Cô Quách Thị Bích Nụ hướng dẫn các em học sinh trường mầm non Yên Hòa vẽ tranh, làm thiệp trong buổi hoạt động lớp học sáng tạo. Ảnh: Xuân Tùng

Bán của hồi môn đóng thuyền chở học sinh

Sau gần hai giờ đồng hồ lắc lư trên ô tô vượt chặng đường gập ghềnh, uốn lượn sâu vào huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình, chúng tôi đến với Trường Mầm non Yên Hòa mà cô Quách Thị Bích Nụ (SN 1987, dân tộc Mường) công tác. Bên cạnh những cầu trượt, xích đu..., nơi sân trường có hẳn một góc không gian đậm sắc màu văn hóa đồng bào dân tộc Mường với mô hình các vật dụng, sản phẩm nông nghiệp... và chiêng, trống.

Chiếc trống với dòng chữ khắc trên thân “Canh ngọ 1990” và bề mặt in dấu biết bao hồi đã điểm, gợi nhắc cho cô Nụ về thuở “còn thơ, ngày hai buổi đến trường” ở xóm Nhạp (xã Đồng Ruộng, huyện Đà Bắc). Đó là vùng quê nghèo nằm ven sông Đà, người dân sống rải rác bên các triền đồi, việc đi lại chủ yếu phải sử dụng thuyền, nhưng để mua được một chiếc thuyền nhỏ là niềm mơ ước của biết bao nhà. Hành trình đi tìm con chữ nơi đây cũng vì thế thêm lênh đênh, cách trở.

Cô Nụ cho biết, khi còn nhỏ, đến tuổi đi học đã phải xa bố mẹ và mỗi năm chỉ về hai lần vào dịp Tết và nghỉ hè. Cô đã không ngừng nỗ lực học tập để thực hiện ước mơ làm cô giáo. Thấu hiểu hoàn cảnh của người dân ở vùng ven sông Đà, nên ngày từ những ngày đầu được nhận làm giáo viên hợp đồng với mức lương 50 nghìn đồng/tháng và được phân công về điểm trường xóm Nhạp của Trường mầm non Đồng Ruộng, cô Nụ đã tình nguyện đưa đón các em học sinh đến trường.

“Phương tiện đến lớp của cô trò ngày ấy là chiếc thuyền đan bằng tre nứa, trộn xi măng trát lên và lắp hai mái chèo. Những khi mưa gió, sương mù, giá rét... việc đi lại vất vả hơn, cô trò phải lò dò đi từng chút một”, cô bộc bạch. Năm 2011, cô Nụ bàn bạc và được gia đình ủng hộ, bán cặp bò là của hồi môn được 11 triệu đồng, đóng chiếc thuyền sắt gắn động cơ.

Ngày đàng gang nước! Cô Nụ và chiếc thuyền sắt ấy đã trợ giúp giấc mơ con chữ của nhiều em nhỏ vùng lòng hồ sông Đà bớt chòng chành, không đứt đoạn giữa chừng. Trong câu chuyện kể của người dân và cán bộ Đoàn, giáo viên nơi đây vẫn còn đó sự bàng hoàng về sức tàn phá của cơn lũ lịch sử cuối năm 2017, cuốn phăng nhà cửa, trường học, nhà bè, lồng cá... Sau cơn lũ, người dân phải di cư đến nơi ở mới, trường học chưa kịp xây dựng, điểm trường của xóm phải chuyển đến địa điểm xa hơn. 17 học sinh lớp mầm non và tiểu học tại chi điểm trường xóm Nhạp buộc phải vượt quãng đường dài, đi học xa hơn, phụ huynh không thể đưa đón hàng ngày... “Trước nguy cơ các cháu phải bỏ học giữa chừng, tôi đã huy động và tình nguyện đưa đón các cháu hàng ngày cho đến hết năm học, cũng là khi điểm trường nơi định cư mới được xây dựng xong”, cô Nụ nói.

Cô Nụ và chiếc thuyền sắt của mình nhiều năm qua đưa đón học sinh vùng lòng hồ sông Đà. Ảnh: Xuân Tùng

Hạnh phúc đến trường

Cô Nụ mới về làm Hiệu trưởng Trường mầm non Yên Hòa (xã Yên Hòa, huyện Đà Bắc) từ tháng 2/2023. Hằng ngày đều đặn, cô dậy từ 5h30 sáng để bắt đầu hành trình 30 phút lái thuyền vượt sóng nước, rồi lái xe máy vượt 15km đường dốc núi đến trường để dạy các em thơ, và ngược lại. Cô tiếp tục lái thuyền đưa đón nhiều học sinh lớp 5 và bậc THCS ở xóm Nhạp, xã Đồng Ruộng, đến trường.

Cô Nụ chia sẻ: “Chưa bao giờ tôi có ý nghĩ vất vả quá thì sẽ dừng công việc này, bởi không muốn các cháu phải nghỉ, hay phải gian nan vất vả đến lớp. Không thể giúp đỡ các em tiền nộp học, tiền ăn hàng ngày nhưng tôi luôn mong muốn gieo được cho các em động lực, sự bền bỉ cố gắng và niềm vui học tập, thực hiện ước mơ của mình”.

Và trên quãng đường lênh đênh sóng nước, mỗi chuyến thuyền của cô Nụ từ lâu đã trở thành một tiết học chuyển tải những câu chuyện, bài học làm người, những vần thơ, câu hát....; tiết sinh hoạt lắng nghe, chia sẻ tâm tư tuổi học trò. “Ngồi trên thuyền các em thấy sóng rất thích, còn cô thì lo. Có khi các em đọc bài thơ về sóng được cô dạy: Sóng nâng thuyền/ Lao hối hả/Lưới tung tròn/ Khoang đầy cá/ Gió lên rồi/Cánh buồm ơi. Thuyền cô trò đâu có cánh buồm, chỉ có đôi chân cô đang chèo, nhưng dâng trào niềm hạnh phúc”, cô Nụ xúc động.

Hơn 18 năm gắn bó với nghề, cô Nụ đã đóng góp nhiều sáng kiến trong công tác chuyên môn, nuôi dạy trẻ. Đặc biệt, nhiều năm trở lại đây làm công tác quản lý, cô Nụ gửi gắm tình yêu nghề và yêu trẻ qua việc thiết kế, tổ chức hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ; ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý nhà trường, kết nối nhà trường với phụ huynh. Bên cạnh đó, cô tham gia nhiều hoạt động đón trẻ đến trường, dự giờ... Cô Nụ cho hay: “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui khi được nhìn, được gần gũi trò chuyện với trẻ, đã giúp tôi không ngừng nỗ lực phấn đấu. Hạnh phúc lớn nhất của tôi chính là các cháu học sinh trưởng thành, trở thành người có ích với gia đình và xã hội”.

Với những cống hiến trong công tác giáo dục, cô giáo Quách Thị Bích Nụ nhiều năm liền đạt danh hiệu chiến sĩ thi đua, bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình; điển hình tiêu biểu trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh năm 2022 và được Thủ tướng tặng Bằng khen.