.jpg) Ảnh minh họa.
|
Nhân tài bị cô độc
Nhiều người được đào tạo ở nước ngoài theo các đề án về nước đang làm việc tại trong cơ quan nhà nước đều cho rằng, họ đang cảm thấy bị đơn độc bởi không có điều kiện phát triển. Có người đang cố gắng sau giờ làm việc đi truyền tải những kiến thức đã học được của mình cho học sinh để đỡ lãng phí.
Đa số những du học sinh theo đề án của Chính phủ đều cho rằng, cái được lớn nhất trong chương trình du học này là đi học được kiến thức cho bản thân mình, tiếp thu những cái phát triển trên thế giới. Tuy nhiên tiếp thu được những kiến thức đó về trong nước để làm gì khi mà nước mình chưa được quan tâm đúng mức, không có điều kiện để phát triển?
Một du học sinh từng học tại Đức cho biết, chị đã học được rất nhiều ở Đức nhưng sau khi về Việt Nam thì chị không được làm bất cứ việc gì liên quan đến chuyên ngành chị đã học. Chị cho biết: “Ở nước mình, môn Sinh học phân tử chậm quá nhiều so với thế giới mà lại không dành chút nào cho nghiên cứu. Khi về nước thì mình hầu như cô độc, không có ê kíp, không có trang thiết bị, không có sự ủng hộ của các cấp. Cái lớn thì họ không giao hẳn cho mình hoặc họ chưa tin tưởng mình nên rất khó làm việc”.
Trên thực tế, đa số du học sinh tự mình thích nghi với môi trường đươc phân công, một số thì nỗ lực hết sức, cố gắng ứng dụng cái mà mình đã học được. Nhiều du học sinh tỏ ra rất tiếc, họ cho rằng, nước mình đào tạo rất nhiều, sinh viên của mình sang nước ngoài cũng đã học rất tốt, hòa nhập tốt nhưng về Việt Nam thì không phát triển được.
Nhiều ý kiến cho rằng, nếu nước ta không có sự thay đổi lớn về chính sách, ưu đãi hoặc sử dụng những người mà đã đi học theo chính sách nhà nước thì các du học sinh đó về nước làm việc cũng chỉ trở về con số không. Vì kiến thức không dùng được, như thế thì lãng phí nhân tài.
Nhiều bạn đi học về, một thời gian lại đi nước khác làm việc vì trong nước không có điều kiện hoặc có phòng nghiên cứu nhưng không có đủ máy móc. Bạn Khương Thu Hương, giảng viên của trường ĐH Lâm nghiệp đi học ở Pháp thuộc loại giỏi, các thầy giáo ở Pháp đều giữ lại làm việc nhưng bạn quyết tâm về nước làm việc. Tuy nhiên, giờ đây, bạn bây giờ cũng chỉ đứng lớp hết giờ rồi về chứ không có điều kiện nghiên cứu bất cứ thứ gì…
Mong mỏi được cống hiến…
Sau khi đi du học rồi trở về nước làm việc, GS, TSKH Phùng Đắc Cam nguyên trưởng Trung tâm nghiên cứu về các nhiễm khuẩn đường ruột (Viện vệ sinh Dịch tễ T.Ư) – Phó hiệu trưởng trường ĐH Thành Đô đã có nhiều nghiên cứu khoa học để áp dụng vào cho ngành y học nước nhà. Các công trình nghiên cứu của ông đã giúp tìm và phát hiện ra căn bệnh mới và phương pháp cứu chữa bệnh cho người dân như: Những nghiên cứu về vắc xin tả; nghiên cứu về nước sạch và hành vi vệ sinh dùng nước sạch ở dân tộc vùng cao tỉnh Lào Cai; dự án “Một số khía cạnh vệ sinh ca việc sử dụng nước thải trong việc nuổi trồng thủy sản ở Hà Nội”… Những công trình nghiên cứu về y khoa của ông không chỉ cống hiến cho nền y học nước nhà mà con khẳng định được vị trí của nên y học nước ta đối với thế giới.
