Là tổ chức của những thanh niên tiên tiến, của những người cộng sản trẻ tuổi, những năm qua, Đoàn thanh niên tỉnh Thanh Hóa luôn nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm của mình trong công tác tham gia xây dựng Đảng; xem đây là niềm vinh dự lớn lao, để không phụ niềm tin, sự kỳ vọng của Đảng. Đoàn thanh niên tham gia xây dựng Đảng bằng nhiều nội dung như: Thường xuyên góp ý cho Đảng, tham gia giám sát, phản biện các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và đặc biệt là bồi dưỡng lựa chọn những cán bộ trẻ có năng lực, phẩm chất đạo đức, những đoàn viên thanh niên ưu tú để giới thiệu kết nạp đảng. Đối với Đoàn thanh niên việc bồi dưỡng, phát triển đảng viên trẻ là nhiệm vụ rất quan trọng trong công tác tham gia xây dựng Đảng, nhằm củng cố, xây dựng, nâng cao sức chiến đấu, năng lực lãnh đạo của Đảng, trẻ hóa đội ngũ cán bộ, tạo nguồn thừa kế cho các tổ chức cơ sở đảng tại địa phương, đơn vị.

Thanh Hóa hiện nay có số lượng đoàn viên thanh niên gần 300 ngàn người được tập hợp trong tổ chức Đoàn, lớn thứ ba so với cả nước. Lực lượng đoàn viên thanh niên có mặt ở các lĩnh vực như trường học, khối công chức, viên chức, doanh nghiệp, lực lượng vũ trang; địa bàn nông thôn, miền núi, thành thị. Để tạo nguồn giới thiệu cho Đảng, Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn đã triển khai cuộc vận động “Đoàn viên thanh niên phấn đấu trở thanh đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam”; chỉ đạo các cấp bộ đoàn tăng cường và đổi mới công tác tuyên truyền giáo dục chính trị tư tưởng cho ĐVTN thông qua những nội dung, hình thức phong phú như: tổ chức quán triệt các nghị quyết, chủ trương chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước về công tác xây dựng Đảng; tổ chức các đợt sinh hoạt chính trị “Tuổi trẻ Thanh Hóa tự hào tiến bước dưới cờ Đảng”, “Tiếp lửa truyền thống mãi mãi tuổi hai mươi”, diễn đàn “Đảng với thanh niên, thanh niên với Đảng” và tuyên dương đảng viên trẻ tiêu biểu trên các lĩnh vực; tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, truyền thống vẻ vang của Đảng cộng sản Việt Nam, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh…phát động các phong trào hành động cách mạng; đặc biệt là phong trào: “Xung kích phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc”, “Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp”, phong trào thanh niên tình nguyện… Thông qua phong trào, Đoàn thanh niên các cấp đã đoàn kết và phát huy tinh thần xung kích tình nguyện của tuổi trẻ tham gia phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, tạo môi trường để thanh niên rèn luyện, cống hiến từ đó lựa chọn, bồi dưỡng giới thiệu nguồn đoàn viên có chất lượng cho Đảng xem xét, kết nạp.

Từ năm 2010 đến 2014, trung bình hàng năm các cấp bộ Đoàn đã giới thiệu được trên 6.000 đoàn viên ưu tú cho Đảng xem xét, kết nạp; trong số đó có khoảng 65% được kết nạp đảng. Riêng năm 2014, Đoàn thanh niên giới thiệu gần 7.000 đoàn viên ưu tú đi học lớp bồi dưỡng kết nạp đảng, có 5.334 đồng chí được kết nạp vào Đảng, chiếm 71,5% đảng viên mới kết nạp toàn tỉnh. Tuy nhiên, số lượng đoàn viên ưu tú được giới thiệu bồi dưỡng kết nạp đảng chủ yếu là khối công chức, viên chức, lực lượng vũ trang; tỷ lệ đoàn viên thanh niên khối nông thôn trong tổng số đoàn viên thanh niên được giới thiệu kết nạp đảng còn khiêm tốn. Năm 2014 trong tổng số gần 7.000 đoàn viên ưu tú được đi học lớp bồi dưỡng kết nạp đảng, trong đó thanh niên nông thôn chỉ chiếm 30%.

