên, chiếm khoảng 22,5% dân số cả nước và gần 36% lực lượng lao động. Thanh niên ngày càng có điều kiện, cơ hội học tập, tiếp cận với khoa học, công nghệ; đời sống vật chất, thể chất, tinh thần được nâng lên; luôn vững tin vào sự lãnh đạo của Đảng và con đường đi lên Chủ nghĩa xã hội; tiếp tục phát huy vai trò xung kích, sáng tạo, khẳng định bản lĩnh trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; tích cực hoạt động xã hội, tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng.

Trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh thiếu niên được xác định là một chỉ tiêu trong tiêu chí đánh giá thi đua hàng năm, trong đó xác lập một số nội dung quan trọng yêu cầu thực hiện trong toàn hệ thống. Năm 2021, 2022, Trung ương Đoàn chỉ đạo toàn bộ hệ thống tổ chức Hành trình thắp sáng niềm tin giáo dục thanh thiếu niên chậm tiến; tổ chức hoạt động hưởng ứng ngày pháp luật; tham mưu tổ chức đối thoại giữa người đứng đầu cấp uỷ, chính quyền các cấp với thanh niên theo Luật Thanh niên 2020; tổ chức Hội nghị quán triệt và tổ chức tập huấn cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên các cấp về Luật Thah niên, Chiến lược phát triển Thanh niên Việt Nam.

Cùng với đó, các cấp bộ Đoàn đã tổ chức nhiều hội nghị, diễn đàn cùng nhiều hoạt động tuyên truyền và góp ý vào các bộ luật, chính sách liên quan đến tổ chức Đoàn - Hội - Đội. Các tỉnh, thành đoàn đã chủ động phối hợp với ngành tư pháp, công an và các ngành liên quan tiến hành khảo sát tình hình vi phạm pháp luật trên địa bàn, chọn điểm, chọn nội dung trọng tâm để tổ chức các hoạt động giáo dục pháp luật cho thanh thiếu nhi, đồng thời lồng ghép có hiệu quả với các hoạt động khác của Đoàn.

Định kỳ hằng năm, Trung ương Đoàn, các tỉnh, thành đoàn, đoàn trực thuộc đều ban hành văn bản, kế hoạch chỉ đạo, định hướng, triển khai các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam. Các cấp bộ Đoàn tổ chức nhiều hoạt động sôi nổi dưới nhiều hình thức phong phú, hấp dẫn, thu hút nhiều đoàn viên, thanh niên tham gia. Đã có nhiều mô hình hay, sáng tạo, hiệu quả trong công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật đã được triển khai và nhân rộng.

Phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua các phong trào, các cuộc vận động và hoạt động của Đoàn, đặc biệt là phong trào “Thanh niên tình nguyện” và phong trào “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc và các chương trình đồng hành với thanh niên. Các cấp bộ Đoàn đã tổ chức để thanh niên tham gia các hoạt động giữ gìn trật tự, an toàn xã hội; chỉ đạo điểm, hướng dẫn xây dựng đội thanh niên xung kích an ninh tại địa bàn dân cư.

Bên cạnh đó, các cấp bộ Đoàn đã đẩy mạnh việc tổ chức các hoạt động nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho thanh thiếu nhi, tạo ra sân chơi lành mạnh nhằm tập hợp, thu hút thanh thiếu niên tham gia hưởng ứng, góp phần hạn chế tình trạng vi phạm pháp luật, các tệ nạn xã hội.

Các đội thanh niên xung kích an ninh, thanh niên cờ đỏ các địa phương đã phối hợp và hỗ trợ tích cực với lực lượng công an trong việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật, tuần tra, phát hiện và tham gia giải quyết nhiều vụ việc vi phạm pháp luật ở địa bàn dân cư; phối hợp phòng ngừa, phát hiện, tố giác tội phạm, giúp đỡ người hoàn lương ở cộng đồng với nhiều mô hình hay, cách làm hiệu quả. Các cấp Đoàn, Hội, Đội tổ chức cho cán bộ, đoàn viên, thanh niên học sinh, sinh viên ký giao ước thi đua thực hiện cuộc vận động “3 không với ma túy”; phát động chi đoàn, chi hội thanh niên thực hiện mục tiêu “Mỗi đoàn viên thanh niên, thiếu niên là một tuyên truyền viên tích cực về phòng, chống ma túy, mại dâm”. Hiện nay, tổng số báo cáo viên, tuyên truyền viên của Đoàn là trên 70 ngàn người.

Phát biểu tại chương trình, anh Nguyễn Tường Lâm, Bí thư Trung ương Đoàn, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc gia về Thanh niên Việt Nam đề xuất với Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật Trung ương và Bộ Tư pháp đó là: Cần có đề án, chương trình tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao ý thức pháp luật cho thanh thiếu niên và phối hợp chặt chẽ với Trung ương Đoàn để triển khai thực hiện. Trong đó, quan tâm, phối hợp với Trung ương Đoàn để triển khai thực hiện các nội dung của Đề án “Tăng cường năng lực tiếp cận pháp luật của người dân”.

Tiếp tục cung cấp tài liệu, thông tin về các quy định mới của pháp luật; các tài liệu về kỹ năng tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho Trung ương Đoàn để truyền tải đến thanh thiếu niên; nghiên cứu biên tập và xuất bản sách về hướng dẫn kỹ năng, nghiệp vụ phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ làm công tác thanh niên, cán bộ Đoàn cơ sở.

Bên cạnh đó, chỉ đạo các cấp ngành liên quan, phối hợp tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cho cán bộ Đoàn chủ chốt về kỹ năng tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, đặc biệt là phát triển kênh Fanpage “Tuổi trẻ với pháp luật”…

Phát biểu kết luận, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh đã đánh giá cao những kết quả và đóng góp của các cấp bộ Đoàn đối với công tác phổ biến giáo dục pháp luật trong thời gian qua. Đồng thời cho rằng: Trung ương Đoàn đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác phổ biến pháp luật hiệu quả, có nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo như: Tổ chức các cuộc thi, hội diễn tuyên truyền pháp luật, mô hình mỗi ngày một câu hỏi, phiên tòa giả định... hay gắn phổ biến pháp luật vào tháng thanh niên, tình nguyện hè. Hệ thống báo chí của Đoàn đã quan tâm dành nhiều thời lượng, tần suất phổ biến pháp luật, cổ vũ các tấm gương điển hình…

Để công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong thời gian tới được triển khai hiệu quả hơn nữa, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh mong rằng, Trung ương Đoàn sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ban, ngành, quan trọng là định hướng, hướng dẫn các cấp bộ Đoàn để triển khai, truyên truyền cho thanh thiếu nhi tinh thần thượng tôn pháp luật.

Hải Đăng