Dù thành công trong lĩnh vực nghiên cứu và nhiều công trình được tài trợ tiền từ nước ngoài nhưng GS. TSKH Phùng Đắc Cam vẫn trăn trở: “Học sinh nước mình đi học rồi về thì thế nào? Lương thì thấp, với mức lương hơn 4 triệu/1 tháng thì khó sống nổi. Người Việt mình rất giỏi, cần cù, miệt mài học, ở nước ngoài thì được trân trọng mà về nước chính sách đãi ngộ lại không tốt thì ai muốn về nữa?”.
TS Phan Thị Thu Chung, Phòng Nghiên cứu Sinh học phân tử (Bệnh viện Nhi T.Ư) cũng là một người đi học theo đề án 322 tại Nhật. Chị cho biết: “Nhà nước mình thực sự không có sự quan tâm đến du học sinh sau khi về nước. Lúc mình đi là biên chế của Viện, khi về cũng chỉ bình thường, lương theo bậc. Có nghĩa tổng lương của tiến sĩ được khoảng hơn 4 triệu/1 tháng. Mình may mắn còn được phụ cấp thêm bên ngoài của Viện cũng chỉ đủ sống nếu tiết kiệm. Đã thế những đề tài nghiên cứu bắt đầu từ việc mình phải đi xin dự án, mà sinh viên mới về như mình không đủ tầm mà xin, dù có bằng cấp, kiến thức có chuyên môn nhưng xin theo nhà nước không phải có những thứ đó là xin được”.
“Mình thấy rằng, Đề án cử cán bộ ra nước ngoài học thực sự hữu ích cho những người như mình, không có đủ điều kiện ra nước ngoài học tập. Khi đi về thì người nào ở nơi đấy nhưng không phải ai cũng được trọng dụng. Có bạn may mắn thì được nghiên cứu, có bạn không may mắn vì không có đủ cơ sở vật chất thì làm những công việc hơi khác so với mình học. Để mà phát triển theo đúng chuyên ngành mình học thì không nhiều. Tôi mong rằng Nhà nước có cơ chế tốt để mọi người về nước cống hiến; có cơ hội tiếp cận xin được dự án để nghiên cứu các đề tài khoa học”. TS Chung chia sẻ.
Ở một khí cạnh khác, bạn Đặng Sơn Tùng, du học sinh ở Anh về, hiện đang làm tại Phòng Dự toán tổng hợp, Cục thuế Xuất nhập khẩu (Tổng cục Hải quan) tốt nghiệp thạc sĩ loại xuất sắc chuyên ngành Chính sách công cho biết: “Muốn thu hút người giỏi về nước làm việc thì cần cho họ biết cơ hội làm việc của họ ở trong hệ thống cơ quan Nhà nước. Em thấy làm Nhà nước cũng rất tốt. Tuy nhiên bạn em ở nước ngoài thì luôn nghĩ rằng, làm cơ quan Nhà nước ở nước mình rất tệ”.
Từ điều này cho thấy, những thông tin về công việc của Nhà nước mình đối với du học sinh còn quá ít, họ dễ hiểu sai lệch. Dù nhà nước mình bây giờ đang cải cách rất mạnh nhưng du học sinh lại không biết điều đó, như thế là khâu tuyên truyền kém. Về lương thì đương nhiên họ biết lương Nhà nước không thể bằng doanh nghiệp bên ngoài được, người ta chấp nhận nhưng nó đừng quá thấp một cách vô lí. Ngoài ra, khi những du học sinh về nước làm việc thì họ phải thấy được là họ được làm việc một cách thực sự, được đóng góp chứ không phải chỉ đến ngồi rồi lại về, nó phải ra được một sản phẩm thực tế; tiếp theo nữa là cơ hội thăng tiến…
Bộ Chính trị đã có Kết luật số 86-KL/TW, ngày 24/1/2014 về chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ từ sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ. Kết luận này cũng đưa ra các chế độ đãi ngộ, chế độ lương và cơ sở vật chất cho những người làm nghiên cứu…
Chính sách rất hay, nhiều du học sinh sau khi tìm hiểu đều cho rằng họ sẽ về làm việc nếu thực sự tại các cơ quan nhà nước áp dụng đúng những vấn đề đã nêu trong Kết luận này. Tuy nhiên, vì nhiều lý do nên đến nay chưa thể áp dụng đồng bộ Kết luận trên của Bộ Chính trị. Đó cũng là rào cản cần gỡ bỏ để việc thu hút nhân tài mang lại hiệu quả…
Theo TTTĐ