Nông thôn Thanh Hóa có địa bàn rộng, là nơi sinh sống của hơn 70% dân số cả tỉnh. Số đảng viên đang sinh hoạt tại các chi bộ trực thuộc Đảng bộ xã, thị trấn (thôn, làng, bản; trường học, trường học, trạm y tế, công an xã, doanh nghiệp…) khá đa dạng. Tính đến hết năm 2014, toàn tỉnh có 7.845 chi bộ trực thuộc Đảng bộ xã, thị trấn với 167.239 đảng viên sinh hoạt, chiếm 80.4% đảng viên toàn tỉnh. Cơ cấu đảng viên ở nông thôn tỉnh ta hiện nay có một vấn đề nổi lên cần quan tâm là: tỷ lệ đảng viên trẻ thấp, trong khi tỷ lệ đảng viên là hưu trí, mất sức chiếm tỷ lệ cao; Số đảng viên trên 60 tuổi chênh lệch lớn so với số đảng viên dưới 30 tuổi; Tuổi đời bình quân của toàn Đảng bộ gần 50 tuổi. Năm 2010, tổng số đảng viên đang công tác và sinh hoạt tại nông thôn là 151.210 đồng chí, trong đó đảng viên hưu trí là 82.215 đồng chí, chiếm 54,37%, đến cuối năm 2014 trong hơn 167.000 đảng viên, thì số đảng viên hưu trí là 93.617 đồng chí, chiếm 56,04% còn lại là đảng viên trẻ và đảng viên đang làm việc, công tác tại các cơ quan, trường học, Ủy ban nhân dân, đoàn thể ở  xã, thị trấn.

Thực tế trên phản ánh rõ xu hướng “lão hóa” của các tổ chức cơ sở đảng khu vực nông thôn đang là vấn đề cần suy nghĩ. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng trên là do chưa làm tốt công tác phát triển đảng viên mới trong thanh niên trên địa bàn dân cư.

Qua khảo sát cho thấy, thực trạng công tác phát triển đảng viên trên địa bàn nông thôn ở Thanh Hóa hiện nay đang đặt ra một số vấn đề sau:
Một là, Số lượng thanh niên có mặt ở địa phương ít, do sự dịch chuyển thanh niên từ khu vực nông thôn ra thành thị để đi học, tìm kiếm việc làm; địa bàn thôn, bản, làng, khu phố bị chia tách nhỏ, các chi đoàn được thành lập theo đơn vị hành chính; trong khi đối với thanh niên lực lượng ít rất khó để tổ chức phong trào; thanh niên ít có cơ hội để phát hiện, lựa chọn quần chúng ưu tú để bồi dưỡng, giới thiệu cho Đảng. Một số chi bộ đảng địa bàn dân cư (thôn, làng, bản) hàng năm rất khó khăn trong việc kết nạp đảng viên từ thanh niên.

Hai là, với đặc điểm và thực trạng của thanh niên trên địa bàn dân cư ở Thanh Hóa, trừ số thanh niên có trình độ và thu nhập ổn định là giáo viên mầm non, trung học cơ sở còn đa số chưa có việc làm ổn định, sống phụ thuộc vào gia đình, trình độ tay nghề thấp. Một số làm công nhân tại các công ty có vốn đầu tư nước ngoài ít quan tâm đến chính trị và mơ hồ về mục đích, ý nghĩa, công tác phát triển Đảng. Việc giáo dục thanh niên gặp nhiều khó khăn và hiệu quả mang lại chưa cao do thanh niên là đối tượng chịu nhiều tác động đa chiều từ môi trường xã hội chung quanh; tác động của mặt trái cơ chế thị trường và quá trình hội nhập quốc tế. Một bộ phận thanh niên do nhận thức chính trị còn hạn chế, ngại tham gia hoạt động Đoàn - Hội, không có ý chí phấn đấu vào Đảng. Các hiện tượng tiêu cực trong xã hội, những biểu hiện tiêu cực, thiếu gương mẫu, tình trạng quan liêu, tham nhũng của bộ phận cán bộ, đảng viên đã ảnh hưởng đến niềm tin, sự phấn đấu vươn lên của đoàn viên thanh niên.